Перевод: с греческого на все языки

со всех языков на греческий

Со всех языков на:
Греческий
С греческого на:
Все языки
Английский
Немецкий
Русский

περὶ ἑκάστου

Толкование Перевод

1 περί

περί, Thess., Delph. περ IG9(2).517.17 (iii B.C.), al., Schwyzer 323 A4 (v/iv B.C.), also [dialect] Aeol., v. infr. A. V ; Elean παρ ib.413.4: Prep. with gen., dat., and acc.:—

A round about, all round (prop. different from ἀμφί, on both sides). (Cogn. with Skt. pári 'round about'.)

A WITH GENITIVE,

I of Place, sts. in Poets, round about, around, τετάνυστο π. σπείους ἡμερίς Od.5.68
; τείχη π. Δαρδανίας E. Tr. 818
(lyr., s.v.l.); εἴλυμα π. χροός A.R.2.1129
: rarely, like ἀμφί, on both sides, v. περιβαίνω 1 fin.

2 about near, π. σοῦ πάντα γένοιτο ῥόδα IG14.2508
([place name] Nemausus).

II to denote the object about or for which one does something:

1 with Verbs of fighting or contending, π. τινός for an object—from the notion of the thing's lying in the middle to be fought about, π. τῶνδε for these prizes, Il.23.659 ; π. πτόλιος.. μαχήσεται 18.265
; π. Πατρόκλοιο θανόντος ib. 195, cf. 17.120; π. σεῖο 3.137
; π. νηὸς ἔχον πόνον 15.416
; ἀμύνεσθαι π. πάτρης, π. νηῶν, π. τέκνων, 12.243, 142, 170, etc.; δόλους καὶ μῆτιν ὕφαινον, ὥς τε π. ψυχῆς since it was for my life, Od.9.423 ; π. ψυχῆς θέον Ἕκτορος Il.22.161
; π. ψυχέων ἐμάχοντο Od.22.245
; in Prose, τρέχειν π. ἑωυτοῦ, π. τῆς ψυχῆς, Hdt.7.57,9.37; ἀγῶνας δραμέονται π. σφέων αὐτῶν Id.8.102
; νεναυμάχηκε τὴν π. τῶν κρεῶν Ar. Ra. 191
; <τὸν> π. τοῦ παντὸς δρόμον θέοντες Hdt.8.74
; κινδυνεύειν π. τινός ibid., etc.; οὐ π. τῶν ἴσων ὁ κίνδυνός ἐστι X.HG7.1.7
; and without a Verb, π. γῆς ὅρων διαφοραί Th.1.122
; π. πάντων ἀγαθῶν ὁ ἀγών X.Cyr. 3.3.44
, cf. S.Aj. 936(lyr.), etc.; μάχη π. τινός Pl.Tht. 179d
; ἐπειγόμενοι π. νίκης Il.23.437
, cf. 639, Hdt.8.26 ; πεῖραν θανάτου π. καὶ ζωᾶς ἀναβάλλεσθαι Pi.N.9.29
; π. θανάτου φεύγειν Antipho 5.95
; but ἐρίσσαι π. μύθων contend about speaking, i. e. who can speak best, Il.15.284 ; καὶ ἀθανάτοισιν ἐρίζεσκον π. τόξων Od.8.225
, cf. 24.515.

2 with words which denote care or anxiety, about, on account of, π. Τρώων.. μερμηρίζειν Il.20.17
; ἄχος π. τινός Od.21.249
; φόνου π. βουλεύειν 16.234
; φροντίζειν π. τινός Hdt.8.36
, etc.; κήδεσθαι π. τ. S.Ph. 621
; δεδιέναι π. τ. Pl.Prt. 320a
, etc.; ἀπολογεῖσθαι π. τ. X.Cyr.2.2.13
; κρίνειν, διαγιγνώσκειν π. τ., Pi.N.5.40, Antipho 5.96; π. τ. ψηφίζεσθαι, διαψηφίζεσθαι, ψῆφον φέρειν, IG12.57.42, X.HG2.3.50, Lycurg.11 ; βουλεύεσθαι π. τῆς κοινῆς σωτηρίας Isoc.5.69
; π. Μεθωναίων IG12.57.49
; διανοεῖσθαι, σκοπεῖν π. τινός, Pl.Phdr. 270d, Phd. 65e; μαντεύεσθαι π. τ. Hdt.8.36
, cf. S.Tr.77 ; π. πότου γοῦν ἐστί σοι; so with you it is a question of drink? Ar.Eq.87, cf. Plu.2.43b.

3 with Verbs of hearing, knowing, speaking, etc., about, concerning, π. νόστου ἄκουσα Od.19.270
; οἶδα γὰρ εὖ π. κείνου 17.563
; π. πομπῆς μνησόμεθα 7.191
; π. πατρὸς ἐρέσθαι 1.135
, 3.77 ; π. τινὸς ἐρέειν, λέγειν, λόγον ποιήσασθαι, etc., Hdt. 1.5, S.OT 707, X.Cyr.1.6.13, etc.; λέγειν καὶ ἀκούειν π. ἑκάστου Th.4.22
, etc.; λόγος π. τινός Pl.Prt. 347b
, etc.; ἡ π. τινὸς φήμη Aeschin.1.48
; π. τινὸς ἀγγεῖλαι, κηρῦξαι, S.El. 1111, Ant. 193 ; π. τινὸς διελθεῖν, διεξελθεῖν, διηγεῖσθαι, Isoc.9.2, Pl.Plt. 274b, Euthphr.6c, etc.; παίζειν π. τινός X.Mem.1.3.8
; ἐμπειροτέρως ἔχειν π. τινός Aeschin.1.82
; νόμον γράψαι π. τινός X.HG2.3.52
, etc.; νόμῳ χρῆσθαι π. τινός S.Ant. 214
.

4 of impulse or motive rather than object, ἐμαρνάσθην ἔριδος πέρι fought for very enmity, Il.7.301, cf. 16.476, 20.253.

5 about, in regard to, μεμηνυμένος π. τινός Th.6.53
; οὕτως ἔσχε π. τοῦ πρήγματος τούτου Hdt.1.117
; τὰ π. τῶν Πλαταιῶν γεγενημένα Th.2.6
; τὸ π. τούτου γεγονός Plb.1.54.5
: in Prose freq. without a Verb, ἡ π. τῶν Μαντινικῶν πρᾶξις Th.6.88
; τὰ π. τινός the circumstances of.., ib.32, 8.14,26, etc. (cf. infr. C. 1.5); οὕτω δὴ καὶ π. τῶν ἀρετῶν (sc. ἔχει) Pl.Men. 72c, cf. R. 534b, 551c, etc.; π. τοῦ καταλειφθῆναι τὸν σῖτον as for reserving the corn, PMich.Zen.28.5 (iii B.C.): without the Art., ἀριθμοῦ πέρι as to number, Hdt.7.102; χρηστηρίων δὲ πέρι .. Id.2.54.

III before, above, beyond, of superiority, chiefly in [dialect] Ep., π. πάντων ἔμμεναι ἄλλων Il.1.287
; π. δ' ἄλλων φασὶ γενέσθαι 4.375
; τετιμῆσθαι π. πάντων 9.38
; ὃν π. πάσης τῖεν ὁμηλικίης 5.325
; ὃν.. π. πάντων φίλατο παίδων 20.304
; π. πάντων ἴδριες ἀνδρῶν Od.7.108
; κρατερὸς π. πάντων Il.21.566
, cf. 1.417, Od.11.216: in this sense freq. divided from its gen., π. φρένας ἔμμεναι ἄλλων in understanding to be beyond them, Il.17.171, cf. 1.258, Od.1.66 ; π. μὲν εἶδος, π. δ' ἔργα τέτυκτο τῶν ἄλλων Δαναῶν Il.17.279
; π. μὲν κρατέεις, π. δ' αἴσυλα ῥέζεις ἀνδρῶν 21.214
; π. δ' ἔγχει Ἀχαιῶν φέρτατός ἐσσι 7.289
, cf. Pi.O.6.50, Theoc. 25.119.—In this sense π. is sts. adverbial, and the gen. is absent, v. infr. E. II.

IV in Hdt. and [dialect] Att. Prose, to denote value, ἡμῖν π. πολλοῦ ἐστι it is of much consequence, worth much, to us, Hdt.1. 120, cf. Antipho 6.3 ; π. πολλοῦ ποιεῖσθαί τινας to reckon them for, i.e. worth, much, Hdt.1.73, X.Mem.2.3.10, etc.; π. πλείονος, π. πλείστου ποιεῖσθαι, Id.An.7.7.44, Cyr.7.5.60 ; π. πλείστου ἡγεῖσθαι Th.2.89
; π. παντὸς ποιεῖσθαι X.Cyr.1.4.1
; π. ἐλάττονος ἡγούμενοι, π. οὐδενὸς ἡγήσασθαι, Lys.2.71,31.31.

V [dialect] Aeol. περί and περ = ὑπέρ, στροῦθοι περὶ γᾶς.. δίννεντες πτέρα Sapph.1.10; περ κεφάλας prob. in Alc.93, cf. 18 ; περρ ἁπαλῶ στύματός σε πεδέρχομαι Theoc.29.25
; also Hellenistic, ὃ διέγραψε Προῖτος περί μου paid on my behalf, PCair. Zen.790.23 (iii B. C.), cf. UPZ57.12 (ii B. C.).

B WITH DATIVE (in [dialect] Att. Prose mostly in signf. 11, esp. in Th.),

I of Place, round about, around, of close-fitting dresses, armour, etc., ἔνδυνε π. στήθεσσι χιτῶνα Il.10.21
; χιτῶνα π. χροῒ δῦνεν Od.15.60
; δύσετο τεύχεα καλὰ π. χροΐ Il.13.241
; ἕσσαντο π. χροῒ χαλκόν Od.24.467
; κνημῖδας.. π. κνήμῃσιν ἔθηκε Il.11.17
; βεβλήκει τελαμῶνα π. στήθεσσι 12.401
: in Prose, π. τῇσι κεφαλῇσι εἶχον τιάρας Hdt.7.61
; θώρακα π. τοῖς στέρνοις ἔχειν X.Cyr.1.2.13
; οἱ στρεπτοὶ οἱ π. τῇ δέρῃ καὶ τὰ ψέλια π. ταῖς χερσί ib.1.3.2. ; π. τῇ χειρὶ δακτύλιον ὄντα Pl.R. 359e
, etc.; χαλκὸς ἔλαμπε π. στήθεσσι Il.13.245
; χιτῶνα π. στήθεσσι δαΐξαι 2.416
; πήληξ.. κονάβησε π. κροτάφοισι 15.648
; in other relations, π. δ' ἔγχεϊ χεῖρα καμεῖται will grow weary by grasping the spear, 2.389 ; δράκων ἑλισσόμενος π. χειῇ 22.95
; κνίση ἑλισσομένη π. καπνῷ 1.317
; π. σταχύεσσιν ἐέρση 23.598
; μάρναντο π. Σκαιῇσι πύλῃσιν 18.453
: rarely in Trag., π. βρέτει πλεχθείς A.Eu. 259
(lyr.); κεῖται νεκρὸς π. νεκρῷ S.Ant. 1240
.

2 in Poets, also, around a weapon, i. e. spitted upon it, transfixed by it, π. δουρὶ πεπαρμένη Il.21.577
; ἐρεικόμενος π. δουρί 13.441
; κυλινδόμενος π. χαλκῷ 8.86
; π. δουρὶ ἤσπαιρε 13.570
; πεπτῶτα π. ξίφει S.Aj. 828
; αἷμα ἐρωήσει π. δουρί Il.1.303
.

3 of a warrior standing over a dead comrade so as to defend him, ἀμφὶ δ' ἄρ' αὐτῷ βαῖν', ὥς τις π. πόρτακι μήτηρ 17.4
; ἑστήκει, ὥς τίς τε λέων π. οἷσι τέκεσσι ib. 133 ; Αἴας π. Πατρόκλῳ.. βεβήκει ib. 137, cf. 355 ; π. σκύμνοισι βεβηκώς Ar.Eq. 1039
.

II of an object for or about which one struggles (cf. supr. A. 11.1), π. οἷσι μαχειόμενος κτεάτεσσι Od.17.471
; μαχήσασθαι π. δαιτί 2.245
; π. παιδὶ μάχης πόνος Il.16.568
; ἄνδρα π. ᾗ πατρίδι μαρνάμενον Tyrt.10.2
; π. τοῖς φιλτάτοις κυβεύειν Pl.Prt. 314a
; π. τῇ Σικελίᾳ ἔσται ὁ ἀγών Th.6.34
codd.; κινδυνεύειν π. αὑτῷ Antipho 5.6
.

2 with Verbs denoting care, anxiety, or the opposite (cf. supr. A. 11.2), π. γὰρ δίε ποιμένι λαῶν, μή τι πάθοι Il.5.566
; ἔδεισεν δὲ π. ξανθῷ Μενελάῳ 10.240
, cf. 11.557; δεδιότες π. τῷ χωρίῳ Th.1.60
, cf. 74, 119, Ar.Eq.27; θαρρεῖν π. τῇ ἑαυτοῦ ψυχῇ Pl.Phd. 114d
, cf. Tht. 148c; π. πλέγματι γαθεῖ Theoc.1.54
.

3 generally, of the cause or occasion, on account of, by reason of, ἀτύζεσθαι π. καπνῷ, v.l. for ὑπὸ καπνοῦ in Il.8.183; μὴ π. Μαρδονίῳ πταίσῃ ἡ Ἑλλάς Hdt.9.101
; π. σφίσιν αὐτοῖς πταῖσαι Th.6.33
; π. αὑτῷ σφαλῆναι Id.1.69
: in Poets, π. δείματι for fear, Pi.P.5.58 ; π. τιμᾷ in honour or praise, ib.2.59; π. τάρβει, π. φόβῳ, A.Pers. 696 (lyr.), Ch.35(lyr.); π. χάρματι h.Cer. 429
:—but π. θυμῷ is f.l. in Hdt.3.50.

C WITH ACCUSATIVE,

I of Place, prop. of the object round about which motion takes place, π. βόθρον ἐφοίτων came flocking round the pit, Od.11.42 ; π. νεκρὸν ἤλασαν ἵππους Il.23.13
; π. τέρματα ἵπποι τρωχῶσι 22.162
; ἄστυ πέρι.. διώκειν ib. 173, 230 ; ἐρύσας π. σῆμα 24.16
, cf. 51, etc.; π. φρένας ἤλυθ' ἰωή 10.139
; π. φρένας ἤλυθε οἶνος Od.9.362
: also of extension round, ἑστάμεναι π. τοῖχον, π. βωμόν, Il.18.374, Od.13.187, etc.; λέξασθαι π. ἄστυ Il.8.519
; μάρνασθαι π. ἄ. 6.256
, etc.; φυλάσσοντας π. μῆλα 12.303
; οἳ π. Πηνειὸν.. ναίεσκον, π. Δωδώνην.. οἰκί' ἔθεντο, 2.757, 750; σειρήν κεν π. ῥίον Οὐλύμποιο δησαίμην 8.25
, cf. Od.18.67: in Prose, ἰκριῶσαι π. τὼ ἀγάλματε IG12.371.22
; φυλακὰς δεῖ π. τὸ στρατόπεδον εἶναι X.An. 5.1.9
; π. τὴν κρήνην εὕδειν somewhere near it, Pl.Phdr. 259a, cf. X.Cyr. 1.2.9; εἶναι π. τὸν λαγώ Id.Cyn.4.4
; π. λίθον πεσών upon it, Ar.Ach. 1180; π. αὑτὰ καταρρεῖν collapse upon themselves, D.2.10; ταραχθεῖσαι [αἱ νῆες] π. ἀλλήλας Th.7.23
; πλεῦνες π. ἕνα many to one, Hdt.7.103 ; π. τὸν ἄρξαντα.. τὸ ἀδίκημά ἐστι is imputable to him who.., Antipho 4.4.2 : freq. with a Subst. only, ἡ π. Λέσβον ναυμαχία the sea-fight off Lesbos, X.HG2.3.32 ; οἱ π. τὴν Ἔφεσον Pl.Tht. 179e
; στρατηγοὶ π. Πελοπόννησον IG12.324.18
: strengthd., π. τ' ἀμφί τε τάφρον Il.17.760
; π. τ' ἀμφί τε κύματα Hes.Th. 848
; cf. ἀμφί c. 1.2.

2 of persons who are about one, ἔχειν τινὰ π. αὑτόν X.HG5.3.22
; esp. οἱ π. τινά a person's attendants, connexions, associates, or colleagues, οἱ π. τὸν Πείσανδρον πρέσβεις Th.8.63
; οἱ π. Ἡράκλειτον his school, Pl.Cra. 440c, cf. X.An.1.5.8, etc.; οἱ π. Ἀρχίαν πολέμαρχοι Archias and his colleagues, Id.HG5.4.2, cf. An.2.4.2, etc.; οἱ π. τινά so-and-so and his family, PGrenf.1.21.16 (ii B.C.), etc.; later οἱ π. τινά, periphr. for the person himself, οἱ π. Φαβρίκιον Fabricius, Plu.Pyrrh.20, cf. Tim.13, IGRom.3.883.14 (Tarsus, ii/iii A.D.); cf. ἀμφί C. 1.3.

3 of the object about which one is occupied or concerned, π. δόρπα πονεῖσθαι, π. δεῖπνον πένεσθαι, Il.24.444, Od.4.624 (but π. τεύχε' ἕπουσι, tmesis for περιέπουσι, Il.15.555); later mostly εἶναι π. τι, Th.7.31, X.HG2.2.4; γενέσθαι Isoc.3.12
; π. γυναῖκας γενέσθαι Vett. Val.17.20; ὄντων ἡμῶν π. ταύτην τὴν πραγματείαν D.48.6
; διατρῖψαι π. τὴν θήραν X.Cyr.1.2.11
, etc.: less freq. ἔχειν π. τινάς Id.HG7.4.28
, Gal.15.442; in periphr. phrases, οἱ π. τὴν ποίησιν καὶ τοὺς λόγους ὄντες poets and orators, Isoc.12.35 ; οἱ π. τὴν φιλοσοφίαν ὄντες Id.9.8
; οἱ π. τὴν μουσικήν ib.4 ; οἱ π. τὰς τελετάς ministers of the mysteries, Pl.Phd. 69c ; ὁ π. τὸν ἵππον the groom, X. Eq.6.3; cf. ἀμφί C. 1.6.

4 round or about a place, and so in, π. νῆσον ἀλώμενοι Od.4.368
, cf. 90; ἐμέμηκον π. σηκούς 9.439
; ἃν π. ψυχὰν γάθησεν in his heart, Pi.P.4.122 ; χρονίζειν π. Αἴγυπτον Hdt.3.61
, cf. 7.131; εὕροι ἄν τις [βασιλείας] π. τοὺς βαρβάρους Pl.R. 544d
, etc.; οἱ π. Φωκίδα τόποι Plb.5.24.12
, etc.

5 about, in the case of, τὰ π. τὴν Αἴγυπτον γεγονότα, τὰ π. Μίλητον γενόμενα, Hdt.3.13, 6.26 ; εὐσεβεῖν π. θεούς Pl.Smp. 193a
; ἀσεβεῖν π. ξένους X.Cyr.5.2.10
; ἁμαρτάνειν π. τινάς Id.An.3.2.20
; ἀνήρ ἐστιν ἀγαθὸς π. τὸν δῆμον τὸν Ἀθηναίων IG12.59.10
; ἄνδρ' ἀγαθὸν ὄντα Μαραθῶνι π. τὴν πόλιν Ar.Ach. 696
; τοιαύτην γνώμην ἔχειν π. τὸν πατέρα Lys.10.21
; οὐδεμία συμφορὴ.. ἔσται.. π. οἶκον τὸν σόν Hdt.8.102
; ποιέειν or πράττειν τι π. τινά, Id.1.158, Pl.Grg. 507a; τὰ π. Πρηξάσπεα πρηχθέντα Hdt.3.76
; καινοτομεῖν π. τὰ θεῖα Pl. Euthphr.3b
; π. θεοὺς μὴ σωφρονεῖν X.Mem.1.1.20
; σπουδάζειν π. τινά promote his cause, Isoc.1.10: without a Verb, αἱ π. τοὺς παῖδας συμφοραί X.Cyr.7.2.20
; ἡ π. αὑτὸν ἐπιμέλεια Isoc.9.2
; ἡ π. ἡμᾶς ἡνιόχησις Pl.Phdr. 246b
: generally, of all relations, about, concerning, in respect of, π. μὲν τοὺς ἰχθύας οὕτως ἔχει Hdt.2.93
, cf. 8.86; πονηρὸν π. τὸ σῶμα Pl.Prt. 313d
; ἀκόλαστος π. ταῦτα Aeschin.1.42
; γελοῖος π. τὰς διατριβάς ib.126 ; ξυνηνέχθη θόρυβος π. τὸν Ἀστύοχον Th.8.84
; as to (cf. A. 11.5), π. τὸ παρὸν πάθος Pl.Tht. 179c
, cf. Phd. 65a : freq. in place of an Adj., ὄργανα ὅσα π. γεωργίαν, i.e. γεωργικά, Id.R. 370d ; οἱ νόμοι οἱ π. τοὺς γάμους Id.Cri. 50d
; αἱ π. τὰ μαθήματα ἡδοναί Id.Phlb. 51e
; also in place of a gen., οἱ π. Αυσίαν λόγοι the speeches of L., Id.Phdr. 279a; ἡ π. Φίλιππον τυραννίς the despotism of P., X.HG5.4.2 ; ἀκρασίας τῆς π. τὸν θυμόν Arist.EN 1149b19
: in Prose, to denote circumstances connected with any person or thing, τὰ π. Κῦρον, τὰ π. Ἑλένην, τὰ π. Βάττον, Hdt.1.95, 2.113, 4.154 ; τὰ π. τὸν Ἄθων the works at Mount Athos, Id.7.37; τὰ π. τὰς ναῦς naval affairs, Th.1.13; τὰ π. τὴν ναυμαχίαν (v.l. for τῆς ναυμαχίας ) the events of.., Id.8.63; τὰ π. τὸν πόλεμον Pl.R. 468a
; τὰ π. τὸ σῶμα Id.Phdr. 246d
; τὰ π. τοὺς θεούς X.Cyr.8.1.23
, etc.; cf. ἀμφί c.1.4.

II of Time, π. λύχνων ἁφάς about the time of lamp-lighting, Hdt.7.215; π. μέσας νύκτας about midnight, X.An.1.7.1; π. πλήθουσαν ἀγοράν ib.2.1.7; π. ἡλίου δυσμάς ib.6.5.32 ; π. τούτους τοὺς χρόνους Th.3.89
, etc.

2 of round numbers, π. ἑβδομήκοντα about seventy, Id.1.54; π. ἑπτακοσίους X.HG2.4.5
, etc.

D Position: π. may follow its Subst., when it suffers anastrophe, ἄστυ πέρι Il.22.173
; ἔριδος πέρι 16.476
: most freq. with gen., τοῦδε πράγματος πέρι A.Eu. 630
; τῶνδε βουλεύειν πέρι Id.Th. 248
, etc. (S. only once uses it before its gen., Aj. 150 (anap.)): in Prose, σφέων αὐτῶν πέρι Hdt.8.36
; σοφίας πέρι Pl.Phlb. 49a
; δικαίων τε πέρι καὶ ἀδίκων Id.Grg. 455a
, etc.; γραμμάτων εἴπομεν ὡς οὐχ ἱκανῶς ἔχεις πέρι Id.Lg. 809e
, cf. Ap. 19c.

E περί abs., as ADV., around, about, also, near, by, freq. in Hom., γέλασσε δὲ πᾶσα π. χθών Il.19.362
, al.: strengthd.,
περί τ' ἀμφί τε κάλλος ἄητο
round about, h.Cer.276
, cf. Call.Hec.1.1.13.

II before or above others (cf. A. 111), exceedingly, only [dialect] Ep., in which case it commonly suffers anastrophe, Τυδεΐδη, πέρι μέν σε τίον Δαναοί Il.8.161
, cf. 9.53; σε χρὴ πέρι μὲν φάσθαι ἔπος ἠδ' ἐπακοῦσαι ib. 100; τοι πέρι δῶκε θεὸς πολεμήϊα ἔργα 13.727
; ἅ οἱ πέρι δῶκεν Ἀθήνη Od.2.116
, cf. 7.110; πέρι γάρ μιν ὀϊζυρὸν τέκε μήτηρ 3.95
; πέρι κέρδεα οἶδεν 2.88
; τὸν πέρι Μοῦσ' ἐφίλησεν 8.63
.

2 π. does not suffer anastrophe in the [dialect] Ep. phrase π. κῆρι right heartily, π. κῆρι φίλησε Il.13.430
, etc. ( κῆρι φιλεῖν alone, 9.117); ἀπέχθωνται π. κῆρι 4.53
; π. κῆρι τιέσκετο ib.46, cf. Od.5.36, 7.69; π. κῆρι.. ἐχολώθη Il.13.206
; also π. φρεσὶν ἄσπετος ἀλκή 16.157
; π. φρεσὶν αἴσιμα ᾔδη Od.14.433
; ἀλύσσοντες π. θυμῷ Il.22.70
, cf. Od.14.146; π. σθένεϊ Il.17.22
.

3 for περὶ πρό, v. περιπρό.

4 περὶ κάτω bottom upwards, δῖνος π. κάτω τετραμμένος Stratt.34
, cf. Phot.; τὴν κόγχην στρέψας π. τὰ κάτω Ael.NA9.34
.

F IN COMPOS. all its chief senses recur, esp.

I extension in all directions as from a centre, all round, as in περιβάλλω, περιβλέπω, περιέχω.

II completion of an orbit and return to the same point, about, as in περιάγω, περιβαίνω, περίειμι ( εἶμι ibo), περιέρχομαι, περιστρέφω.

III a going over or beyond, above, before, as in περιβαίνω III, περιβάλλω v, περιγίγνομαι, περιεργάζομαι, περιτοξεύω.

IV generally, a strengthening of the simple notion, beyond measure, very, exceedingly, as in περικαλλής, περίκηλος, περιδείδω, like Lat. per-.

V the notion of double-ness which belongs to ἀμφί is found in only one poetic compd., περιδέξιος (q.v.).

G PROSODY: περί never suffers elision in Il. or Od. ( περ' ἰγνύσι h.Merc. 152
); once in Hes., περίαχε Th. 678
(cf. Q.S.3.601, 11.382), v. ἰάχω fin.; περ' ἰγνύῃσι Theoc.25.242
; περ' Ἠδάλιον Inscr.Cypr. 135.27
H.; also in Pi., περάπτων P.3.52
; περόδοις N.11.40
; περιδαῖος Fr. 154
; περ' αὐτᾶς P.4.265
; ταύτας περ' ἀτλάτου πάθας O.6.38
: not in Trag. (περεβάλοντο, περεσκήνωσεν are ff. ll. in A.Ag. 1147, Eu. 634); in Com. and codd. of Prose writers only in part. of περίειμι ( εἶμι ibo) (q. v.):—π. stands before a word beginning with a vowel in Com., περὶ Ἀθηνῶν, περὶ ἐμοῦ, Ar.Eq. 1005 sq.:—[dialect] Aeol. περρ metri gr., v. A. 5.

Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > περί
2 χωρίς

χωρίς, Adv., also [full] χωρί, q. v.: (v. χῆρος):—

A separately, apart, once in Il., 7.470; χ. μὲν πρόγονοι, χ. δὲ μέτασσαι, χ. δ' αὖθ' ἕρσαι Od.9.221
, cf. 4.130, Sapph.Supp. 20a.16, IG12.108.32, al.; χ. ἡ τιμὴ θεῶν A.Ag. 637
; κεῖται χ. ὁ νεκρός Hdt.4.62
; χ. περὶ αὐτῶν ἑκάστου οἱ νόμοι κεῖνται Antipho 5.10
; χίλια τάλαντα.. χ. θέσθαι set them apart, in reserve, Th.2.24; χ. οἰκεῖν live apart, have an independent establishment, D.4.36, 47.72; χ. γενόμενοι being separated, X.Cyr. 4.1.18; χ. ἀπ' ἀλλήλων Parm.8.56
, Pl.Phd. 98c;
μή με χ. αἰτιῶ
without evidence, S.OT 608
;
χ. ποιῆσαι
distinguish, Isoc.15.68
; χ. βλέπειν look two ways, squint, Timocl.27.6; opp. κοινῇ, Isoc.12.160; opp. κοινόν, E.Hec. 860; χ. δέ .. and separately, and besides, Th.2.13; separately, Lys.22.16, Plu.Arist.20; λέγειν χ. περὶ ἑκάστου Lexap.Aeschin.1.35; χ. καὶ ἐν μέρει Id.3.2
; περὶ τὸ ἓν καὶ χ. about the one and without [the one] Arist.Ph. 203a14; otherwise, χ. δὲ μηδαμῶς Pl.Lg. 950c
; χ. ἢ ὁκόσοι except so many as.., Hdt.2.77; χωρὶς ἢ ὅσα D.C.53.21
; χωρὶς ἤ ὅτι Hdt.1.94
,4.61,82; also χ. εἰ μή (condemned by Ps.-Hdn.post Moer.p.462P.), Plu.2.698f, A.D.Pron. 91.8, al.; χ. πλήν Paus.1.34.4
.

2 metaph., of different nature, kind, or quality, Semon.7.1; χ. τό τ' εἶναι καὶ τὸ μὴ νομίζεται E.Alc. 528
; χ. τό τ' εἰπεῖν πολλὰ καὶ τὰ καίρια S.OC 808
; χ. ᾤμην εἶναι τὸ συνεῖναί τε ἀλλήλοις διαλεγομένους καὶ τὸ δημηγορεῖν Pl.Prt. 336b
.

II as Prep. c. gen., without, A.Ag. 926, etc.; without the help or will of, χ. Ζηνός S.Tr. 1002
(lyr.): after its case, πόνου χ. Id.El. 915
, cf. Theon. Sm.p.1H.

2 separate from, apart from, χ. ἀθανάτων Pi.O.9.41
; χ. ἀνθρώπων στίβου S.Ph. 487
; χωρὶς ᾤκισται θεῶν E.Hec.2
; χ. ὀμμάτων ἐμῶν Id.Or. 272
; ἡ ψυχὴ χ. τοῦ σώματος Pl.Phd. 67a
, etc.

3 independently of, without reckoning, Hdt.1.93, 106, 6.58; χ. τε γένους οὐκ ἔστιν ὅτῳ μείζονα μοῖραν νείμαιμ' ἢ σοί A.Pr. 293
(anap.); χ. δὲ τῆς δόξης οὐδὲ δίκαιόν μοι δοκεῖ .. Pl.Ap. 35b.

4 differently from, otherwise than, χ. μυρηρῶν τευχέων πνέων A.Fr.180.5
; χ. δήπου σοφία ἐστίν ἀνδρείας Pl.La. 195a
, cf. D.19.13.

Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > χωρίς
3 πρόσειμι

πρόσειμι εἰμί

A sum), to be added to, τινι Hdt.2.99, 7.173, etc.; ἐὰν.. θερμότης τῷ δίψει προσῇ Pl.R. 437e
; to be attached to, belong to, IG12.290; ἀνδρὶ χρεὼν μνήμην προσεῖναι S.Aj. 521
; δέος αἰσχύνη θ' ὁμοῦ, δύσνοια ἢ λύπη π. τινί, ib. 1079, El. 654; οὐχ ἅπαντα τῷ γήρᾳ κακὰ π. E.Ph. 529, cf. lsoc.12.115; δυσβουλία τῇ πόλει π. Ar.Nu. 588; τῇ βίᾳ π. ἔχθραι καὶ κίνδυνοι X.Mem.1.2.10
; καὶ τὰ προσόντα καὶ τὰ μὴ περὶ ἑκάστου λέγοντες proclaiming each man's virtues, whether he had them or not, Pl.Mx. 234c; τὰ προσόνθ' ἑαυτῷ one's own attributes, D.18.276, cf. Prooem.46: c. inf., πρόσεστι γυναιξὶ.. τίκτειν Pl.Tht. 150a
.

2 abs., to be present, at hand as well, τὰ δ' αὖτε χέρσῳ.. προσῆν πλέον στύγος A.Ag. 558
; ὡς ἂ ἀγνοία προσῇ S.Ph. 129
; γνώμη γὰρ εἴ τις κἀπ' ἐμοῦ.. π. Id.Ant. 720; τοῦ λόγου δ' οὐ χρὴ φθόνον π. Id.Tr. 251; τύχη μόνον προσείη Ar.Av. 1315
(lyr.); π. ἡ ὕβρις καὶ ἔθ' ἡ.. αἰσχύνη D.1.27
; οὐδ' ὁτιοῦν ἄλλο προσῆν there was nothing else in the world, Id.21.176; ταῦτα προσέσται this too will be ours, X.HG3.1.28; τὰς τρισχιλίας καὶ τὸ προσόν and the surplus, D.36.15.

3 to be adjacent, εἰ πὸς τᾷ οἰκίᾳ μὴ πόεστι (i.e. πόσεστι = πρόσεστι) κᾶπος SIG306.12
(Tegea, iv B.C.); τῆς προσούσης αὐλῆς PStrassb.87.12
(ii B.C.).

------------------------------------

πρόσειμι ( εἶμι

A ibo), inf. - ιέναι, used in [dialect] Att. as [tense] fut. of προσέρχομαι, and προσῄειν as [tense] impf.:— go to or towards, approach, abs. in Hom. and Hes. in dat. and acc. of part., χάρη δ' ἄρα οἱ προσιόντι Il.5.682
; ὡς εἶδον ζωὸν.. προσιόντα 7.308
; πρόσιθι E.Or. 149
(lyr.); σχολαίτερον προσιόντας Th.4.47
codd.; approach a person, Id.1.130, cf. And.1.122; of an enemy, βραδέως προσῇσαν X.An.1.8.11
, etc.; of an adversary at law, πρόσεισιν ἐκδικάσων BGU 361 iii 11
(ii A.D.), cf. POxy.1101.15 (iv A.D.): c. dat. pers., approach one, Hdt.1.62, etc.; apply to a person for help, PStrassb.57.6 (ii A.D.), etc.; π. Σωκράτει visit him as teacher, X.Mem.1.2.47; π. γυναικί go in to a woman, Id.Smp.4.38 (so abs., Ocell.4.1): c. acc. loci, δῶμα, δόμους, A.Eu. 242, E.Cyc. 40: with Preps. governing acc., εἰς.. S.El. 437
, X.HG7.5.15, etc.; πρὸς τὰς πύλας, πρὸς τὴν Λάχεσιν, Hdt.8.52, Pl.R. 620d, etc.

2 in hostile sense, attack, καὶ φιλέοντα φιλεϊν καὶ τῷ προσιόντι προσεῖναι Hes.Op. 353
(cf. Sch.Od.1.406, Apollon.Lex. s.v. εἶναι), cf. X.Cyr.2.4.12; τῇ πόλει Id.An.7.6.24
(dub.); πρὸς τοὺς βαρβάρους Hdt.9.100
; ἐπὶ τὸ στράτευμα X.Cyr.7.1.24
.

3 come over to the side of, in war, ἧσσόν τις ἐμοὶ πρόσεισι Th.4.85
, cf. 1.39.

4 come forward to speak, π. τῷ δήμῳ X.Mem.3.7.1
; π. τῇ βουλῇ, τοῖς ἐφόροις, come before.., D.19.17, Plb.4.34.5; π. πρὸς βουλὴν ἢ δῆμον X.Ath.3.3
; πρὸς τὰς ἀρχάς Th.1.90
; πρὸς τὰ κοινά Aeschin.1.165
; πρὸς τὴν πολιτείαν π. Id.3.217
(but π. πολιτείᾳ Plu.2.1033f
): abs., come forward to speak, περὶ τῶν γεγενημένων And 1.111.

5 of things, to be added, σάρκες ἐκ τῆς τροφῆς π. ταῖς σαρξί Arist.GA 723a11
, cf. GC 322a26, al.; τῷ δ' ἐναντίῳ κύτει ἐλπὶς προσῄει χειρὸς οὐ πληρουμένῳ A.Ag. 817
.

II of Time, come on, be at hand, ἐπεὰν προσίῃ (v.l. προσῇ) ἡ ὥρη κυΐσκεσθαι τὰς ἵππους Hdt.4.30
, cf. 2.41; ἑσπέρα προσήει X.Cyr.3.2.25
; προσιόντος τοῦ θερμοῦ on the approach of heat, Pl.Phd. 103d; π. [τῶν ἀνέμων] X.Mem.4.3.14.

III come in, of revenue, φόροι, ἑπτακόσια τάλαντα π., Hdt.3.89,91, cf. Th.2.13, X.Vect.4.1; τῶν τε ὄντων χρημάτων καὶ τῶν προσιόντων τοῖς θεοῖς IG12.91.26
; τὸν φόρον ἡμῖν ἀπὸ τῶν πόλεων.. προσιόντα Ar.V. 657
; τὰ προσιόντα χρήματα the public revenue, Id.Ec. 712, Lys.30.19; τὰ προσιόντα alone, Ar.V. 664; τὰ π. τῇ πόλει Lys. 21.13
.

Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > πρόσειμι
4 ἐπεξέρχομαι

ἐπεξ-έρχομαι (v. ἐπέξειμι),

A march out, make a sally, Hdt.3.54, 6.101, Th.3.26, etc.; ἐ. τινὶ ἐς μάχην Id.5.9
; of a message, ἐ. τινί reach him, Hdt.8.99 codd. ( ἐπες- Reiske).

2 proceed against, prosecute, τινί Antipho1.1
: generally, τῷ δράσαντι Th.3.38
; attack, Pl.Prt. 345d; ἐ. τινὶ φόνου proceed against one for murder, Id.Euthphr.4d; also ἐ. τινὶ δίκην Id.Lg. 866b
; [ γραφήν] follow it up, Lex ap. D.21.47; ἐ.φόνον Antipho2.1.2
: abs., ἐπεξέρχῃ λίαν thou visitest with severity, E.Ba. 1346: c. acc. pers., prosecute, Lys.31.18; punish, Plu.Caes.69; τὴν πόλιν E.Andr. 735
: c. dat., take vengeance for, Nic.Dam.130.18J.

3 proceed to an extremity, κἀπαπειλῶν ὧδ' ἐπεξέρχῃ; S.Ant. 752
; ἐ. πρὸς τέλος ἁπάσης πολιτείας Pl.Lg. 632c
.

4 follow up, τῇ παρούσῃ τύχῃ Th.4.14
; pursue, develop, an argument, τῷ λόγῳ Pl.R. 361d
, Grg. 492d.

II c. acc., go through or over, πάντα τῆς χώρης Hdt.4.9
; τὸ πᾶν γὰρ ἐ. διζήμενον Id.7.166
.

2 carry out, accomplish, ἔργῳ τι (opp. ἐνθυμεῖσθαι) Th.1.120; opp. ἐπινοεῖν, ib.70; πᾶν πρὸ τοῦ δουλεῦσαι ἐ. try every course, Id.5.100: abs., opp. παραινέσαι, ib.9; νίκην App.BC 5.91
; ἐ. τι εἰς τέλος Luc.JTr.17
.

3 discuss, relate or examine accurately or fully, οὐδ' εἰ πάντ' ἐ. σκοπῶν S.Fr. 919
, cf. A.Pr. 870, Th. 3.67, Pl.Lg. 672a; ἀκριβείᾳ περὶ ἑκάστου ἐ. Th.1.22
; τι δι' ὀλίγων Pl.Lg. 778c
.

Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > ἐπεξέρχομαι
5 ἔντασις

ἔντᾰσις, εως, ἡ, ([etym.] ἐντείνω)

A inscribing, εἰς τὸν κύκλον Pl.Men. 87b
.

II tension, straining, τοῦ ὑποχονδρίου Hp.Epid.3.1
.β; τοῦ σώματος Id. Aër.4; τῶν ῥάβδων Id.Fract.30
; ὀφθαλμῶν fixed stare, prob. in Aret. CD1.3 (pl.); distension, αἰδοίων Gal.7.728
.

2 exertion, Plu.2.948b, Aret.SA2.2; pl., retchings, Id.CD2.13.

3 ἡ τοῦ προσώπου ἔ. the assumption of a serious face, Luc.Symp.28; earnestness, περὶ ἑκάστου Porph.Abst.1.54
; strictness, νόμων PSorb.675.14
(iii A. D.).

4 Arch., swelling in the outline of a column, Vitr.3.3.13.

------------------------------------

ἔντᾱσις, ιος, ἡ, Thess. for ἔγκτησις, IG9(2).511 (iii B. C.), al.

Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > ἔντασις
6 λόγος

λόγος, ὁ, verbal noun of λέγω (B), with senses corresponding to λέγω (B) II and III (on the various senses of the word v. Theo Sm.pp.72,73 H., An.Ox.4.327): common in all periods in Prose and Verse, exc. Epic, in which it is found in signf. derived from λέγω (B) 111, cf.infr. VI. 1 a:

I computation, reckoning (cf. λέγω (B) II).

1 account of money handled, σανίδες εἰς ἃς τὸν λ. ἀναγράφομεν IG12.374.191
; ἐδίδοσαν τὸν λ. ib.232.2; λ. δώσεις τῶν μετεχείρισας χρημάτων Hdt.3.142
, cf. 143; οὔτε χρήματα διαχειρίσας τῆς πόλεως δίδωμι λ. αὐτῶν οὔτε ἀρχὴν ἄρξας οὐδεμίαν εὐθύνας ὑπέχω νῦν αὐτῆς Lys.24.26
; λ. ἀπενεγκεῖν Arist.Ath.54.1
; ἐν ταῖς εὐθύναις τοῦ τοιούτου λ. ὑπεχέτω Pl.Lg. 774b
; τὸν τῶν χρημάτων λ. παρὰ τούτων λαμβάνειν D.8.47
; ἀδικήματα εἰς ἀργυρίου λ. ἀνήκοντα Din.1.60
; συνᾶραι λόγον μετά τινος settle accounts with, Ev.Matt.18.23, etc.; δεύτεροι λ. a second audit, Cod.Just.1.4.26.1; ὁ τραπεζιτικὸς λ. banking account, Theo Sm.p.73 H.: metaph., οὐκ ἂν πριαίμην οὐδενὸς λ. βροτόν S.Aj. 477
.

b public accounts, i. e. branch of treasury, ἴδιος λ., in Egypt, OGI188.2, 189.3, 669.38; also as title of treasurer, ib.408.4, Str.17.1.12; ὁ ἐπὶ τῶν λ. IPE2.29
A ([place name] Panticapaeum); δημόσιος λ., = Lat. fiscus, OGI669.21 (Egypt, i A.D.), etc. (but later, = aerarium, Cod.Just.1.5.15); also Καίσαρος λ. OGI669.30
; κυριακὸς λ. ib.18.

2 generally, account, reckoning, μὴ φῦναι τὸν ἅπαντα νικᾷ λ. excels the whole account, i.e. is best of all, S.OC 1225 (lyr.); δόντας λ. τῶν ἐποίησαν accounting for, i.e. paying the penalty for their doings, Hdt.8.100; λ. αἰτεῖν Pl.Plt. 285e
; λ. δοῦναι καὶ δέξασθαι Id.Prt. 336c
, al.; λαμβάνειν λ. καὶ ἐλέγχειν Id.Men. 75d
; παρασχεῖν τῶν εἰρημένων λ. Id.R. 344d
; λ. ἀπαιτεῖν D.30.15
, cf. Arist. EN 1104a3; λ. ὑπέχειν, δοῦναι, D.19.95; λ. ἐγγράψαι Id.24.199
, al.; λ. ἀποφέρειν τῇ πόλει Aeschin.3.22
, cf. Eu. Luc.16.2, Ep.Hebr.13.17; τὸ παράδοξον τῶν συμβεβηκότων ὑπὸ λόγον ἄγειν Plb.15.34.2
; λ. ἡ ἐπιστήμη, πολλὰ δὲ ὁ λ. the account is manifold, Plot.6.9.4; ἔχων λόγον τοῦ διὰ τί an account of the cause, Arist.APo. 74b27; ἐς λ. τινός on account of, ἐς χρημάτων λ. Th.3.46
, cf. Plb.5.89.6, LXX 2 Ma1.14, JRS 18.152 ([place name] Jerash); λόγῳ c. gen., by way of, Cod.Just.3.2.5. al.; κατὰ λόγον τοῦ μεγέθους if we take into account his size, Arist.HA 517b27; πρὸς ὃν ἡμῖν ὁ λ. Ep.Hebr.4.13
, cf. D.Chr.31.123.

3 measure, tale (cf. infr. 11.1), θάλασσα.. μετρέεται ἐς τὸν αὐτὸν λ. ὁκοῖος πρόσθεν Heraclit.31
; ψυχῆς ἐστι λ. ἑαυτὸν αὔξων Id.115
; ἐς τούτου (sc. γήραος) λ. οὐ πολλοί τινες ἀπικνέονται to the point of old age, Hdt.3.99, cf.7.9.β; ὁ ξύμπας λ. the full tale, Th.7.56, cf. Ep.Phil.4.15; κοινῷ λ. νομίσαντα common measure, Pl.Lg. 746e; sum, total of expenditure, IG42(1).103.151 (Epid., iv B.C.); ὁ τῆς οὐσίας λ., = Lat. patrimonii modus, Cod.Just.1.5.12.20.

4 esteem, consideration, value put on a person or thing (cf. infr. VI. 2 d), οὗ πλείων λ. ἢ τῶν ἄλλων who is of more worth than all the rest, Heraclit.39; βροτῶν λ. οὐκ ἔσχεν οὐδέν' A.Pr. 233; οὐ σμικροῦ λ. S.OC 1163
: freq. in Hdt., Μαρδονίου λ. οὐδεὶς γίνεται 8.102
; τῶν ἦν ἐλάχιστος ἀπολλυμένων λ. 4.135
, cf. E.Fr.94; περὶ ἐμοῦ οὐδεὶς λ. Ar.Ra.87
; λόγου οὐδενὸς γίνεσθαι πρός τινος to be of no account, repute with.., Hdt.1.120, cf.4.138; λόγου ποιήσασθαί τινα make one of account, Id.1.33; ἐλαχίστου, πλείστου λ. εἶναι, to be highly, lowly esteemed, Id.1.143, 3.146; but also λόγον τινὸς ποιεῖσθαι, like Lat. rationem habere alicujus, make account of, set a value on, Democr.187, etc.: usu. in neg. statements, οὐδένα λ. ποιήσασθαί τινος Hdt.1.4
, cf. 13, Plb.21.14.9, etc.; λ. ἔχειν Hdt.1.62
, 115; λ. ἴσχειν περί τινος Pl.Ti. 87c
; λ. ἔχειν περὶ τοὺς ποιητάς Lycurg.107
; λ. ἔχειν τινός D.18.199
, Arist.EN 1102b32, Plu.Phil.18 (but also, have the reputation of.., v. infr. VI. 2 e); ἐν οὐδενὶ λ. ποιήσασθαί τι Hdt.3.50
; ἐν οὐδενὶ λ. ἀπώλοντο without regard, Id.9.70; ἐν σμικρῷ λ. εἶναι Pl.R. 550a
; ὑμεῖς οὔτ' ἐν λ. οὔτ' ἐν ἀριθμῷ Orac. ap. Sch.Theoc.14.48; ἐν ἀνδρῶν λ. [εἶναι] to be reckoned, count as a man, Hdt.3.120; ἐν ἰδιώτεω λόγῳ καὶ ἀτίμου reckoned as.., Eus.Mynd.Fr. 59; σεμνὸς εἰς ἀρετῆς λ. καὶ δόξης D.19.142
.

II relation, correspondence, proportion,

1 generally, ὑπερτερίης λ. relation (of gold to lead), Thgn.418 = 1164; πρὸς λόγον τοῦ σήματος A.Th. 519
; κατὰ λόγον προβαίνοντες τιμῶσι in inverse ratio, Hdt.1.134, cf. 7.36; κατὰ λ. τῆς ἀποφορῆς Id.2.109
; τἄλλα κατὰ λ. in like fashion, Hp.VM16, Prog.17: c. gen., κατὰ λ. τῶν πρόσθεν ib. 24; κατὰ λ. τῶν ἡμερῶν Ar. Nu. 619
; κατὰ λ. τῆς δυνάμεως X. Cyr.8.6.11
; ἐλάττω ἢ κατὰ λ. Arist. HA 508a2
, cf. PA 671a18; ἐκ ταύτης ἐγένετο ἐκείνη κατὰ λ. Id.Pol. 1257a31
; cf. εὔλογος: sts. with ὁ αὐτός added, κατὰ τὸν αὐτὸν λ. τῷ τείχεϊ in fashion like to.., Hdt.1.186; περὶ τῶν νόσων ὁ αὐτὸς λ. analogously, Pl.Tht. 158d, cf. Prm. 136b, al.; εἰς τὸν αὐτὸν λ. similarly, Id.R. 353d; κατὰ τὸν αὐτὸν λ. in the same ratio, IG12.76.8; by parity of reasoning, Pl.Cra. 393c, R. 610a, al.; ἀνὰ λόγον τινός, τινί, Id.Ti. 29c, Alc.2.145d; τοῦτον ἔχει τὸν λ. πρὸς.. ὃν ἡ παιδεία πρὸς τὴν ἀρετήν is related to.. as.., Procl.in Euc.p.20 F., al.

2 Math., ratio, proportion (ὁ κατ' ἀνάλογον λ., λ. τῆς ἀναλογίας, Theo Sm.p.73 H.), Pythag. 2; ἰσότης λόγων Arist.EN 113a31
; λ. ἐστὶ δύο μεγεθῶν ἡ κατὰ πηλικότητα ποιὰ σχέσις Euc.5
Def.3; τῶν ἁρμονιῶν τοὺς λ. Arist.Metaph. 985b32
, cf. 1092b14; λόγοι ἀριθμῶν numerical ratios, Aristox.Harm.p.32 M.; τοὺς φθόγγους ἀναγκαῖον ἐν ἀριθμοῦ λ. λέγεσθαι πρὸς ἀλλήλους to be expressed in numerical ratios, Euc.Sect.Can. Proëm.: in Metre, ratio between arsis and thesis, by which the rhythm is defined, Aristox.Harm.p.34 M.; ἐὰν ᾖ ἰσχυροτέρα τοῦ αἰσθητηρίου ἡ κίνησις, λύεται ὁ λ. Arist.de An. 424a31
; ἀνὰ λόγον analogically, Archyt.2; ἀνὰ λ. μερισθεῖσα [ἡ ψυχή] proportionally, Pl. Ti. 37a; so κατὰ λ. Men.319.6
; πρὸς λόγον in proportion, Plb.6.30.3, 9.15.3 (but πρὸς λόγον ἐπὶ στενὸν συνάγεται narrows uniformly, Sor. 1.9, cf. Diocl.Fr.171); ἐπὶ λόγον IG5(1).1428
([place name] Messene).

3 Gramm., analogy, rule, τῷ λ. τῶν μετοχικῶν, τῆς συγκοπῆς, by the rule of the participles, of syncope, Choerob. in Theod.1.75 Gaisf., 1.377 H.; εἰπέ μοι τὸν λ. τοῦ Αἴας Αἴαντος, τουτέστι τὸν κανόνα An.Ox. 4.328
.

III explanation,

1 plea, pretext, ground, ἐκ τίνος λ.; A.Ch. 515; ἐξ οὐδενὸς λ. S.Ph. 731
; ἀπὸ παντὸς λ. Id.OC 762
; χὠ λ. καλὸς προσῆν Id.Ph. 352
; σὺν ἀφανεῖ λ. Id.OT 657
(lyr., v.l. λόγων) ; ἐν ἀφανεῖ λ. Antipho 5.59
; ἐπὶ τοιούτῳ λ. Hdt.6.124
; κατὰ τίνα λ.; on what ground? Pl.R. 366b; οὐδὲ πρὸς ἕνα λ. to no purpose, Id.Prt. 343d; ἐπὶ τίνι λ.; for what reason? X.HG2.2.19; τὸν λ. τοῦτον this ground of complaint, Aeschin.3.228; τίνι δικαίῳ λ.; what just cause is there? Pl.Grg. 512c; τίνι λ.; on what account? Act.Ap.10.29; κατὰ λόγον ἂν ἠνεσχόμην ὑμῶν reason would that.., ib.18.14; λ. ἔχειν, with personal subject, εἶχον ἄν τινα λ. I (i.e. my conduct) would have admitted of an explanation, Pl.Ap. 31b; τὸν ὀρθὸν λ. the true explanation, ib. 34b.

b plea, case, in Law or argument (cf. VIII. I), τὸν ἥττω λ. κρείττω ποιεῖν to make the weaker case prevail, ib. 18b, al., Arist.Rh. 1402a24, cf. Ar.Nu. 1042 (pl.); personified, ib. 886, al.; ἀμύνεις τῷ τῆς ἡδονῆς λ. Pl.Phlb. 38a
; ἀνοίσεις τοὺς λ. αὐτῶν πρὸς τὸν θεόν LXXEx.18.19
; ἐχειν λ. πρός τινα to have a case, ground of action against.., Act.Ap.19.38.

2 statement of a theory, argument, οὐκ ἐμεῦ ἀλλὰ τοῦ λ. ἀκούσαντας prob. in Heraclit.50; λόγον ἠδὲ νόημα ἀμφὶς ἀληθείης discourse and reflection on reality, Parm.8.50; δηλοῖ οὗτος ὁ λ. ὅτι .. Democr.7; οὐκ ἔχει λόγον it is not arguable, i.e. reasonable, S.El. 466, Pl.Phd. 62d, etc.; ἔχει λ. D.44.32
; οὐδεὶς αὐτὰ καταβαλεῖ λ. E.Ba. 202
; δίκασον.. τὸν λ. ἀκούσας Pl.Lg. 696b
; personified, φησὶ οὗτος ὁ λ. ib. 714d, cf. Sph. 238b, Phlb. 50a; ὡς ὁ λ. (sc. λέγει) Arist.EN 1115b12; ὡς ὁ λ. ὁ ὀρθὸς λέγει ib. 1138b20, cf. 29; ὁ λ. θέλει προσβιβάζειν Phld.Rh.1.41
, cf.1.19 S.; οὐ γὰρ ἂν ἀκούσειε λόγου ἀποτρέποντος Arist.EN 1179b27
; λ. καθαίρων Aristo Stoic.1.88
; λόγου τυγχάνειν to be explained, Phld.Mus.p.77 K.; ὁ τὸν λ. μου ἀκούων my teaching, Ev.Jo.5.24; ὁ προφητικὸς λ., collect., of VT prophecy, 2 Ep.Pet.1.19: pl., ὁκόσων λόγους ἤκουσα Heraclit.108
; οὐκ ἐπίθετο τοῖς ἐμοῖς λ. Ar.Nu.73
; of arguments leading to a conclusion ([etym.] ὁ λ.), Pl. Cri. 46b; τὰ Ἀναξαγόρου βιβλία γέμει τούτων τῶν λ. Id.Ap. 26d
; λ. ἀπὸ τῶν ἀρχῶν, ἐπὶ τὰς ἀρχάς, Arist.EN 1095a31; συλλογισμός ἐστι λ. ἐν ᾧ τεθέντων τινῶν κτλ. Id.APr. 24b18; λ. ἀντίτυπός τε καὶ ἄπορος, of a self-contradictory theory, Plot.6.8.7.

b ὁ περὶ θεῶν λ., title of a discourse by Protagoras, D.L.9.54; ὁ Ἀχιλλεὺς λ., name of an argument, ib.23; ὁ αὐξόμενος λ. Plu.2.559b
; καταβάλλοντες (sc. λόγοι), title of work by Protagoras, S.E.M.7.60; λ. σοφιστικοί Arist.SE 165a34
, al.; οἱ μαθηματικοὶ λ. Id.Rh. 1417a19
, etc.; οἱ ἐξωτερικοὶ λ., current outside the Lyceum, Id.Ph. 217b31, al.; Δισσοὶ λ., title of a philosophical treatise (= Dialex.); Λ. καὶ Λογίνα, name of play of Epicharmus, quibble, argument, personified, Ath.8.338d.

c in Logic, proposition, whether as premiss or conclusion, πρότασίς ἐστι λ. καταφατικὸς ἢ ἀποφατικός τινος κατά τινος Arist.APr. 24a16
.

d rule, principle, law, as embodying the result of λογισμός, Pi.O.2.22, P.1.35, N.4.31; πείθεσθαι τῷ λ. ὃς ἄν μοι λογιζομένῳ βέλτιστος φαίνηται Pl.Cri. 46b
, cf. c; ἡδονὰς τοῖς ὀρθοῖς λ. ἑπομένας obeying right principles, Id.Lg. 696c; προαιρέσεως [ἀρχὴ] ὄρεξις καὶ λ. ὁ ἕνεκά τινος principle directed to an end, Arist.EN 1139a32; of the final cause, ἀρχὴ ὁ λ. ἔν τε τοῖς κατὰ τέχνην καὶ ἐν τοῖς φύσει συνεστηκόσιν Id.PA 639b15
; ἀποδιδόασι τοὺς λ. καὶ τὰς αἰτίας οὗ ποιοῦσι ἑκάστου ib.18; [τέχνη] ἕξις μετὰ λ. ἀληθοῦς ποιητική Id.EN 1140a10
; ὀρθὸς λ. true principle, right rule, ib. 1144b27, 1147b3, al.; κατὰ λόγον by rule, consistently, ὁ κατὰ λ. ζῶν Pl.Lg. 689d
, cf. Ti. 89d; τὸ κατὰ λ. ζῆν, opp. κατὰ πάθος, Arist.EN 1169a5; κατὰ λ. προχωρεῖν according to plan, Plb.1.20.3.

3 law, rule of conduct, ᾧ μάλιστα διηνεκῶς ὁμιλοῦσι λόγῳ Heraclit.72
; πολλοὶ λόγον μὴ μαθόντες ζῶσι κατὰ λόγον Democr.53
; δεῖ ὑπάρχειν τὸν λ. τὸν καθόλου τοῖς ἄρχουσιν universal principle, Arist.Pol. 1286a17; ὁ νόμος.. λ. ὢν ἀπό τινος φρονήσεως καὶ νοῦ Id.EN 1180a21
; ὁ νόμος.. ἔμψυχος ὢν ἑαυτῷ λ. conscience, Plu. 2.780c; τὸν λ. πρόχειρον ἔχειν precept, Phld.Piet.30, cf. 102; ὁ προστακτικὸς τῶν ποιητέων ἢ μὴ λ. κοινός M.Ant.4.4
.

4 thesis, hypothesis, provisional ground, ὡς ἂν εἰ λέγοι λόγον maintain a thesis, Pl. Prt. 344b; ὑποθέμενος ἑκάστοτε λ. provisionally assuming a proposition, Id.Phd. 100a; τὸν τῆς ὁμοιότητος λ. hypothesis of equivalence, Arist.Cael. 296a20.

5 reason, ground, πάντων γινομένων κατὰ τὸν λ. τόνδε Heraclit.1
; οὕτω βαθὺν λ. ἔχει Id.45
; ἐκ λόγου, opp. μάτην, Leucipp. 2; μέγιστον σημεῖον οὗτος ὁ λ. Meliss.8
; [ἐμπειρία] οὐκ ἔχει λ. οὐδένα ὧν προσφέρει has no grounds for.., Pl.Grg. 465a; μετὰ λόγου τε καὶ ἐπιστήμης θείας Id.Sph. 265c
; ἡ μετα λόγου ἀληθὴς δόξα ([etym.] ἐπιστήμη) Id.Tht. 201c; λόγον ζητοῦσιν ὧν οὐκ ἔστι λ. proof, Arist. Metaph. 1011a12; οἱ ἁπάντων ζητοῦντες λ. ἀναιροῦσι λ. Thphr.Metaph. 26
.

6 formula (wider than definition, but freq. equivalent thereto), term expressing reason, λ. τῆς πολιτείας Pl.R. 497c
; ψυχῆς οὐσία τε καὶ λ. essential definition, Id.Phdr. 245e; ὁ τοῦ δικαίου λ. Id.R. 343a
; τὸν λ. τῆς οὐσίας ib. 534b, cf. Phd. 78d; τὰς πολλὰς ἐπιστήμας ἑνὶ λ. προσειπεῖν Id.Tht. 148d
; ὁ τῆς οἰκοδομήσεως λ. ἔχει τὸν τῆς οἰκίας Arist. PA 646b3
; τεθείη ἂν ἴδιον ὄνομα καθ' ἕκαστον τῶν λ. Id.Metaph. 1006b5
, cf. 1035b4; πᾶς ὁρισμὸς λ. τίς ἐστι Id.Top. 102a5
; ἐπὶ τῶν σχημάτων λ. κοινός generic definition, Id.de An. 414b23; ἀκριβέστατος λ. specific definition, Id.Pol. 1276b24; πηγῆς λ. ἔχον Ph.2.477
; τὸ ᾠὸν οὔτε ἀρχῆς ἔχει λ. fulfils the function of.., Plu.2.637d; λ. τῆς μίξεως formula, i. e. ratio (cf. supr. II) of combination, Arist.PA 642a22, cf. Metaph. 993a17.

7 reason, law exhibited in the world-process, κατὰ λόγον by law, κόσμῳ πάντα καὶ κατὰ λ. ἔχοντα Pl.R. 500c
; κατ τὸν < αὐτὸν αὖ> λ. by the same law, Epich.170.18; ψυχῆς τὸ πᾶν τόδε διοικούσης κατὰ λ. Plot.2.3.13
; esp. in Stoic Philos., the divine order, τὸν τοῦ παντὸς λ. ὃν ἔνιοι εἱμαρμένην καλοῦσιν Zeno Stoic.1.24
; τὸ ποιοῦν τὸν ἐν [τῇ ὕλῃ] λ. τὸν θεόν ibid., cf. 42; ὁ τοῦ κόσμου λ. Chrysipp.Stoic.2.264
; λόγος, = φύσει νόμος, Stoic.2.169; κατὰ τὸν κοινὸν θεοῖς καὶ ἀνθρώποις λ. M.Ant.7.53
; ὁ ὀρθὸς λ. διὰ πάντων ἐρχόμενος Chrysipp.Stoic.3.4
: so in Plot., τὴν φύσιν εἶναι λόγον, ὃς ποιεῖ λ. ἄλλον γέννημα αὑτοῦ 3.8.2
.

b σπερματικὸς λ. generative principle in organisms, ὁ θεὸς σπ. λ. τοῦ κόσμου Zeno Stoic.1.28
: usu. in pl., Stoic. 2.205,314,al.; γίνεται τὰ ἐν τῷ παντὶ οὐ κατὰ σπερματικούς, ἀλλὰ κατὰ λ. περιληπτικούς Plot.3.1.7
, cf.4.4.39: so without σπερματικός, ὥσπερ τινὲς λ. τῶν μερῶν Cleanth.Stoic.1.111
; οἱ λ. τῶν ὅλων Ph.1.9
.

c in Neo-Platonic Philos., of regulative and formative forces, derived from the intelligible and operative in the sensible universe, ὄντων μειζόνων λ. καὶ θεωρούντων αὑτοὺς ἐγὼ γεγέννημαι Plot.3.8.4
; οἱ ἐν σπέρματι λ. πλάττουσι.. τὰ ζῷα οἷον μικρούς τινας κόσμους Id.4.3.10
, cf.3.2.16,3.5.7; opp. ὅρος, Id.6.7.4; ἀφανεῖς λ. τῆς φύσεως Procl.
in R.1.18 K.; τεχνικοὶ λ. ib.142 K., al.

IV inward debate of the soul (cf. λ. ὃν αὐτὴ πρὸς αὑτὴν ἡ ψυχὴ διεξέρχεται Pl.Tht. 189e
( διάλογος in Sph. 263e); ὁ ἐν τῇ ψυχῇ, ὁ ἔσω λ. (opp. ὁ ἔξω λ.), Arist.APo. 76b25, 27; ὁ ἐνδιάθετος, opp. ὁ προφορικὸς λ., Stoic.2.43, Ph.2.154),

1 thinking, reasoning, τοῦ λ. ἐόντος ξυνοῦ, opp. ἰδία φρόνησις, Heraclit. 2; κρῖναι δὲ λόγῳ.. ἔλεγχον test by reflection, Parm.1.36; reflection, deliberation (cf. VI.3), ἐδίδου λόγον ἑωυτῷ περὶ τῆς ὄψιος Hdt.1.209
, cf. 34, S.OT 583, D.45.7; μὴ εἰδέναι.. μήτε λόγῳ μήτε ἔργῳ neither by reasoning nor by experience, Anaxag.7; ἃ δὴ λόγῳ μὲν καὶ διανοίᾳ ληπτά, ὄψει δ' οὔ Pl.R. 529d
, cf. Prm. 135e; ὁ λ. ἢ ἡ αἴσθησις Arist.EN 1149a35
,al.; αὐτῷ μόνον τῷ λ. πιστεύειν (opp. αἰσθήσεις), of Parmenides and his school, Aristocl. ap. Eus.PE14.17: hence λόγῳ or τῷ λ. in idea, in thought, τῷ λ. τέμνειν Pl.R. 525e
; τῷ λ. δύο ἐστίν, ἀχώριστα πεφυκότα two in idea, though indistinguishable in fact, Arist. EN 1102a30, cf. GC 320b14, al.; λόγῳ θεωρητά mentally conceived, opp. sensibly perceived, Placit.1.3.5, cf. Demetr.Lac.Herc.1055.20; τοὺς λ. θεωρητοὺς χρόνους Epicur.Ep.1p.19U.
; διὰ λόγου θ. χ. ib.p.10 U.; λόγῳ καταληπτός Phld.Po.5.20
, etc.; ὁ λ. οὕτω αἱρέει analogy proves, Hdt.2.33; ὁ λ. or λ. αἱρέει reasoning convinces, Id.3.45,6.124, cf. Pl.Cri. 48c (but, our argument shows, Lg. 663d): also c. acc. pers., χρᾶται ὅ τι μιν λ. αἱρέει as the whim took him, Hdt.1.132; ἢν μὴ ἡμέας λ. αἱρῇ unless we see fit, Id.4.127, cf. Pl.R. 607b; later ὁ αἱρῶν λ. ordaining reason, Zeno Stoic.1.50, M.Ant.2.5, cf. 4.24, Arr.Epict. 2.2.20, etc.: coupled or contrasted with other functions, καθ' ὕπνον ἐπειδὴ λόγου καὶ φρονήσεως οὐ μετεῖχε since reason and understanding are in abeyance, Pl.Ti. 71d; μετὰ λόγου τε καὶ ἐπιστήμης, opp. αἰτία αὐτομάτη, of Nature's processes of production, Id.Sph. 265c; τὸ μὲν δὴ νοήσει μετὰ λόγου περιληπτόν embraced by thought with reflection, opp. μετ' αἰσθήσεως ἀλόγου, Id.Ti. 28a; τὸ μὲν ἀεὶ μετ' ἀληθοῦς λ., opp. τὸ δὲ ἄλογον, ib. 51e, cf. 70d, al.; λ. ἔχων ἑπόμενον τῷ νοεῖν Id.Phlb. 62a
; ἐπιστήμη ἐνοῦσα καὶ ὀρθὸς λ. scientific knowledge and right process of thought, Id.Phd. 73a; πᾶς λ. καὶ πᾶσα ἐπιστήμη τῶν καθόλου Arist.Metaph. 1059b26
; τὸ λόγον ἔχον Id.EN 1102b15
, 1138b9, al.: in sg. and pl., contrasted by Pl. and Arist. as theory, abstract reasoning with outward experience, sts. with depreciatory emphasis on the former, εἰς τοὺς λ. καταφυγόντα Pl.Phd. 99e
; τὸν ἐν λόγοις σκοπούμενον τὰ ὄντα, opp. τὸν ἐν ἔργοις (realities), ib. 100a; τῇ αἰσθήσει μᾶλλον τῶν λ. πιστευτέον Arist.GA 760b31
; γνωριμώτερα κατὰ τὸν λ., opp. κατὰ τὴν αἴσθησιν, Id.Ph. 189a4; ἐκ τῶν λ. δῆλον, opp. ἐκ τῆς ἐπαγωγῆς, Id.Mete. 378b20; ἡ τῶν λ. πίστις, opp. ἐκ τῶν ἔργων φανερόν, Id.Pol. 1326a29; ἡ πίστις οὐ μόνον ἐπὶ τῆς αἰσθήσεως ἀλλὰ καὶ ἐπὶ τοῦ λ. Id.Ph. 262a19
; μαρτυρεῖ τὰ γιγνόμενα τοῖς λ. Id.Pol. 1334a6
; ὁ μὲν λ. τοῦ καθόλου, ἡ δὲ αἴσθησις τοῦ κατὰ μέρος explanation, opp. perception, Id.Ph. 189a7; ἔσονται τοῖς λ. αἱ πράξεις ἀκόλουθοι theory, opp. practice, Epicur.Sent.25; in Logic, of discursive reasoning, opp. intuition, Arist.EN 1142a26, 1143b1; reasoning in general, ib. 1149a26; πᾶς λ. καὶ πᾶσα ἀπόδειξις all reasoning and demonstration, Id.Metaph. 1063b10; λ. καὶ φρόνησιν Phld.Mus.p.105
K.; ὁ λ. ἢ λογισμός ibid.; τὸ ἰδεῖν οὐκέτι λ., ἀλλὰ μεῖζον λόγου καὶ πρὸ λόγου, of mystical vision, opp. reasoning, Plot.6.9.10.—Phrases, κατὰ λ. τὸν εἰκότα by probable reasoning, Pl.Ti. 30b; οὔκουν τόν γ' εἰκότα λ. ἂν ἔχοι Id.Lg. 647d
; παρὰ λόγον, opp. κατὰ λ., Arist.Rh.Al. 1429a29, cf. EN 1167b19; cf. παράλογος (but παρὰ λ. unexpectedly, E.Ba. 940).

2 reason as a faculty, ὁ λ. ἀνθρώπους κυβερνᾷ [Epich.] 256; [θυμοειδὲς] τοῦ λ. κατήκοον Pl.Ti. 70a
; [θυμὸς] ὑπὸ τοῦ λ. ἀνακληθείς Id.R. 440d
; σύμμαχον τῷ λ. τὸν θυμόν ib. b; πειθαρχεῖ τῷ λ. τὸ τοῦ ἐγκρατοῦς Arist. EN 1102b26
; ἄλλο τι παρὰ τὸν λ. πεφυκός, ὃ μάχεται τῷ λ. ib.17; ἐναντίωσις λόγου πρὸς ἐπιθυμίας Plot.4.7.13(8)
; οὐ θυμός, οὐκ ἐπιθυμία, οὐδὲ λ. οὐδέ τις νόησις Id.6.9.11
: freq. in Stoic. Philos. of human Reason, opp. φαντασία, Zeno Stoic.1.39; opp. φύσις, Stoic.2.206; οὐ σοφία οὐδὲ λ. ἐστὶν ἐν [τοῖς ζῴοις] ibid.; τοῖς ἀλόγοις ζῴοις ὡς λ. ἔχων λ. μὴ ἔχουσι χρῶ M.Ant.6.23
; ὁ λ. κοινὸν πρὸς τοὺς θεούς Arr.Epict. 1.3.3
; οἷον [εἰκὼν] λ. ὁ ἐν προφορᾷ λόγου τοῦ ἐν ψυχῇ, οὕτω καὶ αὐτὴ λ. νοῦ Plot.5.1.3
; τὸ τὸν λ. σχεῖν τὴν οἰκείαν ἀρετήν (sc. εὐδαιμονίαν) Procl.in Ti.3.334 D.; also of the reason which pervades the universe, θεῖος λ. [Epich.] 257; τὸν θεῖον λ. καθ' Ἡράκλειτον δι' ἀναπνοῆς σπάσαντες νοεροὶ γινόμεθα S.E.M.7.129
(cf. infr. x).

b creative reason, ἀδύνατον ἦν λόγον μὴ οὐκ ἐπὶ πάντα ἐλθεῖν Plot.3.2.14
; ἀρχὴ οὖν λ. καὶ πάντα λ. καὶ τὰ γινόμενα κατ' αὐτόν Id.3.2.15
; οἱ λ. πάντες ψυχαί Id.3.2.18
.

V continuous statement, narrative (whether fact or fiction), oration, etc. (cf. λέγω (B) 11.2),

1 fable, Hdt.1.141; Αἰσώπου λόγοι Pl.Phd. 60d
, cf. Arist.Rh. 1393b8; ὁ τοῦ κυνὸς λ. X.Mem. 2.7.13
.

2 legend, ἱρὸς λ. Hdt.2.62
, cf. 47, Pi.P.3.80 (pl.); συνθέντες λ. E.Ba. 297
; λ. θεῖος Pl.Phd. 85d
; ἱεροὶ λ., of Orphic rhapsodies, Suid. S.V. Ὀρφεύς.

3 tale, story, ἄλλον ἔπειμι λ. Xenoph. 7.1
, cf. Th.1.97, etc.; συνθέτους λ. A.Pr. 686
; σπουδὴν λόγου urgent tidings, E.Ba. 663; ἄλλος λ. 'another story', Pl.Ap. 34e; ὁμολογούμενος ὁ λ. ἐστίν the story is consistent, Isoc.3.27: pl., histories, ἐν τοῖσι Ἀσσυρίοισι λ. Hdt.1.184
, cf. 106, 2.99; so in sg., a historical work, Id.2.123, 6.19,7.152: also in sg., one section of such a work (like later βίβλος), Id.2.38,6.39, cf. VI.3d; so in pl., ἐν τοῖσι Λιβυκοῖσι λ. Id.2.161
, cf. 1.75,5.22,7.93, 213; ἐν τῷ πρώτῳ τῶν λ. Id.5.36
; ὁ πρῶτος λ., of St. Luke's gospel, Act.Ap.1.1: in Pl., opp. μῦθος, as history to legend, Ti. 26e; ποιεῖν μύθους ἀλλ' οὐ λόγους Phd. 61b
, cf. Grg. 523a (but μῦθον λέγειν, opp. λόγῳ ( argument) διεξελθεῖν Prt. 320c
, cf. 324d); περὶ λόγων καὶ μύθων Arist.Pol. 1336a30
; ὁ λ... μῦθός ἐστι Ael.NA4.34
.

4 speech, delivered in court, assembly, etc., χρήσομαι τῇ τοῦ λ. τάξει ταύτῃ Aeschin.3.57
, cf. Arist.Rh. 1358a38; δικανικοὶ λ. Id.EN 1181a4
; τρία γένη τῶν λ. τῶν ῥητορικῶν, συμβουλευτικόν, δικανικόν, ἐπιδεικτικόν Id.Rh. 1358b7
; τῷ γράψαντι τὸν λ. Thphr. Char.17.8
, cf. λογογράφος 11
; ἐπιτάφιος λ. funeral oration, Pl.Mx. 236b; esp. of the body of a speech, opp. ἐπίλογος, Arist.Rh. 1420b3; opp. προοίμιον, ib. 1415a12; body of a law, opp. proem, Pl.Lg. 723b; spoken, opp. written word, τὸν τοῦ εἰδότος λ. ζῶντα καὶ ἔμψυχον οὗ ὁ γεγραμμένος εἴδωλόν τι Id.Phdr. 276a
; ὁ ἐκ τοῦ βιβλίου ῥηθεὶς [λ.] speech read from a roll, ib. 243c; published speech, D.C.40.54; rarely of the speeches in Tragedy ([etym.] ῥήσεις), Arist.Po. 1450b6,9.

VI verbal expression or utterance (cf. λέγω (B) 111), rarely a single word, v. infr. b, never in Gramm. signf. of vocable ([etym.] ἔπος, λέξις, ὄνομα, ῥῆμα), usu. of a phrase, cf. IX. 3 (the only sense found in [dialect] Ep.).

a pl., without Art., talk, τὸν ἔτερπε λόγοις Il.15.393
; αἱμύλιοι λ. Od.1.56
, h.Merc. 317, Hes.Th. 890, Op.78, 789, Thgn.704, A.R.3.1141; ψευδεῖς Λ., personified, Hes.Th. 229; ἀφροδίσιοι λ. Semon.7.91
; ἀγανοῖσι λ. Pi.P. 4.101
; ὄψον δὲ λ. φθονεροῖσιν tales, Id.N.8.21; σμικροὶ λ. brief words, S.Aj. 1268 (s.v.l.), El. 415; δόκησις ἀγνὼς λόγων bred of talk, Id.OT 681 (lyr.): also in sg., λέγ' εἴ σοι τῷ λ. τις ἡδονή speak if thou delightest in talking, Id.El. 891.

b sg., expression, phrase, πρὶν εἰπεῖν ἐσθλὸν ἢ κακὸν λ. Id.Ant. 1245
, cf. E.Hipp. 514; μυρίας ὡς εἰπεῖν λόγῳ Hdt.2.37
; μακρὸς λ. rigmarole, Simon.189, Arist.Metaph. 1091a8; λ. ἠρέμα λεχθεὶς διέθηκε τὸ πόρρω a whispered message, Plot.4.9.3; ἑνὶ λόγῳ to sum up, in brief phrase, Pl.Phdr. 241e, Phd. 65d; concisely, Arist. EN 1103b21 (but also, = ἁπλῶς, περὶ πάντων ἑνὶ λ. Id.GC 325a1): pl., λ. θελκτήριοι magic words, E.Hipp. 478; rarely of single words, λ. εὐσύνθετος οἷον τὸ χρονοτριβεῖν Arist.Rh. 1406a36
; οὐκ ἀπεκρίθη αὐτῇ λ. answered her not a word, Ev.Matt.15.23.

c coupled or contrasted with words expressed or understood signifying act, fact, truth, etc., mostly in a depreciatory sense, λ. ἔργου σκιή Democr. 145
; ὥσπερ μικρὸν παῖδα λόγοις μ' ἀπατᾷς Thgn.254
; λόγῳ, opp. ἔργῳ, Democr.82, etc.; νηπίοισι οὐ λ. ἀλλὰ ξυμφορὴ διδάσκαλος Id.76
; ἔργῳ κοὐ λόγῳ τεκμαίρομαι A.Pr. 338
, cf. S.El.59, OC 782; λόγῳ μὲν λέγουσι.. ἔργῳ δὲ οὐκ ἀποδεικνῦσι Hdt.4.8
; οὐ λόγων, φασίν, ἡ ἀγορὴ δεῖται, χαλκῶν δέ Herod.7.49
; οὔτε λ. οὔτε ἔργῳ Lys.9.14
; λόγοις, opp. ψήφῳ, Aeschin.2.33; opp. νόῳ, Hdt.2.100; οὐ λόγῳ μαθών E.Heracl.5
; ἐκ λόγων, κούφου πράγματος Pl.Lg. 935a
; λόγοισι εἰς τὸ πιθανὸν περιπεπεμμένα ib. 886e, cf. Luc.Anach.19; ἵνα μὴ λ. οἴησθε εἶναι, ἀλλ' εἰδῆτε τὴν ἀλήθειαν Lycurg.23
, cf. D.30.34; opp. πρᾶγμα, Arist.Top. 146a4; opp. βία, Id.EN 1179b29, cf. 1180a5; opp. ὄντα, Pl.Phd. 100a; opp. γνῶσις, 2 Ep.Cor.11.6; λόγῳ in pretence, Hdt.1.205, Pl.R. 361b, 376d, Ti. 27a, al.; λόγου ἕνεκα merely as a matter of words, ἄλλως ἕνεκα λ. ἐλέγετο Id.Cri. 46d
; λόγου χάριν, opp. ὡς ἀληθῶς, Arist.Pol. 1280b8; but also, let us say, for instance, Id.EN 1144a33, Plb.10.46.4, Phld. Sign.29, M.Ant.4.32; λόγου ἕνεκα let us suppose, Pl.Tht. 191c; ἕως λόγου, μέχρι λ., = Lat. verbo tenus, Plb.10.24.7, Epict.Ench.16: sts. without depreciatory force, the antithesis or parallelism being verbal (cf. 'word and deed'), λόγῳ τε καὶ σθένει S.OC68
; ἔν τε ἔργῳ καὶ λ. Pl.R. 382e
, cf. D.S.13.101, Ev.Luc.24.19, Act.Ap.7.22, Paus.2.16.2; ὅσα μὲν λόγῳ εἶπον, opp. τὰ ἔργα τῶν πραχθέντων, Th. 1.22.

2 common talk, report, tradition, ὡς λ. ἐν θνητοῖσιν ἔην Batr. 8
; λ. ἐκ πατέρων Alc.71
; οὐκ ἔστ' ἔτυμος λ. οὗτος Stesich.32
; διξὸς λέγεται λ. Hdt.3.32
; λ. ὑπ' Αἰγυπτίων λεγόμενος Id.2.47
; νέον [λ.] tidings, S.Ant. 1289 (lyr.); τὰ μὲν αὐτοὶ ὡρῶμεν, τὰ δὲ λόγοισι ἐπυνθανόμεθα by hearsay, Hdt.2.148: also in pl., ἐν γράμμασιν λόγοι κείμενοι traditions, Pl.Lg. 886b.

b rumour, ἐπὶ παντὶ λ. ἐπτοῆσθαι Heraclit. 87
; αὐδάεις λ. voice of rumour, B.14.44; περὶ θεῶν διῆλθεν ὁ λ. ὅτι .. Th.6.46; λ. παρεῖχεν ὡς .. Plb.3.89.3; ἐξῆλθεν ὁ λ. οὗτος εῖς τινας ὅτι .. Ev.Jo.21.23, cf. Act.Ap.11.22; fiction, Ev.Matt.28.15.

c mention, notice, description, οὐκ ὕει λόγου ἄξιον οὐδέν worth mentioning, Hdt.4.28, cf. Plb.1.24.8, etc.; ἔργα λόγου μέζω beyond expression, Hdt.2.35; κρεῖσσον λόγου τὸ εἶδος τῆς νόσου beyond description, Th. 2.50; μείζω ἔργα ἢ ὡς τῷ λ. τις ἂν εἴποι D.6.11
.

d the talk one occasions, repute, mostly in good sense, good report, praise, honour (cf. supr. 1.4), πολλὰ φέρειν εἴωθε λ... πταίσματα Thgn.1221
; λ. ἐσλὸν ἀκοῦσαι Pi.I.5(4).13
; πλέονα.. λ. Ὀδυσσέος ἢ πάθαν Id.N.7.21
; ἵνα λ. σε ἔχῃ πρὸς ἀνθρώπων ἀγαθός Hdt.7.5
, cf. 9.78; Τροίαν.. ἧς ἁπανταχοῦ λ. whose fame, story fills the world, E.IT 517; οὐκ ἂν ἦν λ. σέθεν Id.Med. 541
: less freq. in bad sense, evil report, λ. κακόθρους, κακός, S. Aj. 138 (anap.), E.Heracl. 165: pl., λόγους ψιθύρους πλάσσων slanders, S.Aj. 148 (anap.).

e λ. ἐστί, ἔχει, κατέχει, the story goes, c. acc. et inf., ἔστ τις λ. τὰν Ἀρετὰν ναίειν Simon.58.1
, cf. S.El. 417; λ. μὲν ἔστ' ἀρχαῖος ὡς .. Id.Tr.1; λ. alone, E.Heracl.35; ὡς λ. A.Supp. 230
, Pl. Phlb. 65c, etc.; λ. ἐστί Hdt.7.129
,9.26, al.; λ. αἰὲν ἔχει S.OC 1573
(lyr.); ὅσον ὁ λ. κατέχει tradition prevails, Th.1.10: also with a personal subject in the reverse construction. Κλεισθένης λ. ἔχει τὴν Πυθίην ἀναπεῖσαι has the credit of.., Hdt.5.66, cf. Pl.Epin. 987b, 988b; λ. ἔχοντα σοφίας Ep.Col.2.23
, v.supr.1.4.

3 discussion, debate, deliberation, πολλὸς ἦν ἐν τοῖσι λ. Hdt.8.59
; συνελέχθησαν οἱ Μῆδοι ἐς τὠυτὸ καὶ ἐδίδοσαν σφίσι λόγον, λέγοντες περὶ τῶν κατηκόντων Id.1.97
; οἱ Πελασγοὶ ἑωυτοῖσι λόγους ἐδίδοσαν Id.6.138
; πολέμῳ μᾶλλον ἢ λόγοις τὰ ἐγκλήματα διαλύεσθαι Th.1.140
; οἱ περὶ τῆς εἰρήνης λ. Aeschin.2.74
; τοῖς ἔξωθεν λ. πεπλήρωκε τὸν λ. [Plato] has filled his dialogue with extraneous discussions, Arist.Pol. 1264b39; τὸ μῆκος τῶν λ. D.Chr.7.131
; μεταβαίνων ὁ λ. εἰς ταὐτὸν ἀφῖκται our debate, Arist.EN 1097a24; ὁ παρὼν λ. ib. 1104a11; θεῶν ὧν νῦν ὁ λ. ἐστί discussion, Pl.Ap. 26b, cf. Tht. 184a, M.Ant.8.32; τῷ λ. διελθεῖν, διϊέναι, Pl.Prt. 329c, Grg. 506a, etc.; τὸν λ. διεξελθεῖν conduct the debate, Id.Lg. 893a; ξυνελθεῖν ἐς λόγον confer, Ar.Eq. 1300: freq. in pl., ἐς λόγους συνελθόντες parley, Hdt. 1.82; ἐς λ. ἐλθεῖν τινι have speech with, ib.86; ἐς λ. ἀπικέσθαι τινί Id.2.32
; διὰ λόγων ἰέναι E.Tr. 916
; ἐμαυτῇ διὰ λ. ἀφικόμην Id.Med. 872
; ἐς λ. ἄγειν τινά X.HG4.1.2
; κοινωνεῖν λόγων καὶ διανοίας Arist.EN 1170b12
.

b right of discussion or speech, ἢ 'πὶ τῷ πλήθει λ.; S.OC 66; λ. αἰτήσασθαι ask leave to speak, Th.3.53; λ. διδόναι X.HG5.2.20
; οὐ προυτέθη σφίσιν λ. κατὰ τὸν νόμον ib.1.7.5; λόγου τυχεῖν D.18.13
, cf. Arist.EN 1095b21, Plb.18.52.1; οἱ λόγου τοὺς δούλους ἀποστεροῦντες Arist.Pol. 1260b5
; δοῦλος πέφυκας, οὐ μέτεστί σοι λόγου Trag.Adesp.304
; διδόντας λ. καὶ δεχομένους ἐν τῷ μέρει Luc.Pisc.8
: hence, time allowed for a speech, ἐν τῷ ἐμῷ λ. And.1.26
,al.; ἐν τῷ ἑαυτοῦ λ. Pl.Ap. 34a
; οὐκ ἐλάττω λ. ἀνήλωκε D.18.9
.

c dialogue, as a form of philosophical debate, ἵνα μὴ μαχώμεθα ἐν τοῖς λ. ἐγώ τε καὶ σύ Pl. Cra. 430d
; πρὸς ἀλλήλους τοὺς λ. ποιεῖσθαι Id.Prt. 348a
: hence, dialogue as a form of literature, οἱ Σωκρατικοὶ λ. Arist.Po. 1447b11
, Rh. 1417a20; cf. διάλογος.

d section, division of a dialogue or treatise (cf. v. 3), ὁ πρῶτος λ. Pl.Prm. 127d
; ὁ πρόσθεν, ὁ παρελθὼν λ., Id.Phlb. 18e, 19b; ἐν τοῖς πρώτοις λ. Arist.PA 682a3
; ἐν τοῖς περὶ κινήσεως λ. in the discussion of motion (i. e. Ph.bk.8), Id.GC 318a4; ἐν τῷ περὶ ἐπαίνου λ. Phld.Rh.1.219
; branch, department, division of a system of philosophy, τὴν φρόνησιν ἐκ τριῶν συνεστηκέναι λ., τῶν φυσικῶν καὶ τῶν ἠθικῶν καὶ τῶν λογικῶν Chrysipp.Stoic.2.258
.

e in pl., literature, letters, Pl.Ax. 365b, Epin. 975d, D.H.Comp.1,21 (but, also in pl., treatises, Plu.2.16c); οἱ ἐπὶ λόγοις εὐδοκιμώτατοι Hdn.6.1.4
; Λόγοι, personified, AP9.171 (Pall.).

VII a particular utterance, saying:

1 divine utterance, oracle, Pi.P.4.59; λ. μαντικοί Pl. Phdr. 275b
; οὐ γὰρ ἐμὸν ἐρῶ τὸν λ. Pl.Ap. 20e
; ὁ λ. τοῦ θεοῦ Apoc.1.2
,9.

2 proverb, maxim, saying, Pi.N.9.6, A.Th. 218; ὧδ' ἔχει λ. ib. 225; τόνδ' ἐκαίνισεν λ. ὡς .. Critias 21, cf. Pl.R. 330a, Ev.Jo.4.37; ὁ παλαιὸς λ. Pl.Phdr. 240c
, cf. Smp. 195b, Grg. 499c, Lg. 757a, 1 Ep.Ti.1.15, Plu.2.1082e, Luc.Alex.9, etc.; τὸ τοῦ λόγου δὴ τοῦτο Herod.2.45
, cf. D.Chr.66.24, Luc.JTr.3, Alciphr.3.56, etc.: pl., Arist.EN 1147a21.

3 assertion, opp. oath, S.OC 651; ψιλῷ λ. bare word, opp. μαρτυρία, D.27.54.

4 express resolution, κοινῷ λ. by common consent, Hdt.1.141,al.; ἐπὶ λ. τοιῷδε, ἐπ' ᾧ τε .. on the following terms, Id.7.158, cf. 9.26; ἐνδέξασθαι τὸν λ. Id.1.60
, cf. 9.5; λ. ἔχοντες πλεονέκτην a greedy proposal, Id.7.158: freq. in pl., terms, conditions, Id.9.33, etc.

5 word of command, behest, A.Pr.17,40 (both pl.), Pers. 363; ἀνθρώπους πιθανωτέρους ποιεῖν λόγῳ X.Oec.13.9
; ἐξέβαλε τὰ πνεύματα λόγῳ Ev.Matt.8.16
; οἱ δέκα λ. the ten Commandments, LXX Ex.34.28, Ph.1.496.

VIII thing spoken of, subject-matter (cf. 111.1 b and 2), λ. τοῦτον ἐάσομεν Thgn.1055
; προπεπυσμένος πάντα λ. the whole matter, Hdt.1.21, cf. 111; τὸν ἐόντα λ. the truth of the matter, ib.95, 116; μετασχεῖν τοῦ λ. to be in the secret, ib. 127; μηδενὶ ἄλλῳ τὸν λ. τοῦτον εῐπῃς Id.8.65
; τίς ἦν λ.; S.OT 684 ( = πρᾶγμα, 699); περί τινος λ. διελεγόμεθα subject, question, Pl.Prt. 314c; [τὸ προοίμιον] δεῖγμα τοῦ λ. case, Arist.Rh. 1415a12, cf. 111.1b; τέλος δὲ παντὸς τοῦ λ. ψηφίζονται the end of the matter was that.., Aeschin.3.124; οὐκ ἔστεξε τὸν λ. Plb.8.12.5
; οὐκ ἔστι σοι μερὶς οὐδὲ κλῆρος ἐν τῷ λ. τούτῳ Act.Ap.8.21
; ἱκανὸς αὐτῷ ὁ λ. Pl.Grg. 512c
; οὐχ ὑπολείπει [Γοργίαν] ὁ λ. matter for talk, Arist.Rh. 1418a35; μηδένα λ. ὑπολιπεῖν Isoc.4.146
; πρὸς λόγον to the point, apposite, οὐδὲν πρὸς λ. Pl.Phlb. 42e
, cf. Prt. 344a; ἐὰν πρὸς λ. τι ᾖ Id.Phlb. 33c
; also πρὸς λόγου Id.Grg. 459c
(s. v.l.).

2 plot of a narrative or dramatic poem, = μῦθος, Arist.Po. 1455b17, al.

b in Art, subject of a painting, ζωγραφίας λόγοι Philostr.VA 6.10
; λ. τῆς γραφῆς Id.Im.1.25
.

3 thing talked of, event, μετὰ τοὺς λ. τούτους LXX 1 Ma.7.33
, cf. Act.Ap.15.6.

IX expression, utterance, speech regarded formally, τὸ ἀπὸ [ψυχῆς] ῥεῦμα διὰ τοῦ στόματος ἰὸν μετὰ φθόγγου λ., opp. διάνοια, Pl.Sph. 263e; intelligent utterance, opp. φωνή, Arist.Pol. 1253a14; λ. ἐστὶ φωνὴ σημαντικὴ κατὰ συνθήκην Id.Int. 16b26
, cf. Diog.Bab.Stoic.3.213; ὅθεν (from the heart) ὁ λ. ἀναπέμπεται Stoic.2.228
, cf. 244; Protagoras was nicknamed λόγος, Hsch. ap. Sch.Pl.R. 600c, Suid.; λόγου πειθοῖ Democr.181
: in pl., eloquence, Isoc.3.3,9.11; τὴν ἐν λόγοις εὐρυθμίαν Epicur.Sent.Pal.5p.69
v. d. M.; λ. ἀκριβής precise language, Ar.Nu. 130 (pl.), cf. Arist.Rh. 1418b1; τοῦ μὴ ᾀδομένου λ. Pl.R. 398d
; ἡδυσμένος λ., of rhythmical language set to music, Arist.Po. 1449b25; ἐν παντὶ λ. in all manner of utterance, 1 Ep.Cor.1.5; ἐν λόγοις in orations, Arist.Po. 1459a13; λ. γελοῖοι, ἀσχήμονες, ludicrous, improper speech, Id.SE 182b15, Pol. 1336b14.

2 of various modes of expression, esp. artistic and literary, ἔν τε ᾠδαῖς καὶ μύθοις καὶ λόγοις Pl.Lg. 664a
; ἐν λόγῳ καὶ ἐν ᾠδαῖς X.Cyr.1.4.25
, cf. Pl.Lg. 835b; prose, opp. ποίησις, Id.R. 390a; opp. ψιλομετρία, Arist.Po. 1448a11; opp. ἔμμετρα, ib. 1450b15 (pl.); τῷ λ. τοῦτο τῶν μέτρων (sc. τὸ ἰαμβεῖον) ὁμοιότατον εἶναι Id.Rh. 1404a31
; in full, ψιλοὶ λ. prose, ib. b33 (but ψιλοὶ λ., = arguments without diagrams, Pl.Tht. 165a); λ. πεζοί, opp. ποιητική, D.H.Comp.6; opp. ποιήματα, ib.15; κοινὰ καὶ ποιημάτων καὶ λόγων Phld.Po.5.7
; πεζὸς λ. ib.27, al.

b of the constituents of lyric or dramatic poetry, words, τὸ μέλος ἐκ τριῶν.. λόγου τε καὶ ἁρμονίας καὶ ῥυθμοῦ Pl.R. 398d
; opp. πρᾶξις, Arist.Po. 1454a18; dramatic dialogue, opp. τὰ τοῦ χοροῦ, ib. 1449a17.

3 Gramm., phrase, complex term, opp. ὄνομα, Id.SE 165a13; λ. ὀνοματώδης noun- phrase, Id.APo. 93b30, cf. Rh. 1407b27; expression, D.H.Th.2, Demetr.Eloc.92.

b sentence, complete statement, "ἄνθρωπος μανθάνει λόγον εἶναί φῃς.. ἐλάχιστόν τε καὶ πρῶτον Pl.Sph. 262c
; λ. αὐτοτελής A.D.Synt.3.6
, D.T.634.1; ῥηθῆναι λόγῳ to be expressed in a sentence, Pl.Tht. 202b; λ. ἔχειν to be capable of being so expressed, ib. 201e, cf. Arist.Rh. 1404b26.

c language, τὰ τοῦ λ. μέρη parts of speech, Chrysipp.Stoic.2.31, S.E.M.9.350, etc.; τὰ μόρια τοῦ λ. D.H.Comp.6
; μέρος λ. D.T.633.26
, A.D.Pron.4.6, al. (but ἓν μέρος <τοῦ cod.> λόγου one word, Id.Synt.340.10, cf. 334.22); περὶ τῶν στοιχείων τοῦ λ., title of work by Chrysippus.

X the Word or Wisdom of God, personified as his agent in creation and world-government, ὁ παντοδύναμός σου λ. LXX Wi.18.15
; ὁ ἐκ νοὸς φωτεινὸς λ. υἱὸς θεοῦ Corp.Herm.1.6
, cf. Plu.2.376c; λ. θεοῦ δι' οὗ κατεσκευάσθη [ὁ κόσμος] Ph.1.162; τῆς τοῦ θεοῦ σοφίας· ἡ δέ ἐστιν ὁ θεοῦ λ. ib.56; λ. θεῖος.. εἰκὼν θεοῦ ib. 561, cf. 501; τὸν τομέα τῶν συμπάντων [θεοῦ] λ. ib. 492; τὸν ἄγγελον ὅς ἐστι λ. ib. 122: in NT identified with the person of Christ, ἐν ἀρχῇ ἦν ὁ λ. Ev.Jo.1.1
, cf. 14, 1 Ep.Jo.2.7, Apoc.19.13; ὁ λ. τῆς ζωῆς 1 Ep.Jo.1.1
.

Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > λόγος
7 ὑπέρ

ὑπέρ (Hom.+) prep. w. gen. and acc. (lit. s.v. ἀνά, beg. In addition to this, for ὑπέρ: LWenger, Die Stellvertretung im Rechte der Papyri 1896; ARobertson, The Use of ὑπέρ in Business Documents in the Papyri: Exp. 8th ser., 28, 1919, 321–27). The loc. sense ‘over, above’ is not found in our lit. (not in the LXX either, but in JosAs 14:4; ApcEsdr 1:9; Just., Tat., Ath.) but does appear in nonliteral senses. The mss. oft. fluctuate between ὑπέρ and περί; see A3 below.

A. w. gen.

① a marker indicating that an activity or event is in some entity’s interest, for, in behalf of, for the sake of someone/someth.

ⓐ w. gen. of pers. or human collective

α. after words that express a request, prayer, etc. After the verbs δέομαι (q.v. b), εὔχομαι (q.v. 1), προσεύχομαι (q.v.), ἐντυγχάνω (q.v. 1a; cp. b), ὑπερεντυγχάνω (q.v.), λιτανεύω (q.v.) etc. After the nouns δέησις (q.v., end) and προσευχή (q.v. 1). S. also 1 Ti 2:1f.

β. after words and expressions that denote working, caring, concerning oneself about. After the verbs ἀγρυπνέω (q.v. 2), ἀγωνίζομαι (q.v. 2b), μεριμνάω (q.v. 2), πρεσβεύω (q.v.) etc. After the nouns ζῆλος (q.v. 1), σπουδή (q.v. 2), ἔχειν πόνον (πόνος 1). ὑπὲρ ὑμῶν διάκονος Col 1:7.

γ. after expressions having to do w. sacrifice: ἁγιάζω (q.v. 2), ἁγνίζομαι (s. ἁγνίζω 3). τὸ πάσχα ἡμῶν ὑπὲρ ἡμῶν ἑτύθη Χριστός 1 Cor 5:7 v.l. ἕως οὗ προσηνέχθη ὑπὲρ ἑνὸς ἑκάστου αὐτῶν ἡ προσφορά Ac 21:26 (προσφέρω 2a).—Eph 5:2; Hb 9:7.

δ. gener. εἶναι ὑπέρ τινος be for someone, be on someone’s side (PIand 16, 8 τὸ νόμιμον ὑπὲρ ἡμῶν ἐστιν.—Opp. εἶναι κατά τινος) Mk 9:40; Lk 9:50; Ro 8:31.—ἐπιτρέπεταί σοι ὑπὲρ σεαυτοῦ λέγειν Ac 26:1 v.l. (for περί). ἵνα μὴ εἷς ὑπὲρ τοῦ ἑνὸς φυσιοῦσθε κατὰ τοῦ ἑτέρου 1 Cor 4:6b. Cp. 2 Cor 1:11ab; 5:20b (δεόμεθα ὑπὲρ Χριστοῦ=as helpers of Christ we beg you. Also prob. is we beg you by or in the name of Christ [Apollon. Rhod. 3, 701 λίσσομʼ ὑπὲρ μακάρων=by the gods, in imitation of Il. 22, 338.—Theaetetus, III B.C.: Anth. Pal. 7, 499, 2]). τοῦτο φρονεῖν ὑπὲρ πάντων ὑμῶν to be thus minded in behalf of you all Phil 1:7 (perh. simply=about; s. 3 below); cp. 4:10 (think of me = care for, be interested in me).

ε. after expressions of suffering, dying, devoting oneself, etc. (JosAs 28:1 κύριος πολεμεῖ καθʼ ἡμῶν ὑπὲρ Ἀσενεθ ‘against us in behalf of Aseneth’; ApcEsdr 6:18 p. 31, 28 Tdf. δικάζεσθαι ὑπὲρ τοῦ γένους τῶν ἀνθρώπων) ἀποθνῄσκειν ὑπέρ τινος die for someone or someth. (ἀποθνῄσκω 1aα; also Jos., Ant. 13, 6) J 11:50–52; 18:14; Ro 5:7ab. τὴν ψυχὴν αὐτοῦ τίθησιν ὑπὲρ τινος (cp. Jos., Bell. 2, 201; Sir 29:15; ApcSed 1:5; Ar. 15, 10; Mel., P. 103, 791) J 10:11, 15; 13:37f; 15:13; 1J 3:16b.—Ro 16:4; 2 Cor 12:15; Eph 3:1, 13; Col 1:24a.—So esp. of the death of Christ (already referred to at least in part in some of the passages already mentioned. S. also above 1aγ and below 1c) for, in behalf of humanity, the world, etc.: Mk 14:24; Lk 22:19f; Ro 5:6, 8; 8:32; 14:15; 1 Cor 1:13 (where the hypothetical question μὴ Παῦλος ἐσταυρώθη ὑπὲρ ὑμῶν; was chosen for no other reason than its ref. to the redeeming death of Christ); 11:24; 15:3; Gal 2:20; 3:13; Eph 5:25; 1 Th 5:10 (v.l. περί); 1 Ti 2:6; Tit 2:14; Hb 2:9; 6:20; 1 Pt 2:21 (v.l. περί); 3:18a v.l.; 18b; 1J 3:16a; MPol 17:2ab (Just., A I, 50, 1 ὑπὲρ ἡμῶν γενόμενος ἄνθρωπος).—AMetzinger, Die Substitutionstheorie u. das atl. Opfer, Biblica 21, ’40, 159–87, 247–72, 353–77; EBlakeney, ET 55, ’43/44, 306.

ⓑ w. gen. of thing, in which case it must be variously translated ὑπὲρ (τῶν) ἁμαρτιῶν in order to atone for (the) sins or to remove them 1 Cor 15:3; Gal 1:4; Hb 5:1b; 7:27; 9:7 (here ὑπὲρ … τῶν ἀγνοημάτων); 10:12; B 7:3, 4 (prophetic saying of unknown origin), 5f.—ὑπὲρ τῆς τοῦ κόσμου ζωῆς to bring life to the world J 6:51. ὑπὲρ τῆς δόξης τοῦ θεοῦ to reveal the glory of God 11:4. ὑπὲρ τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ (cp. Sb 7681, 7 [312 A.D.] ὑπὲρ τοῦ ὀνόματός μου=in behalf of) to spread his name Ro 1:5; cp. 3J 7. ὑπὲρ ἀληθείας θεοῦ=in order to show that God’s promises are true Ro 15:8. ὑπὲρ τῆς ὑμῶν παρακλήσεως in order to comfort you 2 Cor 1:6ab. Cp. 12:19. ὑπὲρ τῆς πίστεως ὑμῶν for the strengthening of your faith 1 Th 3:2.

ⓒ in place of, instead of, in the name of (Eur.; Polyb. 3, 67, 7; ApcEsdr 1:11 p. 25, 3 Tdf.; Jos., C. Ap. 2, 142; Just., D. 95, 2.—In pap very oft. ὑπὲρ αὐτοῦ to explain that the writer is writing ‘as the representative of’ an illiterate pers.; Dssm. LO 285, 2 [LAE 335, 4]; other exx. of pap in DWallace, Greek Grammar Beyond the Basics ’96, 384–86) ἵνα ὑπὲρ σοῦ μοι διακονῇ Phlm 13. Somet. the mng. in place of merges w. on behalf of, for the sake of Ro 9:3. οἱ βαπτιζόμενοι ὑπὲρ τῶν νεκρῶν 1 Cor 15:29a is debated; cp. 29b (s. the lit. s.v. βαπτίζω 2c; also KBornhäuser, Die Furche 21, ’34, 184–87; JWhite, JBL 116, ’97, 487–99 [esp. 497f] favors a causal sense). εἷς ὑπὲρ πάντων ἀπέθανεν 2 Cor 5:14; cp. 15ab, 21 (Eur., Alc. 701 κατθανεῖν ὑπέρ σου).

② marker of the moving cause or reason, because of, for the sake of, for (Diod S 10, 21, 2 τὴν ὑπὲρ τῶν ἁμαρτημάτων τιμωρίαν; schol. on Pind., O. 6, 154b [=OxfT 91]), w. verbs of suffering, giving the reason for it ὑπὲρ τοῦ ὀνόματος Ac 5:41; 9:16; 21:13; ὑπὲρ Χριστοῦ Phil 1:29ab; cp. 2 Th 1:5; ὑπὲρ θεοῦ ἀποθνῄσκω IRo 4:1. Likew. used w. nouns that denote suffering ὑπὲρ Χριστοῦ for Christ’s sake 2 Cor 12:10.—εὐχαριστεῖν ὑπέρ τινος give thanks for someth. 1 Cor 10:30; Eph 5:20; D 9:2; 10:2 (cp. Sb 3926, 12 [I B.C.] τὸ κατεσκευασμένον ὑπὲρ [=in gratefulness for] τῆς ἡμετέρας σωτηρίας Ἰσιδεῖον; Just., A I, 65, 3). δοξάζειν τὸν θεὸν ὑπέρ τινος praise God for someth. Ro 15:9.—ὑπὲρ τούτου with reference to someth. (Synes., Ep. 67 p. 209c) 2 Cor 12:8.—This is prob. the place for ὑπὲρ τῆς εὐδοκίας with (God’s) good pleasure in view Phil 2:13 (εὐδοκία 1).

③ marker of general content, whether of a discourse or mental activity, about, concerning (about equivalent to περί [τινος], w. which it is freq. interchanged in the mss.; s. Kühner-G. I p. 487 [w. exx. fr. Hom., Pla. et al.]. Also quite common in Polyb., Diod S, Dionys. Hal., Joseph., ins [e.g. ISardGauthier 2, 3 ‘write about’] and pap [Schmidt 396]; but Ath. differentiates between λόγος ὑπὲρ [in defense of] τῆς ἀληθείας and λόγος περὶ [about] τῆς ἀληθείας R 1 p. 48, 19; Mlt. 105; Rdm.² p. 140; Johannessohn, Präp 216–21; LDeubner, Bemerkungen z. Text der Vita Pyth. des Iamblichos: SBBerlAk ’35, XIX 27; 71), oft. at the same time in the sense ‘in the interest of’ or ‘in behalf of’ οὗτός ἐστιν ὑπὲρ οὗ ἐγὼ εἶπον J 1:30 (v.l. περί). Ἠσαί̈ας κράζει ὑπὲρ τοῦ Ἰσραήλ Ro 9:27 (v.l. περί). Cp. 2 Cor 1:8 (v.l. περί); 5:12; 7:4, 14; 8:24; 9:2f; 12:5ab (in all the passages in 2 Cor except the first dependent on καυχάομαι, καύχημα, καύχησις); 2 Th 1:4 (ἐγκαυχᾶσθαι). With reference to (Demosth. 21, 121) 2 Cor 8:23; 2 Th 2:1. ἡ ἐλπὶς ἡμῶν βεβαία ὑπὲρ ὑμῶν our hope with reference to you is unshaken 2 Cor 1:7 (ἐλπὶς ὑ. τινος ‘for someth.’ Socrat., Ep. 6, 5 [p. 234, 28 Malherbe]).

B. w. acc. marker of a degree beyond that of a compared scale of extent, in the sense of excelling, surpassing, over and above, beyond, more than (so always PsSol; TestAbr A 4 p. 81, 29 [Stone p. 10] al.; TestJob 38:6 τὰ ὑπὲρ ἡμᾶς; JosAs 1:6 al.; Ath. 17, 1; 32, 1) κεφαλὴ ὑπὲρ πάντα the supreme Head Eph 1:22 (Appian, Bell. Civ. 5, 74 §314 ὑπὲρ ἅπαντα). ὑπὲρ δύναμιν beyond one’s strength 2 Cor 1:8; cp. 8:3 v.l. (OGI 767, 19f ὑπὲρ δύναμιν; Cyranides p. 63, 22 ὑπὲρ λόγον). Also ὑπὲρ ὸ̔ δύνασθε 1 Cor 10:13. μὴ ὑπὲρ ἃ γέγραπται not (to go) beyond what is written 1 Cor 4:6a (s. WLütgert, Freiheitspredigt u. Schwarmgeister in Korinth 1908, 97ff; ASchlatter, Die korinth. Theologie 1914, 7ff; OLinton, StKr 102, 1930, 425–37; LBrun, ibid. 103, ’31, 453–56; PWallis, TLZ 75, ’50, 506–8; ALegault, NTS 18, ’71/72, 227–31; PMarshall, Hybrists Not Gnostics in Corinth: SBLSP 23, 84, 275–87; on the prob. imagery of a school exercise in which children learn to stay between the lines, s. RTyler, CBQ 60, ’98, 97–103; a public foundational document containing bylaws, JHanges, JBL 117, ’98, 275–98 [pap and ins]). ὑπὲρ ἃ λέγω ποιήσεις you will do even more than I ask Phlm 21. ὑπέρ τι καὶ καθʼ ὑπερβολὴν ὑπερευφραίνομαι I feel an exceeding and overwhelming joy B 1:2.—After an adj. in comp. or superl. for ἤ than: mostly so after the comp. (Judg 11:25 B; 15:2 B; 18:26 B; 3 Km 19:4; Ps 18:11; Hab 1:8) τομώτερος ὑπὲρ πᾶσαν μάχαιραν Hb 4:12. Cp. Lk 16:8; J 12:43 v.l.; MPol 18:2. In an unusually compressed statement: τοὺς ἀποστόλους ὄντας ὑπὲρ πᾶσαν ἁμαρτίαν ἀνομωτέρους the apostles, who were more lawless than (people who commit) any and every sin B 5:9; rarely after the superl. (TestAbr A 2 p. 78, 25 [Stone p. 4]) γλυκυτάτη ὑπὲρ τὸ μέλι Hm 5, 1, 6. Likew. after verbs that express the idea of comparison ἡσσώθητε (=ἐγένεσθε ἥσσονες) ὑπὲρ τὰς λοιπὰς ἐκκλησίας, were you treated worse than the other churches? 2 Cor 12:13.—‘More than’ also takes on the sense more exalted or excellent or glorious than; as the timeless one (ἄχρονος), Christ is called ὁ ὑπὲρ καιρόν the one who is exalted beyond time IPol 3:2. ὑπὲρ θάνατον exalted above death ISm 3:2. οὐκ ἔστιν μαθητὴς ὑπὲρ τὸν διδάσκαλον a disciple is not superior to his teacher Mt 10:24a; Lk 6:40.—Mt 10:24b; Ac 26:13; Phil 2:9. οὐκέτι ὡς δοῦλον ἀλλὰ ὑπὲρ δοῦλον no longer as a slave, but as someth. better than a slave Phlm 16. τῷ δυναμένῳ ὑπὲρ πάντα ποιῆσαι to (God) who is able to do greater things than all (we can ask or imagine) Eph 3:20.— More than (PsSol 17:43; TestGad 7:1) ἀγαπᾶν ὑμᾶς ὑπὲρ τὴν ψυχήν μου (JosAs 13:11) B 1:4; cp. 4:6; 19:5; D 2:7. φιλεῖν Mt 10:37ab. ἀρέσει αὐτῷ ὑπὲρ μόσχον 1 Cl 52:2 (Ps 68:32). λάμπειν IEph 19:2. προκόπτειν Gal 1:14. στίλβειν Hs 9, 2, 2.

C. adv. use even more. The adv. use of ὑπέρ is, so far, almost unknown outside the NT (but s. L-S-J-M s.v. ὑπέρ E; Schwyzer II 518; Ursing 49 cites fr. an Aesop-ms. ὅπερ ἔτι ὑπὲρ ἀπεδέξατο, where all the other mss. have μᾶλλον [Phil 3:4 ἐγὼ μᾶλλον]. On the adv. use of other prepositions s. Kühner-G. I p. 526f). διάκονοι Χριστοῦ εἰσιν; ὑπὲρ ἐγώ are they assistants of of Christ? I am so even more (than they) 2 Cor 11:23 (W-H. accent ὕπερ; s. Mlt-Turner 250). Wallis (s. B above) classes 1 Cor 4:6 here.—RBieringer: The Four Gospels, Festschr. FNeirynck, ed. FvanSegbroeck et al. ’92, I 219–48. On ὑπὲρ ἄγαν, ὑπὲρ ἐκεῖνα, ὑπὲρ ἐκπερισσοῦ, ὑπὲρ λίαν s. ὑπεράγαν, ὑπερέκεινα, ὑπερεκπερισσοῦ (-ῶς), ὑπερλίαν.—DELG. M-M. EDNT. TW.

Ελληνικά-Αγγλικά παλαιοχριστιανική Λογοτεχνία > ὑπέρ
8 φύσις

φύσις [pron. full] [ῠ], ἡ, gen. φύσεως, poet. φύσεος prob. (metri gr.) in E.Tr. 886, cf. Ar.V. 1282 (lyr.), 1458 (lyr.), [dialect] Ion. φύσιος: dual φύσει (

A v.l. φύση) Pl.R. 410e, ([etym.] φύω):

I origin, φ. οὐδενός ἐστιν ἁπάντων θνητῶν οὐδὲ.. τελευτή Emp.8.1
(cf. Plu.2.1112a); φ. βούλονται λέγειν γένεσιν τὴν περὶ τὰ πρῶτα Pl.Lg. 892c
; ἡ φ. ἡ λεγομένη ὡς γένεσις ὁδός ἐστιν εἰς φύσιν Arist.Ph. 193b12
; φ. λέγεται ἡ τῶν φυομένων γένεσις Id.Metaph. 1014b16
; freq. of persons, birth, φύσει νεώτερος S.OC 1295
, cf. Aj. 1301, etc.; φύσι γεγονότες εὖ Hdt.7.134
; φύσει, opp. θέσει (by adoption), D.L.9.25; φύσει Ἀμβρακιώτης, δημοποίητος δὲ Σικυώνιος Ath.4.183d
; so ὁ κατὰ φύσιν πατήρ, υἱός, ἀδελφός, Plb. 3.9.6, 3.12.3, 11.2.2; also in acc., ἐκ πατρὸς ταὐτοῦ φύσιν S.El. 325
; ἢ φίλων τις ἢ πρὸς αἵματος φύσιν ib. 1125, cf. Isoc.3.42.

2 growth, τριχῶν, παιδίου, Hp.Nat.Puer.20,29, cf. 27: pl., γενειάσεις καὶ φύσεις κεράτων Plot.4.3.13
.

II the natural form or constitution of a person or thing as the result of growth (οἷον ἕκαστόν ἐστι τῆς γενέσεως τελεσθείσης, ταύτην φαμὲν τὴν φ. εἶναι ἑκάστου Arist.Pol. 1252b33
): hence,

1 nature, constitution, once in Hom., καί μοι φύσιν αὐτοῦ (sc. τοῦ φαρμάκου) ἔδειξε Od.10.303
; φ. τῆς χώρης Hdt.2.5
; τῆς Ἀττικῆς X.Vect.1.2
, cf. Oec.16.2, D.18.146, etc.; τῆς τριχός X.Eq.5.5
; αἵματος, ἀέρος, etc., Arist.PA 648a21, Mete. 340a36, etc.: pl., φύσεις ἐγγιγνομένας καρπῶν καὶ δένδρων Isoc.7.74
; αἱ φ. καὶ δυνάμεις τῶν πολιτειῶν Id.12.134
; ἡ τῶν ἀριθμῶν φ. Pl.R. 525c
; ἡ τῶν πάντων φ. X.Mem.1.1.11
, etc.; ἡ ἰδία τοῦ πράγματος φ. IG22.1099.28
(Epist.Plotinae).

2 outward form, appearance, μέζονας ἢ κατ' ἀνθρώπων φύσιν Hdt.8.38
; ἢ νόον ἤτοι φύσιν either in mind or outward form, Pi.N.6.5; οὐ γὰρ φ. Ὠαριωνείαν ἔλαχεν Id.I.4(3).49
(67); μορφῆς δ' οὐχ ὁμόστολος φ. A.Supp. 496
; τὸν δὲ Λάϊον φύσιν τίν' εἶχε φράζε S.OT 740
(read εἷρπε, taking φ. with ἔχων), cf. Tr. 379; δρακαίνης φ. ἔχουσαν ἀγρίαν prob. in E.Ba. 1358; τὴν ἐμὴν ἰδὼν φ. Ar.V. 1071
(troch.), cf. Nu. 503; τὴν τοῦ σώματος φ. Isoc.9.75
.

3 Medic., constitution, temperament, Hp.Aph.3.2 (pl.), al.; ἡ φ. καὶ ἡ ἕξις Id.Acut.43
; φ. φύσιος καὶ ἡλικία ἡλικίης διαφέρει Id.Fract.7
; φύσιες νούσων ἰητροί Id.Epid.6.5.1
.

b natural place or position of a bone or joint, ἀποπηδᾶν ἀπὸ τῆς φ., ἐς τὴν φ. ἄγεσθαι, Id.Art.61, 62, al.; ὀστέον μένον ἐν τῇ ἑωυτοῦ φ. Id.VC5
, al.; φύσιες τῶν ἄρθρων Id.Nat.Puer.17
.

4 of the mind, one's nature, character, ἦθος ἕκαστον, ὅπῃ φ. ἐστὶν ἑκάστῳ Emp.110.5
; εὐγενὴς γὰρ ἡ φ. κἀξ εὐγενῶν.. ἡ σή S.Ph. 874
; τὴν αὑτοῦ φ. λιπεῖν, δεῖξαι, ib. 902, 1310; φ. φρενός E.Med. 103
(anap.); ἡ ἀνθρωπεία φ. Th.1.76
; φ. τῆς μορφῆς καὶ τῆς ψυχῆς X.Cyr.1.2.2
; ὀνόματι μεμπτὸν τὸ νόθον, ἡ φ. δ' ἴση E.Fr. 168
; φ. φιλόσοφος, τυραννική, etc., Pl.R. 410e, 576a, etc.; δεξιοὶ φύσιν A.Pr. 489
; ἀκμαῖοι φύσιν Id.Pers. 441
; τὸ γὰρ ἀποστῆναι χαλεπὸν φύσεος, ἣν ἔχοι τις Ar.V. 1458
(lyr.), cf. 1282 (lyr.); Σόλων.. ἦν φιλόδημος τὴν φ. Id.Nu. 1187
; ἔνιοι ὄντες ὡς ἀληθῶς τοῦ δήμου τὴν φ. οὐ δημοτικοί εἰσι X.Ath.2.19
; φύσεως ἰσχύς force of natural powers, Th.1.138; φύσεως κακία badness of natural disposition, D.20.140; ἀγαθοὶ.. γίγνονται διὰ τριῶν, τὰ τρία δὲ ταῦτά ἐστι φ. ἔθος λόγος Arist. Pol. 1332a40
; χρῶ τῇ φύσει, i.e. give rein to your natural propensities, Ar.Nu. 1078, cf. Isoc.7.38; τῇ φ. χρώμενος Plu.Cor.18
; θείας κοινωνοὶ φ. 2 Ep.Pet.1.4
: pl., Isoc.4.113, v.l. in E.Andr. 956; οἱ ἄριστοι τὰς φ. Pl.R. 526c
, cf. 375b, al.: prov., ἔθος, φασί, δευτέρη φ. Jul.Mis. 353a
.

b instinct in animals, etc., Democr.278; οὐκ ἐπιστήμῃ οὐδὲ τέχνῃ ἀλλὰ φύσει Herm.
ap. Stob.1.41.6; ἐν τοῖς ἄλλοις ζῴοις ἡ αἴσθησις τῇ φ. ἥνωται, ἐν δὲ ἀνθρώποις τῇ νοήσει Corp.Herm. 9.1
, cf. 12.1.

5 freq. in periphrases, καὶ γὰρ ἂν πέτρου φύσιν σύ γ' ὀργάνειας, i.e. would'st provoke a stone, S.OT 335; χθονὸς φ. A.Ag. 633
; esp. in Pl., ἡ τοῦ πτεροῦ φ. Phdr. 251b
; ἡ φ. τῶν σωμάτων Smp. 186b
; ἡ φ. τῆς ἀσθενείας its natural weakness, Phd. 87e; ἡ τοῦ μυελοῦ φ. Ti. 84c
; ἡ τοῦ δικαίου φ. Lg. 862d
, al.; ἡ φ., with gen. understood, Smp. 191a, Phd. 109e.

III the regular order of nature, τύχη.. ἀβέβαιος, φ. δὲ αὐτάρκης Democr.176
; κατὰ φύσιν Pl.R. 444d
, etc.; τρίχες κατὰ φύσιν πεφυκυῖαι growing naturally, Hdt.2.38, cf. Alex.156.7 (troch.); κατὰ φύσιν νόμος ὁ πάντων βασιλεύς Pi.Fr. 169
(cf. Pl.Grg. 488b); κατὰ φ. ποιεῖν Heraclit.112
; opp. παρὰ φύσιν, E.Ph. 395, Th.6.17, etc.; παρὰ τὴν φ. Anaxipp.1.18
; προδότης ἐκ φύσεως a traitor by nature, Aeschin.2.165; πρὸ τῆς φ. ἥκειν εἰς θάνατον before the natural term, Plu.Comp.Dem.Cic.5: freq. in dat. φύσει (ἐν φ. Hp.
Aër.14) by nature, naturally, opp. τύχῃ, τέχνῃ, Pl.Lg. 889b, cf. R. 381b; φύσει τοιοῦτος Ar.Pl. 275
, cf. 279, al.; ὁ ἄνθρωπος φ. πολιτικὸν ζῷόν ἐστι Arist.Pol. 1253a3
; ὁ μὴ αὑτοῦ φ. ἀλλ' ἄλλου ἄνθρωπος ὤν, οὗτος φ. δοῦλός ἐστιν ib. 1254a15; φ. γὰρ οὐδεὶς δοῦλος ἐγενήθη ποτέ Philem.95.2
; opp. νόμῳ (by convention), Philol.9, Archelaus ap.D.L.2.16, Pl.Grg. 482e, cf. Prt. 337d, etc.; τὰ μὲν τῶν νόμων ὁμολογηθέντα, οὐ φύντ' ἐστίν, τὰ δὲ τῆς φύσεως φύντα, οὐχ ὁμολογηθέντα Antipho Soph.44
Ai 32 (Vorsokr.5); ἅπας ὁ τῶν ἀνθρώπων βίος φύσει καὶ νόμοις διοικεῖται D.25.15
; τοὺς τῆς φ. οὐκ ἔστι λανθάνειν νόμους Men.Mon. 492
; οὐ σοφίᾳ, ἀλλὰ φύσει τινί Pl. Ap. 22c
; φ. μὴ πεφυκότα τοιαῦτα φωνεῖν S.Ph.79
, cf. Pl.Phlb. 14c, etc.; φύσει πάντα πάντες ὁμοίως πεφύκαμεν καὶ βάρβαροι καὶ Ἕλληνες εἶναι Antipho Soph.44
Bii 10 (Vorsokr.5); φύσιν ἔχει c. inf., it is natural, κῶς φύσιν ἔχει πολλὰς μυριάδας φονεῦσαι (sc. τὸν Ἡρακλέα); Hdt.2.45, cf. Pl.R. 473a; οὐκ ἔχει φύσιν it is contrary to nature, ib. 489b; οὔτ' εὔλογον οὔτ' ἔχον ἐστὶ φύσιν D.2.26
; τὸ τόλμημα φύσιν οὐκ ἔχει Polem.Call.36
.

IV in Philosophy:

1 nature as an originating power, φ. λέγεται.. ὅθεν ἡ κίνησις ἡ πρώτη ἐν ἑκάστῳ τῶν φύσει ὄντων Arist.Metaph. 1014b16
; ὁ δὲ θεὸς καὶ ἡ φ. οὐδὲν μάτην ποιοῦσιν Id.Cael. 271a33
; ἡ δὲ φ. οὐδὲν ἀλόγως οὐδὲ μάτην ποιεῖ ib. 291b13; ἡ μὲν τέχνη ἀρχὴ ἐν ἄλλῳ, ἡ δὲ φ. ἀρχὴ ἐν αὐτῷ Id.Metaph. 1070a8
, cf. Mete. 381b5, etc.; φ. κρύπτεσθαι φιλεῖ Heraclit.123
; ἡ γοητεία τῆς φ. Plot.4.4.44
; φ. κοινή, the principle of growth in the universe, Cleanth.Stoic.1.126; as Stoic t.t., the inner fire which causes preservation and growth in plants and animals, defined as πῦρ τεχνικὸν ὁδῷ βαδίζον εἰς γένεσιν, Stoic.1.44, cf. 35, al., S.E.M.9.81; Nature, personified, χάρις τῇ μακαρίᾳ Φ. Epicur.Fr. 469
; Φ. καὶ Εἱμαρμένη καὶ Ἀνάγκη Phld. Piet.12
; ἡ κατωφερὴς Φ. Corp.Herm.1.14
.

2 elementary substance, κινδυνεύει ὁ λέγων ταῦτα πῦρ καὶ ὕδωρ καὶ γῆν καὶ ἀέρα πρῶτα ἡγεῖσθαι τῶν πάντων εἶναι καὶ τὴν φ. ὀνομάζειν αὐτὰ ταῦτα Pl.Lg. 891c
, cf. Arist.Fr.52 (defined as τὴν πρώτην οὐσίαν.. ὑποβεβλημένην ἅπασι τοῖς γεννητοῖς καὶ φθαρτοῖς σώμασι Gal.15.3
); τῶν φύσει ὄντων τὰ στοιχεῖά φασιν εἶναι φύσιν Arist.Metaph. 1014b33
: pl., Epicur.Ep. 1p.6U., al.;
ἄτομοι φ.
atoms, Democr.
ap. Diog.Oen.5, Epicur.Ep. 1p.7U.; ἄφθαρτοι φ. Phld.Piet.83
.

3 concrete, the creation, 'Nature', ἀθανάτου.. φύσεως κόσμον ἀγήρων E.Fr. 910
(anap.); περὶ φύσεώς τε καὶ τῶν μετεώρων ἀστρονομικὰ ἄττα διερωτᾶν Pl.Prt. 315c
; περὶ φύσεως, title of works by Xenophanes, Heraclitus, Gorgias, Epicurus, etc.; [σοφία] ἣν δὴ καλοῦσι περὶ φύσεως ἱστορίαν Pl.Phd. 96a
; περὶ φ. ἀφοριζόμενοι διεχώριζον ζῴων τε βίον δένδρων τε φύσιν λαχάνων τε γένη Epicr.11.13
(anap.); so later, ἡ φ. τὸ ὑπὸ ψυχῆς τῆς πάσης ταχθέν Plot.2.2.1
; τὰ στοιχεῖα τῆς φ. Corp.Herm.1.8
; αἱ δύο φ., i.e. heaven and earth, light and darkness, etc., PMag.Leid.W.6.42.

4 Pythag. name for two, Theol.Ar.12.

V as a concrete term, creature, freq. in collect. sense, θνητὴ φ. mankind, S.Fr. 590 (anap.), cf. OT 869 (lyr.); πόντου εἰναλία φ. the creatures of the sea, Id.Ant. 345 (lyr.); ὃ πᾶσα φ. διώκειν πέφυκε Pl.R. 359c
, cf. Plt. 272c; ἡ τῶν θηλειῶν φ. woman- kind (opp. τὸ ἄρρεν φῦλον) X.Lac.3.4: also in pl., S.OT 674, Pl.R. 588c, Plt. 306e, X.Oec.13.9; in contemptuous sense, αἱ τοιαῦται φ. such creatures as these, Isoc.4.113, cf. 20.11, Aeschin.1.191.

b of plants or material substances, φ. εὐώδεις καρποφοροῦσαι D.S.2.49
; ὑγράν τινα φ. καπνὸν ἀποδιδοῦσαν Corp.Herm. 1.4
.

VI kind, sort, species, ταύτην.. ἔχειν βιοτῆς.. φύσιν S.Ph. 165
(anap.); ἐκλέγονται ἐκ τούτων χρημάτων μίαν φ. τὴν τῶν λευκῶν Pl.R. 429d
; φ. [ἀλωπεκίδων] species, X.Cyn.3.1; natural group or class of plants, Thphr.HP6.1.1 (pl.).

VII sex, θῆλυς φῦσα (prob. for οὖσα) κοὐκ ἀνδρὸς φύσιν S.Tr. 1062
, cf. OC 445, Th.2.45, Pl.Lg. 770d, 944d: hence,

2 the characteristic of sex, = αἰδοῖον, Tab.Defix. 89a6 (iv B.C.), Nic.Fr.107, D.S.32.10, S.E.M.1.150, etc.: esp. of the female organ, Hp.Mul.2.143, Ant.Lib.41, Artem.5.63, PMag.Osl.1.83,324, Horap. 1.11: pl., τῶν δύοφ., of the testes, Sch.Ar.Lys.92, cf. PMag.Par.1.318.

Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > φύσις
9 ὑπέρ

ὑπέρ [ῠ], [dialect] Ep. also [full] ὑπείρ, used by Hom. (metri gr.) only in the phrase ὑπεὶρ ἅλα (v. ὑπείρ); Arc. [full] ὁπέρ (q. v.): in [dialect] Aeol. replaced by περί (v.

A περί A.
V): Prep. governing gen. and acc., in Arc. also dat. (Cf. Skt. upaári 'above', Goth. ufar, OE. ofer 'over':—from it are formed the [comp] Comp. and [comp] Sup. ὑπέρτερος, -τατος, also Adv. ὕπερθεν, and Nouns ὑπέρα, ὕπερος.)

A WITH GENIT.,

I of Place, over;

1 in a state of rest, over, above, freq. in Hom., βάλε.. στέρνον ὑ. μαζοῖο Il.4.528
; χιτωνίσκους ἐνεδεδύκεσαν ὑ. γονάτων not reaching to the knees, X.An.5.4.13; ἕστηκε.. ὅσον τ' ὄργυι' ὑ. αἴης Il.23.327
; εἴθ' ὑ. γῆς, εἴτ' ἐπὶ γῆς, εἴθ' ὑπὸ γῆς Thphr.Ign.1
; στῆ δ' ἄρ' ὑ. κεφαλῆς stood over his head as he lay asleep, Il.2.20, Od.4.803, al.; πασάων ὕ. ἥ γε κάρη ἔχει 6.107
; ὑ. πόλιος, ὅθι Ἕρμαιος λόφος ἐστίν, ἦα 16.471
; ὑ. κεφαλῆς οἱ ἐγίνετο διεξελαύνοντι over head, i. e. over the gateway, Hdt.1.187; ὑ. τῆς ὀροφῆς IG12.373.246
; ὑ. τοῦ ἀγάλματος ib.264; ὄρος τὸ ὑ. Τεγέης Hdt.6.105
; τὰ ὑ. κεφαλῆς the higher ground, X.Ages.2.20; Ἰονίας ὑ. ἁλὸς οἰκέων on the Ionian sea, i.e. on its shores, Pi.N.7.65; λιμὴν καὶ πόλις ὑ. αὐτοῦ κεῖται Th.1.46
, cf. 6.4, D.C.40.14: of relative geographical position, above, farther inland, οἰκέοντες ὑ. Ἁλικαρνησσοῦ μεσόγαιαν Hdt.1.175
; ἐξ Αἰθιοπίας τῆς ὑ. Αἰγύπτου Th.2.48
; τοῖς ὑ. Χερρονήσου Θρᾳξίν X.An.2.6.2
; ὑ. Μασσαλίας Plb.2.14.8
, cf. 5.73.3, al.: in Hellenistic Gr. the acc. is commoner in this sense, v. infr. B. I.

b of ships at sea, off a place, Th.1.112, 8.95; ναυμαχίην τὴν ὑ. Μιλήτου γενομένην Hdt.6.25
; ὑ. τούτου (sc. Φαλήρου) ἀνακωχεύσαντες τὰς νέας ib. 116.

2 in a state of motion, over, across, κῦμα νηὸς ὑ. τοίχων καταβήσεται Il.15.382
; τὸν δ' ὑ. οὐδοῦ βάντα προσηύδα Od.17.575
; πηδῶντος.. τάφρων ὕ. S.Aj. 1279
; ὑ. θαλάσσης καὶ χθονὸς ποτωμένοις A.Ag. 576
; ἐκκυβιστᾶν ὑ. [ τῶν ξιφῶν] X.Smp.2.11.

3 over, beyond, ἐν Κρήτῃ εὐρείῃ τηλοῦ ὑ. πόντου Od.13.257
.

II metaph., in defence of, on behalf of, τεῖχος ἐτειχίσσαντο νεῶν ὕ. Il.7.449
; ἑκατόμβην ῥέξαι ὑ. Δαναῶν 1.444
: generally, for the prosperity or safety of, τὰ ἱερὰ ὑ. τῆς Εὐβοίας θῦσαι IG12.39.65
, cf. 45.5; ἱερὰ θυόμενα ὑ. τῆς πόλεως X.Mem.2.2.13
; ἐπιτελεῖν τὰς θυσίας ὑ. τε ὑμῶν καὶ τῶν τέκνων UPZ14.27
(ii B.C.); in dedications (always with reference to living persons), Σμικύθη μ' ἀνέθηκεν.. εὐξαμένη.. ὑ. παίδων καὶ ἑαυτῆς IG12.524
, cf. 22.4403, 42(1).569 (Epid.); Ἀρτέμιδι Σωτείρᾳ ὑ. βασιλέως Πτολεμαίου Ἐπικράτης Ἀθηναῖος OGI18
(Egypt, iii B. C.), cf. 365 (Amasia, ii B. C.), al.; ὑ. τῆς εἰς αἰῶνα διαμονῆς Ἀντωνείνου Καίσαρος ib.702.3 (Egypt, ii A.D.); ὑ. τῆς τύχης.. Ἀντωνείνου Σεβαστοῦ Εὐσεβοῦς ib.703.2 (Ptolemais, ii A.D.); ὑ. σωτηρίας τοῦ κυρίου ἡμῶν.. Ἀντωνείνου ib.706 (Egypt, ii/iii A. D.); εὑδόντων ὕ. φρούρημα A.Eu. 705
; ὑ. τινὸς κινδυνεύειν, μάχεσθαι, βοηθεῖν, Th.2.20, Pl.Lg. 642c, X.An.3.5.6; ἧς ἔθνῃσχ' ὕ. S.Tr. 708
; ὑ. γῆς τῆς Ἀθηναίων ναυμαχέειν Hdt.8.70
; ὑ. τῆς Ἑλλάδος ἀμῦναι Pl.Lg. 692d
; ἀμυνῶ ὑ. ἱερῶν καὶ ὁσίων Jusj. ap. Poll.8.105; νῦν ὑ. πάντων ἀγών A.Pers. 405
; ὑ. δόξης τελευτήσαντες D.23.210
, cf. Isoc.6.93; πάνθ' ὑ. ὑμῶν φανήσεται πράξας Χαβρίας, καὶ τὴν τελευτὴν αὐτὴν τοῦ βίου πεποιημένος οὐχ ὑ. ἄλλου τινός in your interests, D.20.80, cf. 83; ὑ. τῆς Ἀσίας στρατηγήσας Isoc.4.154
; of things sought, ὑ. τοῦ νεκροῦ ὠθισμὸς ἐγένετο πολύς Hdt.7.225
; ἀφίκετο ὑ. γενεᾶς, ὑ. φωνᾶς, ὑ. τοῦ θησαυροῦ, IG42 (1).121.10,42, 123.11 (Epid., iv B.C.); γίνωσκέ με πεπορεῦσθαι εἰς Ἡρακλέους πόλιν ὑ. τῆς οἰκίας UPZ68.3
(ii B. C.); sts. even of the thing to be averted, ἱκέσιον λόχον δουλοσύνας ὕ. about slavery, A.Th. 111 (lyr.), cf. Aeschin.3.10.

2 for, instead of, in the name of, ὑ. ἑαυτοῦ τι προϊδεῖν on his own behalf, Th.1.141; ὑ. τινὸς ἀποκρίνεσθαι Pl.R. 590a
; προλέγειν X.An.7.7.3
; ἐπεὶ οὖν σὺ σιωπᾷς, ἐγὼ λέξω καὶ ὑ. σοῦ καὶ ὑ. ἡμῶν Id.Cyr.3.3.14
, cf. S.El. 554; ὑ. Ζήνωνος πράσσων as Zeno's representative, PSI4.389.8 (iii B. C.); ἔγραψεν ὑ. αὐτῶν διὰ τὸ φάσκειν αὐτοὺς μὴ εἰδέναι γράμματα PGrenf.2.17.9
(ii B. C.); θεάσασθε ὃν τρόπον ὑμεῖς ἐστρατηγηκότες πάντ' ἔσεσθ' ὑ. Φιλίππου as though by commission from P., D.3.6; so in other dialects c. acc., v. infr. B. v.

3 in adjurations, with verbs of entreaty, entreat one as representative of another, τῶν ὕ. ἐνθάδ' ἐγὼ γουνάζομαι οὐ παρεόντων, i. e. I entreat you as they would if they were here, Il.15.665, cf. 660; then more metaph., by, λίσσομ' ὑ. ψυχῆς ( as you value your life) καὶ γούνων σῶν τε τοκήων 22.338
, cf. 24.466; λίσσομ' ὑ. θυέων καὶ δαίμονος.. σῆς τ' αὐτοῦ κεφαλῆς καὶ ἑταίρων Od.15.261
; λίσσου' ὑ. μακάρων σέο τ' αὐτῆς ἠδὲ τοκήων A.R.3.701
; ὑ. ξενίου λίσσεται ὔμμε Διός in the name of Zeus, AP7.499.2 (Theaet.); so [dialect] Aeol. περ (v. περί A.
V).

4 of the cause or motive, for, because of, by reason of, ἀλγέων ὕ. E.Supp. 1125
(lyr.); ὑ. παθέων Id.Hipp. 159
(lyr.); ἔριδος ὕ. Id.Andr. 490
(lyr.); of punishment or reward, for, on account of, τοῖσιν ἄγουσιν κλαύμαθ' ὑπάρξει βραδυτῆτος ὕ. S.Ant. 932
(anap.), cf. Isoc.11.39, Lys.3.43, 4.20, 13.41,42, X.An.1.3.4; ἀτῆθθαι ὑ. τῶ πατρὸς τὰ πατρώϊα the father's property shall pay the fine for the father, Leg.Gort.11.42; ἀποτεισάτω ὁ δεσπότης ὑ. τοῦ δούλου PHal. 1.198
(iii B. C.); τοῦτον (viz. a runaway slave) ὃς ἂν ἀναγάγῃ, λήψεται ὅσα καὶ ὑ. τοῦ προγεγραμμένου UPZ121.24
(ii B. C.);
τὸ κατεσκευασμένον ὑ. τῆς ἡμετέρας σωτηρίας Ἰσιδεῖον
as a thank-offering for.., Sammelb.3926.12
(i B. C.); ὑ. ὧν ἐτιμήσαμεν αὐτοὺς ταῖς μεγίσταις τιμαῖς Isoc.9.57
; ἀποδοῦναι χάριν ὑ. ὧν.. ἅπαντας ἀνθρώπους εὐεργέτησεν Id.4.56
; of payment, ἡμιωβέλιον ὑ. ἑκάστου IG12.140.2
; μέτρησον Ποσειδωνίῳ ὑ. Ἡρακλείδου on account of H., i.e. debiting H.'s account, PFay.16 (i B. C.); μετρήσω ὑ. σοῦ εἰς τὸ δημόσιον for the credit of your account, PAmh.2.88.22 (ii A. D.); ὑ. λαογραφίας Ostr.Bodl. iii 80
(i A. D.); ὑ. λόγου ἀννώνης Ostr. 1479
(iii A. D.); ὑ. ὧν ἔμαθεν καταβαλεῖν μισθόν Jul.Or.3.126a
, cf. Ael.NA3.39.

5 ὑ. τοῦ μή c. inf., for the purpose of preventing or avoiding, ὑ. τοῦ μηδένα.. βιαίῳ θανάτῳ ἀποθνῄσκειν X.Hier.4.3
; ὑ. τοῦ μὴ ποιεῖν τὸ προσταττόμενον Isoc.7.64
, cf. 12.80; τὴν πόλιν ἐκλιπεῖν ὑπέμειναν.. ὑ. τοῦ μὴ τὸ κελευόμενον ποιῆσαι D.18.204
: also without μή, for the sake of, ὑ. τοῦτοῖς ἄλλοις ἐπιτάττειν ἐθέλειν ἀποθνῄσκειν to be ready to die for the sake of.., Isoc.6.94; μὴ τοσαύτην ποιεῖσθαι σπουδὴν ὑ. τοῦ βλάψαι τοὺς πολεμίους ἡλίκην ὑ. τοῦ μηδὲν αὐτοὺς παθεῖν δεινόν Plb.3.94.9
, cf. 5.32.1, 5.86.8: this constr. is found also in signf. A. 111.

III concerning, ὑ. σέθεν αῐσχε' ἀκούω Il.6.524
; κᾶρυξ ἀνέειπέ νιν ἀγγέλλων Ἱέρωνος ὑ. καλλινίκου ἅρμασι Pi.P.1.32
; Σκύθαι μὲν ὧδε ὑ. σφέων τε αὐτῶν καὶ τῆς χώρης τῆς κατύπερθε λέγουσι Hdt.4.8
; τὰ λεγόμενα ὑ. ἑκάστων v.l. in Id.2.123; τοὺς ὑ. τοῦ αἰῶνος φόβους Epicur.Sent.20
; διαλεχθῆναι, ἀγορεύειν ὑ. τινός, Pl.Ap. 39e, Lg. 776e; περὶ μὲν οὖν τούτων τοσαῦτά μοι εἰρήσθω, ὑ. ὧν δέ μοι προσήκει λέγειν .. Lys.24.4, cf. 21, 16.20; ὑ. οὗ.. ὁμολογῶ.. διαφέρεσθαι τούτοις D.18.31
; βουλευομένων ὑ. τοῦ ποίαν τινὰ [ εἰρήνην ποιητέον] Id.19.94; ἔγραψάς μοι ὑ. τῶν καμίνων PCair.Zen. 273.2
(iii B. C.); ἐνεκάλουν ὑ. σύκων PSI6.554.24
(iii B. C.); ἐπεδώκαμέν σοι ὑπόμνημα ὑ. τοῦ μὴ εἰληφέναι τὴν.. ὄλυραν UPZ46.4
(ii B. C.); συλλαλήσαντες ὑ. τοῦ τὴν πόλιν ἐνδοῦναι τοῖς Ῥωμαίοις Plb.1.43.1
; θροῦς ὑ. τοῦ τὸν Λυκοῦργον ἐκπέμπειν talk of sending L., Id.5.18.5, cf. 6; γνώμην ὑ. τῆς κοινῆς [ δόξης] Isoc.6.93; ὑ. τῶν τούτου λῃτουργιῶν.. ὡδὶ γιγνώσκω D.21.152
; ἐκ τῶν ἐμφανῶν ὑ. τῶν ἀφανῶν πιστεύειν Jul.Or. 4.138b
; with vbs. expressing emotion, ποίας.. γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ' ὕ.; S.OT 989
; εἰ τὰ παρὰ σοὶ καλῶς ἔχει, θάρρει ὑ. ἐκείνων X.Cyr.7.1.17
; οὐδεὶς ὑ. μου δαιμόνων μηνίεται κατασφαγείσης A.Eu. 101
(approaching sense 11.1).

B WITH ACCUS.,

I of Place in reference to motion, over, beyond, freq. in Hom., e.g. ὑ. ὦμον ἤλυθ' ἀκωκή Il.5.16
, cf. 851; ἀλάλησθε.. ὑπεἰρ ἅλα Od.3.73
, cf. 7.135, al., A.Eu. 250, S.Ant. 1145 (lyr.); ὑ. τὸν δρύφακτον ὑπερτιθέμενοι Plb.1.22.10
: without such reference, ὑ. Ἡρακλείας στήλας ἔξω κατοικοῦσι Pl.Criti. 108e
, cf. Jul.Or.1.6d; τὰς κεφαλὰς ὑ. τὸ ὑγρὸν ὑπερίσχον Plb.3.84.9
; τῶν ὑ. τὸ Σαρδῷον πέλαγος τόπων Id.2.14.6
; ὑ. Μασσαλίαν Id.2.16.1
; λόφον κείμενον ὑ. τὴν ὁδόν Id.2.27.5
, cf. 3.47.2, al.; τῶν συριῶν ὑ. τὴν σκηνὴν οὐσῶν PHib. 1.38.7
(iii B. C.); οὐλὴ.. ὑ. ὀφρὺν δεξιάν PCair.Zen.76.13
(iii B. C.); τὸ ὑ. τὸν ἔσχατον.. σπόνδυλον Sor.1.102
; ὑ. τὸν οὐρανόν Jul.Or. 4.135a
.

II of Measure, above, exceeding, beyond, ὑ. τὸν ἀλαθῆ λόγον Pi.O.1.28
; ὑ. τὸ βέλτιστον A.Ag. 378
(lyr.); ὑ. ἐλπίδα S.Ant. 366
(lyr.); ὑ. δύναμιν Th.6.16
; μεγέθει ὑ. τοὺς ἐν τῇ νηΐ Pl.R. 488b
; ὑ. ἄνθρωπον εἶναι Id.Lg. 839d
, Luc.Vit.Auct.2; ὑ. ἡμᾶς beyond our powers, Pl.Prm. 128b; ὑ. τὴν ἀξίαν E.HF 146
; ὑ. τὴν οὐσίαν Pl. R. 372b
; ὑ. τὸ ὕδωρ (cf. ὕδωρ 1.4
) Luc.Pr.Im.29.

b after [comp] Comp., than, δυνατώτεροι ὑ. .. LXX Jd.18.26: so after Posit., τοῖς ἀγαθοῖς ὑ. αὐτόν better than he, ib.3 Ki.2.32.

2 of transgression, in violation of, ὑ. αἶσαν, opp. κατ' αἶσαν, Il.3.59, al.; ὑ. Διὸς αἶσαν 17.321
; ὑ. μοῖραν 20.336
; ὑ. μόρον (or ὑπέρμορον) ib.30; ὑ. θεόν 17.327
; ὑ. ὅρκια 3.299
, al.

III of Number, above, upwards of, τὰ ὑ. δέκα μνᾶς [ ξυμβόλαια] IG12.41.23, cf. 22.48, al.; ὑ. τεσσεράκοντα ἄνδρας Hdt.5.64
; ὑ. τετταράκοντα (sc. ἔτη) X.HG5.4.13; ὑ. τὰ στρατεύσιμα ἔτη γεγονόσι Id.Cyr.1.2.4
; ὑ. ἥμισυ more than half, ib.3.3.47.

IV of Time, beyond, i.e. before, earlier than, ὁ ὑ. τὰ Μηδικὰ πόλεμος Th.1.41
; ὑ. τὴν φθοράν Pl.Ti. 23c
.

V in some dialects, in sense A. 11.1,2, on behalf of, ὑ. τὰν πόλιν SIG437
(Delph., iii B. C.), al., cf. IG42(1).109iv113 (Epid., iii B. C.), 5(2).438-40,442 (Megalop., ii B. C.), 42(1).380,665 (Epid., i A. D.), IPE4.71.10 (Cherson., ii A. D.); in sense A. 111, concerning, ἐπικράνθη μοι ὑ. ὑμᾶς LXX Ru.1.13
.

C WITH DAT., only Arc., μαχόμενοι ὑ. τᾷ τᾶς πόλιος ἐλευθερίᾳ fighting for.., IG5(2).16 (Tegea, iii B. C.).

D POSITION: ὑπέρ may follow its Subst., but then by anastrophe becomes ὕπερ, Il.5.339, Od.19.450, al., S.OT 1444, etc.

E AS ADV., over-much, above measure, ὑπὲρ μὲν ἄγαν E.Med. 627
(lyr.); also written ὑπεράγαν, Str.3.2.9, Ael.NA3.38, etc.; cf. ὑπέρφευ: as a predicate, διάκονοι Χριστοῦ εἰσι; ὑπὲρ ἐγώ I am more [ than they], 2 Ep.Cor.11.23.

F IN COMPOS. ὑπέρ signifies over, above, in all relations, e. g.,

1 of Place, over, beyond, as in ὑπεράνω, ὑπέργειος, ὑπερβαίνω, ὑπερπόντιος.

2 of doing a thing for or in defence of, as in ὑπερμαχέω, ὑπερασπίζω, ὑπεραλγέω.

3 above measure, as in ὑπερήφανος, ὑπερφίαλος.

Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > ὑπέρ
10 προχειρίζω

προχειρ-ίζω,

A make πρόχειρος, deliver up, - κεχειρικέναι τινὰ ἐπὶ τὸ (fort. τῷ) τὴν τιμωρίαν δοῦναι Din.3.14
:—[voice] Pass., mostly in part., taken in hand, undertaken, τὸν προκεχειρις μένον λόγον Pl.Lg. 643a
; προκεχειρισμένα καὶ ἑτοῖμα ἀγαθά D.7.33
.

2 produce, ὡς ἴδια αὐτοὶ ἀφ' ἑαυτῶν π. Iamb.Comm.Math. 11.

II more freq. in [voice] Med. προχειρίζομαι, [tense] fut. - χειριοῦμαι Ar.Ec. 729
:—make ready for oneself, mobilize, προχειριοῦμαι κἀξετάσω τὴν οὐσίαν Ar.l.c.; δύναμιν, στρατόπεδα, D.4.19, Plb.1.16.2, 3.107.10; ἐσθῆτα Luc.Merc.Cond.14
; τὴν μαλάχην Id.VH2.46
; τὰς ῥήσεις, τοὺς λογισμούς, Plu.2.396c,813d; βιβλίον Gal.6.555
.

2 choose, select, δημαγωγούς Isoc.8.122
; τοὺς τὴν πίστιν.. τηρήσοντας OGI339.46
(Sestos, ii B.C.); γραμματέα κοινὸν ἐκ περιόδου Plb.2.43.1
, cf. LXXJo. 3.12, al.; τινὰ ἐπί τι D.25.13
; ἐπί τινι Plu.Caes.58
; πρός τι τοὺς ἐπιτηδείους Plb.3.44.4
; appoint, τινὰ δικτάτορα D.C.54.1
, cf. IG22.1110.14:—[voice] Pass., -ισθεὶς.. ἀγωνοθέτης OGI268.4
(Nacrasa, iii B.C.), cf. LXXDa.3.22, Plb.3.106.2, D.H.4.27, D.C.58.20; ὑπὸ τοῦ βασιλέως Str.2.3.4
, cf. Wilcken Chr.12.13 (i B.C.); - ισθεὶς θεωρός PCair.Zen. 341
(a).25 (iii B.C.), cf. 42.3 (iii B.C.); ὑπὸ τῶν πολιτῶν ἐπὶ τὴν στρατηγίαν D.S.16.66
, cf. BMus.Inscr. 1044 ([place name] Attaleia), PTeb.27.22 (ii B.C.), etc.

b allot, assign, in [voice] Pass., διὰ τὸ -κεχειρίσθαι αὐτῷ τὴν γῆν PCair.Zen.132.3
(iii B.C.); τὰ Ποπλίῳ -κεχειρισμένα στρατόπεδα Plb. 3.40.14
; τὸν -κεχειρισμένον ὑμῖν Χριστὸν Ἰησοῦν Act.Ap.3.20
.

3 prefer, οἱ Δημοσθένην -χειρισάμενοι D.H.Din.8
.

4 c. inf., determine to do, Plb.3.40.2: c. acc. et inf., decide, τῆς πόλεως -κεχειρισμένης τὸν ἀγῶνα.. στεφανίτην εἶναι SIG457.14
(Thespiae, iii B.C.).

5 discuss or examine, τὰς ἄλλας κατηγορίας Arist.Cat. 10b19
; τὰς πάντων δόξας Id.Top. 105a35
; also π. περί τινος Id.Cael. 271b25
, cf. Ph. 200b23; περὶ ἕκαστον γένος (v.l. ἑκάστου γένους) Id.Mete. 378b6.

6 ἐπὶ πραδείγματος π. propose by way of example, Id.Pr. 953a33:— [voice] Pass., Id.Cat. 2a36; ὁ περὶ τῶν -χειρισθέντων λόγος Phld.D.3.14
.

Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > προχειρίζω
11 τίθημι

τίθημι [pron. full] [τῐ], [ per.] 2sg.

A τιθεῖς Pi.P.8.11
, S.Ph. 992 cod. B ( τιθείς LA rec.), E.Cyc. 545 codd. Lp (- θείς P,
τίθης
l), Alc.
890
codd. pler., corrupted to τιθείς Pl.R. 376e
Stob., Arr.Epict.3.22.76, Pl.Euthd. 301e ([etym.] ἐπι-), Lib. Or.46.28 ([etym.] προς-) ; ἐν-τιθεῖς (v.l. -εὶς) Ar.Eq. 717; περι-τιθεῖς BGU 1141.19
(i B.C.); but τίθης is found in Pl.R.l.c. codd. AD, Ar. l.c. cod. A, Lib.Or.27.11 ([etym.] προς-), etc., and is taught by Choerob. in Theod. 2.328 H.; [dialect] Ep. τίθησθα Od.9.404
, 24.476, and so in [dialect] Aeol., Alc.Supp.4.27 ( τίθεισθα Hsch.
); [ per.] 3sg. τίθησι Il.4.83
, al., and [dialect] Att.; [dialect] Dor. τίθητι SIG 331.13
(Megara, iv B.C.), Theoc.3.48; [ per.] 3pl. τιθέασι Th.5.96
, Alex.128; [dialect] Ep. and [dialect] Ion. τιθεῖσι Il.16.262
, Hes.Th. 597, Hdt.2.91 (also A.Ag. 466 (lyr.)); [dialect] Aeol. τίθεισι ([etym.] προ-) Schwyzer 631 A 2 (ii B.C.); [dialect] Dor. τίθεντι IG12(3).103.10
([place name] Nisvrus); [dialect] Ion. [ per.] 3sg. τιθεῖ Il.13.732
, Mimn.1.6, Hdt. 1.113, also Arc., SIG559.16 (Megalop., iii B.C. ) ( τιθῶ Luc.Ocyp.43
,81, διατιθῶ cited by A.D.Synt.290.6): [tense] impf. ἐτίθην Pl.Grg. 500b
; ἐτίθεις Id.R. 528d
, Ar.Nu.59 ([etym.] ἐν-), etc.; ἐτίθει Il.18.541
, al., Ar.Ach. 532, Nu. 63 ([etym.] προς-), etc., [dialect] Ep. τίθει Il.1.441
, al.; [dialect] Ep. [ per.] 3pl. τίθεσαν Od.22.456
; τίθεν Pi.P.3.65
; πρό-τιθεν Od.1.112
(Aristarch.); late ἐτίθουν Act.Ap.4.35
; [dialect] Ion. [tense] impf. τίθεσκον Hes Fr.112; ἐτίθεα ([etym.] ὑπερ-) Hdt.3.155: imper. τίθει Il.1.509
, etc.; inf. τιθέναι, not in Hom. or Hes.; [dialect] Ep. τιθήμεναι Il.23.83
; τιθέμεν Hes.Op. 744
, Pi.P.1.40; τιθεῖν Thgn.286
, IG12(9).189.5 ([place name] Eretria); written τιθῖν Byzantion 8.50
(Phrygia, iv A.D.); part. τιθείς, but [dialect] Ion. pl. τιθεῦντες v.l. in Hdt.2.91: [tense] fut. θήσω, [dialect] Ep. inf. θησέμεναι Il.12.35
, θησέμεν Pi.P.10.58
: [tense] aor.1 ἔθηκα, only used in indic., and mostly in sg., for though [ per.] 3pl. is common, the 1 and [ per.] 2pl. are rare, X.Mem.4.2.15, ([etym.] ἀν-) Hyp.Eux.9; even ἔθηκαν is very rare in early Attic, ἀνέθηκαν IG2.1620d
, 22.2971 (both iv B.C.), but is found in Plb.8.4.4, etc.; [dialect] Ep. [ per.] 3pl. θῆκαν Il.24.795
, etc.: [tense] aor. 2 ἔθην, not used in indic. sg., whereas pl. is very common, ἔθεμεν, ἔθετε, ἔθεσαν, [dialect] Ep. θέσαν 12.29
, etc.; imper. θές Ar.Lys. 185
, etc.; [dialect] Lacon. [ per.] 3sg. σέτω ib. 1081; subj. θῶ, [dialect] Aeol. and [dialect] Ion. θέω Sapph.12
, ([etym.] προς-) Hdt.1.108, [dialect] Ep. θείω Il.16.83
, al. (for Θή-ω); [dialect] Ep. 2 and [ per.] 3sg. θήῃς, θήῃ, 6.432, 16.96, Od.10.301, 341 (sts. with the opt. forms θείης, θείη as v.l.); [dialect] Ep. [ per.] 1pl. θέωμεν (disyll.) 24.485, θείομεν (for Θήο-μεν, short-vowel subjunctive) Il.23.244, Od.13.364; opt. θείην, [ per.] 1pl. θεῖμεν 12.347
, Pl.Prt. 343e ( θείημεν codd. BT), προς-θεῖμεν Id.R. 370d
, and κατα-θεῖτε D.14.27
; [ per.] 3pl. θεῖεν S.OC 865
; inf. θεῖναι, [dialect] Ep.
θέμεναι Il.2.285
, θέμεν Od.21.3
, Hes.Op.61,67; [dialect] Dor. θέμειν IG 12(1).677.13
(Rhodes, iv B.C.); part. θείς Il.23.254
, etc.: [tense] pf. τέθηκα [dialect] Att. Inscrr., IG22.2490.7 (iv B.C.), ([etym.] ἀνα-) ib.839.38, 1299.44, 1534.76, also at Delos, ib.11(2).161 A6 (iii B.C.), etc., and in Papyri, POxy. 1087.42 (i B.C.); τέθεικα PCair.Zen. 324
(iii B.C.), ([etym.] ὑπο-) PPetr.3p.53 (iii B.C.), ([etym.] ἐκ-) UPZ62.4 (ii B.C.), ([etym.] ἀνα-) IG22.1011.71,80 (ii B.C.), ([etym.] προς-) Str.1.2.23; hence some editors restore τέθηκα for τέθεικα in Attic authors, as X.Mem.4.4.19, D.20.55, 22.16, 27.36, Alex.15.13; Phocian [ per.] 3pl. ἀνα-τεθέκαντι BCH59.202
([place name] Daulis):—[voice] Med. τίθεμαι, [ per.] 2sg. τίθεσαι Pl.Tht. 202c
; τίθη or τίθῃ dub. in PTeb.768.9 (ii B.C.); as [voice] Pass., AP11.300 (Pall.); imper. τίθεσο Ar. Pax 1039
, Pl. Sph. 237b, τίθου A.Eu. 226
, [dialect] Dor. τίθευσο cj. in AP9.564 (Nic., τιθεύσω cod., τίθεσσο Plan., cf. ἀφίκευσο); [dialect] Ep. part. τιθήμενος Il.10.34
: [tense] fut. θήσομαι 24.402
, etc.: [tense] aor. 1 ἒθηκάμην, only in indic. and part., and never in [dialect] Att.; [ per.] 2sg. ἐθήκαο Theoc.29.18
; [dialect] Ep. [ per.] 3sg. θήκατο Il.10.31
, Hes.Sc. 128; part. θηκάμενος Thgn.1150
, Pi.P.4.29: [tense] aor. 2 ἐθέμην Il.2.750
, etc.; [dialect] Ep. and Lyr. [ per.] 3sg. θέτο 10.149
, Pi.N.10.89; imper. θέο Od. 10.333
, θοῦ S.OC 466
; subj. θῶμαι E.HF 486
, etc.; [dialect] Ep. [ per.] 2sg. θῆαι Od. 19.403
; opt. θείμην S.Ant. 188
, etc.; [ per.] 3sg. θεῖτο Od.17.225
, A.Pr. 527 (lyr.), Pl.Tht. 195c, etc. (πρός-θοιτο, -θοισθε, ἔν-θοιτο are found in D. 11.6, 21.188, 34.17, but προς-θεῖτο Id.6.12
codd.; ἐπιθοίμεθα, -θοιντο, Th.6.34,11; cf. τιθοῖτο X.Mem.3.8.10
): [tense] pf. (v. infr.):—[voice] Pass. τίθεμαι SIG57.25
(Milet., v B.C.), Pl.Lg. 705e, 744a: [tense] fut. τεθήσομαι E.El. 1268
, Pl.Lg. 730b, D.24.17: [tense] aor. ἐτέθην E.HF 1245
, Lys.31.28, etc. ( ἐθέθην IG14.862
(Cumae, vi B.C.)): [tense] pf. τέθειμαι, rare in early Gr., LXX 1 Ki.9.24, Ev.Marc.15.47, ([etym.] προς-) Arist.Mech. 853a35; inf. τεθεῖσθαι Ar.Fr. 327
codd. (but f.l.); part. τεθειμένος Demad.12
, ([etym.] προ-) X.Hier.9.11, ([etym.] δια-) Men.591; also used in med. sense, D.21.49, SIG705.17 (Delph., ii B.C.), BGU1735.11 (i B.C.), Luc.Somn.9, ([etym.] ἐν-) D.34.16, ([etym.] προ-) Supp.Epigr.7.62.6 (Seleucia Pieria, ii B.C.), ([etym.] συν-) OGI229.62 (Smyrna, iii B.C.); ὑπεκ-τεθημένος (sic) BCH54.269 (Rhamnus, iii B.C.); ἀνα-τέθηται (pass. sense) Phld.Mus.p.81 K.; Phocian [tense] pf. part. (med. sense) ἀνα-τεθεμένος BCH59.202
([place name] Daulis):— the [voice] Pass. never occurs in Hom., and is generally rare, κεῖμαι being used instead.

A in local sense, set, put, place, λίθον Il.21.405
, cf. IG12.373.10, al.; θεμείλια Il.12.29
; τέρματα τ. Od.8.193; κλισίην, θρόνον τ. τινί, set a stool or chair for him, 4.123, 8.65 (so in [voice] Med., set for oneself, δίφρον 20.387
);
ἐκελήσατο θέμεν τὰν κλίναν, ἐφ' ἇς τὰν Σωστράταν ἔφερον
lay down, IG42(1).122.31
(Epid., iv B.C.); πόδα τ. plant the foot, i.e. walk, run, A.Eu. 294, E.IT32: so in [voice] Med., τετράποδος βάσιν θηρὸς τιθέμενος, i.e. going on all fours, Id.Hec. 1059 (lyr.): the mode is expressed by Advbs. or Preps.,

a with Advbs., τ. τι πυρὸς ἐγγύς, ἀπάνευθε πυρός, Od.14.518, Il.18.412; προπάροιθε ποδῶν 20.324
; χαμαὶ τ. τὸν πόδα A.Ag. 906
; τὰ ἄνω κάτω and τὰ κάτω ἄνω τ. Hdt.3.3, cf. A.Eu. 651, etc.: with Advbs. implying motion, ἄλλοσε θῆκε Od.23.184
, 204; ἔχεις.. ὅποι θήσεις Pl.R. 479c
:—[voice] Med., ὅποι.. τιθοῖτο X.Mem.3.8.10
.

b with Preps. of local sense, θεῖσα στέφανον ἀμφὶ βοστρύχοις E.Med. 1160
([voice] Med., ἀμφ' ὤμοισι τιθήμενον ἔντεα Il.10.34
); ἀνά τινι or τι, as ἂμ βωμοῖσι Il.8.441
; ἀνὰ μυρίκην 10.466
; ἐπί τινος, τινι, or τι, as εἵματα ἐπ' ἀπήνης Od.6.252
, cf. Il.16.223, etc.; ἐπὶ κρατὶ κυνέην 15.480
; πέπλον Ἀθηναίης ἐπὶ γούνασι 6.92
(v. infr.111.2); ἐπὶ [θρόνον τὰ ἱμάτια] Hdt.1.9, cf. A.Supp. 483, etc.; τὴν ἀρχὴν (sc. τοῦ ἐπιδέσμου) κατὰ μεσοφρύου, ἐπὶ ἰνίον, etc., Sor.Fasc.1,2, al.; ὑπό τινι or τι, as δέμνι' ὑπ' αἰθούσῃ Il.24.644
; ἀμβροσίην ὑπὸ ῥῖνά τινι Od.4.445
: most freq. with the Preps. ἐν or εἰς, put in or put into.., as θῆκεν ἐν ἀκμοθέτῳ ἄκμονα Il.18.476
; τόξα ἐν πυρί 5.215
; ἐν κίστῃ ἐδωδήν Od.6.76
; ἐν λεχέεσσι θ. [τινά] Il.18.352 (so in [voice] Med., ἐς δίφρον ἄρνας θέτο put into the car, 3.310; ὁ θεὸς ἔθετο τὰ μέλη ἐν τῷ σώματι 1 Ep.Cor.12.18
); ἐς λάρνακα, ἐς κάπετον, Il.24.795, 797; ἐς ταφάς S.Aj. 1110
([voice] Med., ἐν τάφοισι θέσθε Id.OC 1410
), cf. Ant. 504, Tr. 1254.

c in Poets also with dat. only, χρήματα μυχῷ ἄντρου Od.13.364
(so in [voice] Med., κολεῷ ἄορ θέο 10.333
), cf. S.Tr. 691, E.Hel. 1064.--The same constructions will be found under many of the following heads.

II Special phrases:

1 θεῖναί τινί τι ἐν χερσίν, ἐν χειρί, put it in his hands, Il.1.441, 585, etc.; ἐν χερσί or χείρεσσί τινος 6.482
, 23.597; οἶνον Ὀδυσσῆϊ ἐν χείρεσσι Od.14.448
; ἐς χεῖρά τινος into his hand, S.Aj. 751.

2 of women, θέσθαι παῖδα, υἱὸν ὑπὸ ζώνῃ, to have a child put under her girdle, i.e. to conceive, h.Ven. 255, 282.

3 ἐν ὄμμασι θέσθαι set before one's eyes, Pi.N.8.43.

4 set a plant, X.Oec.19.7,9.

b lay a mosaic, PCair.Zen.665.10,15 (iii B.C.).

5 θέσθαι τὴν ψῆφον lay one's voting-pebble on the altar, put it into the urn, ἐς τεῦχος οὐ διχορρόπως ψήφους ἔθεντο A.Ag. 816
: hence simply, give one's vote, ἐπὶ φόνῳ for death, E.Or. 756 (troch.); ἑωυτῷ in one's own favour, Hdt.8.123; σὺν τῷ νόμῳ X.Cyr.1.3.17
; εὔφρονα, δικαίαν τὴν ψῆφον τ., A.Supp. 640 (lyr.), Lycurg.128, etc.; and in [voice] Pass., ἔστω δὴ φανερὰ ἡ ψῆφος τιθεμένη Pl.Lg. 855d
: also γνώμην θέσθαι, c. inf., give one's opinion, Hdt.7.82; περὶ ἡμῶν And.3.21
: τίθεσθαι abs., vote, γνώμῃ S.Ph. 1448
codd. (anap., γνώμην Lambinus), Hld.2.29; μετά τινος A.Supp. 644
(lyr.); ἐναντία τινί Pl.Phlb. 58b
; τινι S.E.P.2.37 codd., Lib.Decl.1.65.

6 in Hom., θεῖναί τινί τι ἐν στήθεσσι, ἐν φρεσί, etc., put or plant it in his heart, ἐν στήθεσσι τιθεῖ νόον Il.13.732
; βουλὴν ἐν στήθεσσι τ. 17.470; ἔπος ἐν φρεσί 19.121
, al.; also μένος δέ οἱ ἐν φρεσὶ θῆκε 21.145
:—[voice] Med., ἄγριον ἐν στήθεσσι θέτο θυμόν laid up wrath in his heart, treasured it there, 9.629; ἐν φρεσὶ θέσθε αἰδῶ καὶ νέμεσιν 13.121
; τοῖσιν κότον αἰνὸν ἔθεσθε harboured enmity against them, 8.449; καθαρὸν θέμενος νόον Thgn.89
; θέμενος ἄγναμπτον νόον A.Pr. 164
(lyr.); ἐνὶ φρεσὶ θέσθαι, c. inf., bear in mind, think of doing a thing, Od.4.729; θ. [τι] ἐν καρδίᾳ Ev.Luc. 1.66
.

7 deposit, as in a bank, τὰ πρυτανεῖα πρὸς τοὺς ἄρχοντας IG12.22.33
; θεὶς ἐπὶ τὴν τράπεζαν τὰς τετταράκοντα μνᾶς Hyp.Ath.5
; ἐνέχυρον τιθέναι τι Ar.Pl. 451
, cf. Ec. 755, D.41.11, PEnteux.32.7 (iii B.C.), etc.:—[voice] Med., τὰ ἡμίσεα τῆς οὐσίης θέσθαι παρά τινα Hdt.6.86
.ά, cf. Od.13.207; τὴν τιμὴν θήσονται ἐπὶ τὴν τράπεζαν, ἕως.. PCair.Zen.723.11
(iii B.C.); ἐγγύην θέσθαι A.Eu. 898
; συνθήκας παρά τινι Lycurg.23
:—[voice] Pass., τὰ ληφθέντα καὶ τὰ τεθεντα D.49.5
(but [voice] Act. and [voice] Med. are sts. distd., ὁ θείς the mortgagor, ὁ θέμενος the mortgagee, τοὺς θέντας ἡμᾶς ἢ καὶ τοὺς θεμένους ὑμᾶς Pl.Lg. 820e
, cf. Hyp.Fr. 169, D.53.10; τίθεσθαι seems to have the same meaning as ὑποτίθεσθαι in IG22.43.41, 2758.4, 12(7).55.12 (Arcesine, iv/iii B.C.), but the two are distd. in Supp.Epigr.3.760 (Euboea, iv B.C.)): metaph., χάριν or χάριτα θέσθαι τινί deposit a claim for favour with one, lay an obligation on one, Hdt.9.60, 107, cf. A.Pr. 783, etc.

8 pay down, pay, τόκον, εἰσφοράν, μετοίκιον, D.41.9, 22.43, 29.3; τὸ γιγνόμενον Id.18.104
; τὸν πριάμενον ἑκατοστὴν τιθέναι τῆς τιμῆς Thphr.Fr.97.1
; τὴν τιμήν PRev.Laws 18.13
(iii B.C.); τὰ μέρη PCair.Zen.218.33
(iii B.C.); [τὰς δραχμὰς] εἰς ἀνήλωμα τοῦ πλοίου ib.753.64 (iii B.C.):—[voice] Med., θέμενος ἀρραβῶνα PFlor.303.3
(vi A.D.).

9 put down in writing, θοῦ δ' ἐν φρενῶν δέλτοισι τοὺς ἐμοὺς λόγους S.Fr. 597
(cj. Nauck):—[voice] Pass., τὰ ἐν γράμμασι τεθέντα Pl.Lg. 793b
.

b place to account, reckon, D.27.34,36, 28.13; θήσω εἰς δύο παῖδας χιλίας δραχμὰς ἑκάστου ἐνιαυτοῦ Lys.32.28
, cf. ib.21:—metaph. in [voice] Med., ἀλλ' οὐκ ἀκριβῶς αὐτὸ θήσομαι λίαν E.Med. 532
; τἀγαθὰ ἐς ἀμφίβολον ἀσφαλῶς ἔθεντο reckoned as doubtful, Th.4.18.

10 in military language, τίθεσθαι or θέσθαι τὰ ὅπλα has four senses,

a rest arms, i.e. halt, with arms in an easy position but ready for action, Th.4.44,93, 7.3; θέμενοι ἐς τὴν ἀγορὰν τὰ ὅπλα advancing to the market-place and resting arms there, Id.2.2, cf. Hdt.9.52, X.An.1.5.14, 17, 1.6.4, etc.; εἰς τάξιν τὰ ὅπλα τ. ib.2.2.21, 5.4.11; so ἐν τάξει ib.2.2.8; ἀντία τισί over against them, Hdt.5.74 (in 1.62 ἀντία ἔθεντο τὰ ὅπλα over against it (the temple)); poet., πάτρας ἕνεκα εἰς δῆριν ἔθεντο ὅπλα Inscr. ap. D.18.289.

b bear arms, fight, τὸ θυμοειδὲς.. ἐν τῇ τῆς ψυχῆς στάσει τίθεσθαι τὰ ὅπλα πρὸς τὸ λογιστικόν Pl.R. 440e
; τοῦ δήμου.. παρακαλοῦντος τοὺς στρατιώτας τίθεσθαι πρὸς τὴν πόλιν IG22.666.10
; ὃς ἂν μὴ θῆται τὰ ὅπλα μηδὲ μεθ' ἑτέρων Arist.Ath.8.5
, cf. Lys.31.14, D.21.145; so ὁπόσοιπερ ἂν ὅπλα ἱππικὰ ἢ πεζικὰ τιθῶνται who serve on horseback or on foot, Pl.Lg. 753b, cf. 756a; ἐν ταῖς ναυσὶ τὰ ὅπλα θέσθαι Plu.Cim.5
.

c lay down one's arms, surrender, D.S.20.31,45; so, without the idea of surrender, θέσθαι τὰς ἀσπίδας X.HG2.4.12 (but [voice] Act., τὰ ὅπλα θείς Plu.2.759a
).

d τὰ ὅπλα εὖ τίθεσθε keep your arms in good order, X.Cyr.4.5.3; εὖ ἀσπίδα θέσθω Il.2.382
.

II lay in the grave, bury, ἐμὰ σῶν ἀπάνευθε τιθήμεναι ὀστέα 23.83
(freq. with words added, ἐν τάφοισι, ἐς ταφάς, etc., v. supr. 1 b); ποῦ σφε θήσομεν χθονός; A.Th. 1006 (lyr.):— [voice] Pass., τὰ δὲ ὀστᾶ φασι.. τεθῆναι.. ἐν τῇ Ἀττικῇ Th.1.138
, cf. Pl.Mx. 242c, Lg. 947e; ἄλλῳ δὲ μηδενὶ ἐξεῖναι ἐν τῷ πυργίσκῳ τεθῆναι μετὰ τὸ ἐνταφῆναι αὐτήν· ἐπεὶ ὁ θείς τινα ἀσεβὴς ἔστω θεοῖς καταχθονίοις TAM 2(1).51
([place name] Telmessus), cf. 55, al., AJP48.30 ([place name] Apamea), Supp.Epigr. 6.221 ([place name] Phrygia), etc.

12 τιθέναι τὰ γόνατα
kneel down, Ev.Marc. 15.19
, Ev.Luc.22.41, al.

III set up, of the prizes in games, ἄεθλα Il.23.263
, etc.; ἀέθλιον ib. 748; νικητήρια S.Fr. 537
(so in [voice] Pass., τὰ τιθέμενα the prizes, D.61.25); also with the object offered as the prize, τ. δέπας, βοῦν, σόλον, etc., Il.23.656, 750, 826, al., cf. Hdt. 1.144, S.Aj. 573:—this is more fully expressed by ἐς μέσσον τ., Il.23.704: after Hom. more generally, lay before people as common property, βούλομαι ὑμῖν εἰς τὸ μέσον αὐτὸ θεῖναι Pl.Lg. 719a
; ἐς μέσον ἀρχὴν τιθεὶς ἰσονομίην ὑμῖν προαγορεύω Hdt.3.142
; so also τ. τι εἰς τὸ κοινὸν X.Mem.3.14.1
; reading and sense are doubtful in A.Ch. 145.

2 set up in a temple, dedicate, ἀγάλματα Od.12.347
; τάσδε.. θεοῖς ἀσπίδας ἔθηκε E.Ph. 576
; so perh. Il.6.92 (v. supr. 1b).

IV assign, award, τιμήν τινι Il.24.57
; ὄνομά τινι Pl.Sph. 244d
: esp. in [voice] Med., ὄνομα (or οὔνομα) θέσθαι τινί give a child a name at one's own discretion, Od.18.5, 19.406 (in 19.403 with v.l. θείης), Hdt.1.107, 113, cf. E.Ph.13: ellipt., without ὄνομα, ᾧ δὴ ἀθροίς ματι ἄνθρωπόν τε τίθενται καὶ λίθον Pl.Tht. 157b
, cf. Cra. 402b: pleonast., Ἴωνα δ' αὐτὸν ὄνομα κεκλῆσθαι θήσεται E. Ion75
.

V τιθέναι νόμον down or give a law, of a legislator, S.El. 580, E.Alc.57, Ar.Ach. 532, Pl.R. 339c, D.24.99, etc.:—so in [voice] Med., of Solon, Hdt.1.29; of a people, state, or legislature, give oneself a law, make a law, Pl.R. 338e, Isoc.3.6, Arist. Pol. 1289a14 ([voice] Pass., τίθεται νόμος Ar.Nu. 1425
, Pl.Lg. 705e, 744a; τιμωρίαι.. ἐτέθησαν ib. 943d); also θήσω θεσμόν A.Eu. 484
; κήρυγμα θεῖναι S.Ant.8
; σκῆψιν τιθέναι allege an excuse, Id.El. 584: c. acc. et inf., order matters so that.., [ὁ Λυκοῦργος] ἔθηκε θύειν βασιλέα πρὸ τῆς πόλεως τὰ δημόσια ἅπαντα X.Lac.15.2
, cf. 1.5, 2.11; without inf., καλῶς ἔθεντο ταῦτα πατέρες οἱ πάλαι E.Or. 512
: c. dat. et inf., γυναιξὶ σωφρονεῖν.. θήσει Id.Tr. 1057
.

2 [voice] Med., agree upon, ἡμέραν θέσθαι D.42.1
,13; so θ. συγγραφήν, ὁμολογίαν, σύμβολόν τινι, etc., PEleph. 2.16 (iii B.C.), PGoodsp.Cair. 6ii 2 (ii B.C.), PRein.11.9 (ii B.C.), etc.

3 execute a document. τ. διαθήκην make a will, Stud.Pal.1.6.3 (v A.D.): so in [voice] Med., PSI10.1119.16 (ii A.D.); θέσθαι τινὸς ἀπαρχήν make out a person's birth-certificate, ib.9.1067.15 (iii B.C.), etc.

VI establish, institute, ἀγῶνας A.Ag. 845
, cf. X.An.1.2.10; ἐν τοῖς ἀγώνοις οἷς ἁ πόλις τίφητι (sic) Delph.3(3).120.17 (ii B.C.); πενταετηρίδα Pi.O.3.21
.

VII dispose, order, ordain, bring to pass, of gods, οὕτω νῦν Ζεὺς θείη Od.8.465
, 15.180; ὣς ἄο' ἔμελλον θησέμεναι Il.12.35
; [Ζεὺς] τίθησ' ὅπῃ θέλει Semon.1.2
; τὰ δ' ἄλλα πάντ' ἄνω τε καὶ κάτω στρέφων τίθησιν (sc. Ζεύς) A.Eu. 651; πάντα παγκάκως θεοὶ θέσαν cj. in Id.Pers. 283 (lyr.); τέλος δ' ἔθηκε Ζεὺς.. καλῶς S.Tr. 26
; κόσμῳ θέντες, as etym. of θεοί, Hdt.2.52; of human beings, administer, manage, [τι] κακῶς θέμεν, εὖ θέμεν, Thgn.845, 846; τὰ δ' ἄλλα φροντὶς.. θήσει δικαίως A.Ag. 913
; ἐγὼ καὶ σὺ θήσομεν κρατοῦντε τῶνδε δωμάτων καλῶς ib. 1673 (troch.); ταῦτ' ἐγὼ θήσω καλῶς E.Hipp. 521
, cf. Andr. 737; τὰ παρ' ὑμῶν εὖ τίθει Ar.Lys. 243
; τ. τὰ τῶν φίλων ἀσφαλῶς X.Ages.11.12
; τὰ πράγματ' ὀρθῶς ἂν τιθῇ πράξει καλῶς E.Fr. 287
:—[voice] Med., administer for oneself, οἶκον εὖ θέσθαι Hes.Op.23
; ἄνδρας σοφοὺς χρὴ τὸ παρὸν πρᾶγμα καλῶς εἰς δύναμιν τίθεσθαι Cratin. 172
(lyr.), cf. D.23.134, Anon.ap Suid.s.v. τίθεσθαι, Hsch.s.v.
τὸ παρὸν εὖ τίθεσο; ἐν ἀπόρῳ εἴχοντο θέσθαι τὸ παρόν Th.1.25
; τὸ παρὸν εὖ θέσθαι make the best of one's resources or situation, Luc.Nec.21, M. Ant.6.2, cf. Aristid.2.35 J.; εὐτυχίαν τὴν παροῦσαν ἔξεστι καλῶς θέσθαι Th.4.17
; τὰ παρόντα θέσθαι καλῶς Ach.Tat.5.11
; τὰ σεωυτοῦ τιθέμενος εὖ Hdt.7.236
; τὰ οἰκεῖα εὖ θέμενον Pl.R. 443d
; τὰ ἴδια ἕκαστοι εὖ βουλόμενοι δὴ θέσθαι Th.4.59
; τὰ πάντα ὅπως ἂν αὐτῇ ἡδὺ ᾖ οὕτως τίθεσθαι X.Mem.1.4.17
; εἰ μὴ θήσομαι τἄμ' ὡς ἄριστα E.Andr. 378
; τὸ σαυτοῦ θέμενος εὖ Id.IT 1003
, cf. Ba.49, HF 605, 938, Hipp. 709, Dionys.Eleg.1.5; τὰ πρὶν εὖ θέμενος S.El. 1434
; συνετῶν ἀνδρῶν (sc. εἶναι) , πρὶν γενέσθαι τὰ δυσχερῆ, προνοῆσαι ὅπως μὴ γένηται· ἀνδρείων δέ, γενόμενα εὖ θέσθαι Pittac.
ap. D.L.1.78; τὸ κοινῶς φοβερὸν ἅπαντας εὖ θέσθαι that all should face the common danger, Th.4.61; of wars, quarrels, etc., bring them to a successful issue, but sts. put a good face on them, patch them up, ἕως ἂν τὸν πόλεμον εὖ θῶνται Id.8.84
; θήσονται τὸν πόλεμον ᾗ βούλονται Id.1.31
; πόλεμον ἀραμένους οὐ ῥᾴδιον εὐπρεπῶς θέσθαι ib.82; ὅτῳ τρόπῳ.. τὸ σφέτερον ἀπρεπὲς εὖ θήσονται Id.6.11
; μεθ' ἧς τὸ νῦν παρεστὸς νεῖκος εὖ θέσθαι χρεών S. OT 633
; τὸν τρὸς τοὺς Ἐλευσῖνι πόλεμον ὡς μετρίως ἔθεντο Pl.Mx. 243e
; ἄμεινον ἢ τότε ἐθέμεθα τὸν πόλεμον ib. 245e; τὰς γενομένας συμφορὰς πρὸς ἀλλήλους θέσθαι καλῶς And.1.140
: abs., θέσθαι καλῶς S.Fr. 350
:—pass., εἰ τεθήσεται κατὰ νοῦν τὰ πράγματα Th.4.120
.

2 in the game of πεττεία, κυβεία, Lat. tesserae (cf. Ter.Adelph.739), to place as skilfully as possible the pieces which have been assigned to one by the luck of the dice, πεττείᾳ τινὶ ἔοικεν ὁ βίος, καὶ δεῖ ὥσπερ ψῆφόν τινα τίθεσθαι τὸ συμβαῖνον Socr.
ap. Stob.4.56.39; ὥσπερ ἐν πτώσει κύβων πρὸς τὰ πεπτωκότα τίθεσθαι τὰ αὑτοῦ πράγματα ὅπῃ ὁ λόγος αἱρεῖ βέλτιστ' ἂν ἔχειν Pl.R. 604c
, cf. Plu.Pyrrh.26; στέργειν δὲ τἀκπεσόντα καὶ θέσθαι πρέπει σοφὸν κυβευτήν S.Fr. 947
; τὰ δεσποτῶν γὰρ εὖ πεσόντα θήσομαι I will take advantage of my master's good luck, A.Ag.32: many of the passages cited in A. v11. I may be metaph. applications of this sense.

B put in a certain state or condition, much the same as ποιεῖν, ποιεῖσθαι, and so often to be rendered by our make:

I folld. by an attributive Subst., make one something, with the predicate in apposition, θεῖναί τινα αἰχμητήν, ἱέρειαν, μάντιν, etc., Il.1.290, 6.300, Od.15.253, etc.; θ. τινὰ ἀρχέπολιν Pi.P.9.54
; θεῖναί τινα ἄλοχόν τινος make her another's wife, of a third person who negotiates a marriage, Il.19.298 (for [voice] Med., v. infr. 3); ἥτε με τοῖον ἔθηκεν ὅπως ἐθέλει who has made me such as she will, Od.16.208; σῦς ἔθηκας ἑταίρους thou hast made my comrades swine, 10.338; so [νῆα] λᾶαν ἔθηκε 13.163
, cf. Il.2.319, etc.; ἕως ἂν θῶ τοὺς ἐχθρούς σου ὑποπόδιον LXX Ps.109(110).1
; but γέλων ἔθηκε συνδείπνοις caused them laughter, E. Ion 1172; λόγους εἰς μέτρα τ. put them into verse, Pl. Lg. 669d.

2 with an Adj. for the attributive, θεῖναί τινα ἀθάνατον καὶ ἀγήρων make him undying and undecaying, Od.5.136; πηρόν, τυφλόν, ἀφνειὸν τ. τινά, Il.2.599, 6.139, 9.483; τὸν μὲν.. θῆκε μείζονά τ' εἰσιδέειν καὶ πάσσονα Od.6.229
, cf. 18.195, Pl.Prt. 344d.

b of things, ἅλιον πόνον, πόνον οὐκ ἀτέλεστον, πάντα μεταμώνια, Il.4.26,57, 363; ὄλεθρον ἀπευθέα θῆκε Κρονίων Od.3.88
, cf. 11.274; ἀποίητον θέμεν ἔργων τέλος Pi.O.2.17
; ἀρὰν τ. ἀλαθῆ A.Th. 944
(lyr.); ἀναστάτους οἴκους τ. S.Ant. 674; τ. λεῖον τὸν τραχὺν ἐχῖνον Ar. Pax 1086
; τὸ πραχθὲν ἀγένητον τ. Pl.Prt. 324b.

3 freq. in [voice] Med., γυναῖκα or ἄκοιτιν θέσθαι τινά make her one's wife, Od.21.72, 316, B.5.169; παῖδα τὸν αὑτᾶς πόσιν θ. take her own son as husband, A.Th. 929 (lyr.).

b υἱὸν θέσθαι τινά, like ποιεῖσθαι, make one's son, adopt, Pl.Lg. 929c, etc.: abs., θέσθαι τινά adopt, Plu.Aem.5.

c generally, προσφιλῆ θέσθαι τινά S.Ph. 532
; but φίλον ἐμαυτῷ θ. deem my friend, Id.Ant. 188; γέλωτα θέσθαι τινά make him one's butt, Hdt.3.29, 7.209.

4 c. inf., make one do so and so, τιθέναι τινὰ νικᾶσαι make him conquer, Pi.N.10.48 (dub.); μετατραπεῖν Id.Fr. 177
; τὸν πάθει μάθος θέντα κυρίως ἔχειν A.Ag. 178
(lyr.), cf. 1036, 1174 (lyr.), E.Med. 718, Heracl. 990, etc.

II in reference to mental action, when [voice] Med. is more freq. than [voice] Act., lay down. assume, hold, reckon or regard as.., τί δ' ἐλέγχεα ταῦτα τίθεσθε; Od.21.333; δαιμόνιον αὐτὸ τίθημ' ἐγώ S.El. 1270
(lyr.); τοιοῦτον θέντες τὸν δίκαιον Pl.R. 361b
, cf. 430b ([voice] Med.); θὲς δή μοι.. now suppose so and so, Id.Tht. 191c; εὐεργέτημά τι θεῖναι D.1.10
; with ὡς, θέντες ὡς ὑπάρχον εἶναι ὃ βούλονται Pl.R. 458a
, cf. Phd. 100a; μὴ τοῦτο ὡς ἀδίκημα θῇς D.18.193
.

2 folld. by Advbs., ποῦ χρὴ τίθεσθαι ταῦτα; in what light must we regard these things? S.Ph. 451; οὐδαμοῦ τιθέναι τι hold of no account, E.Andr. 210; πρόσθεν or ἐπίπροσθέν τινος τιθέναι τι, Id.Hec. 129 (anap.), Supp. 515; πόρρω τίθεσθαί τί τινων set far below.., D.18.299.

3 folld. by Preps., τ. τινὰ ἐν φιλοσόφοις Pl.R. 475d
; ἐν τοῖς φίλοις X.Mem.2.4.4
; also εἰς ὁποτέραν (of two classes) Pl.Sph. 264c; εἰς τὸν δῆμον, εἰς τοὺς πλουσίους, X.Mem.4.2.39; also οὐκ ἐν λόγῳ τίθεσθαί τινα Tyrt.12.1
; ἐν τιμῇ τίθεσθαί τινα Hdt.3.3
; ἐν αἰτίῃ τιθέναι τινά Id.8.99
; ἐν οἰωνῷ τινι τοῦ μέλλοντος, ἐν ἐπαίνῳ, ἐν γέλωτι τίθεσθαι, Plu.Alex.31, Cat.Ma.20, TG17; θέσθαι παρ' οὐδέν set at naught, A.Ag. 230 (lyr.), E.IT 732, cf. Pl.Phdr. 252a (but ἐν οὐδενί BGU1816.23
(i B.C.), Supp.Epigr.7.1.6 (Susa, i A.D., Epist.Artabani)); ἐν παρέργῳ θοῦ με S.Ph. 473
; πάντα ταῦτ' ἐν εὐχερεῖ ἔθου ib. 876; ταῦτ' ἐν αἰσχρῷ θέμενος E. Hec. 806
; ἐν ἀδικήματι θέσθαι τι Th.1.35
; ἐν ἀδικήματος μέρει τιθέναι τι D.23.148
; θέσθαι τὰ δίκαια ἔκ τινος estimate them by.., Id.8.8.

4 c. partit. gen., ἐμὲ θὲς τῶν πεπεις μένων put me down as one of the convinced, Pl.R. 424c, cf. 376e, 437b; τῆς ἡμετέρας ἀμελείας ἄν τις θείη might reckon it as due to our carelessness, D.1.10.

5 c. inf., οὐ τίθημ' ἐγὼ ζῆν τοῦτον I hold not that he lives, count him not as living, S.Ant. 1166: so in [voice] Med., Pl.Phd. 93c, D. 25.43,44: rarely c. part., θήσω ἀδικοῦντα [αὐτόν] Id.23.76, cf. Pl. Prt. 343e, Ap. 27c.

6 elliptically, lay down, assume, θῶμεν δύο εἴδη (sc. εἶναι) Id.Phd. 79a, etc.; θήσω οὕτω (sc. εἶναί τι) D.23.85, cf. Arist.Pol. 1290a30.

7 affirm, opp. αἴρω (deny), τὸ ἐπέκεινα ὄντος οὐ τόδε λέγει- οὐ γὰρ τίθησιν-- the phrase 'beyond being' does not denote a 'this' (for it is not an affirmation), Plot.5.5.6.

C without any attributive word following, make, work, execute, of an artist, ἐν δ' ἐτίθει νειόν Il.18.541
, cf. 550, 561, 607; [δόρπον] θησέμεναι Od.20.394
.

2 make, cause, bring to pass, ἔργα Il.3.321
; τ. κέλαδον καὶ ἀϋτήν 9.547
; ὀρυμαγδόν Od.9.235
; ἔριν μετ' ἀμφοτέροισιν 3.136
; φιλότητα, ὅρκια μετ' ἀμφ., Il.4.83, Od.24.546: c. dat. pers., σῆμα τιθεὶς Τρώεσσι Il.8.171
; Ἀχαιοῖς ἄλγε' ἔθηκεν 1.2
, etc.; πᾶσι δ' ἔθηκε πόνον 21.524
, cf. 15.721, 16.262; φόως ἑτάροισιν 6
6, etc.; χάρματ' ἄλλοις ἔθηκεν Pi.O.2.99
; πόλει κατασκαφὰς θέντες A. Th.47
; εἰρήνην φίλοις Id.Pers. 769
; αἷμα θήσεις E.Ba. 837
(s. v.l.).

3 freq. in [voice] Med., make or prepare for oneself, θέσθαι κέλευθον make oneself a road, open a way, Il.12.418; θέτο δῶμα Od.15.241
; τίθεντο δὲ δαῖτα, δόρπα, Il.7.475, 9.88 (but δαῖτα τίθενται are holding a feast, Od.17.269); μεγάλην ἐπιγουνίδα θέσθαι to make oneself, get a large thigh, Od.17.225; θέσθαι μάχην engage in.., Il.24.402; δυσμενέεσσι πόνον καὶ δῆριν ἔθεντο 17.158
; ἱδρῶτα τίθεσθαι have an access of perspiration, Hp.Decent.2; μαρτύρια θέσθαι produce as testimony, Hdt.8.55; ἀνδρὸς αἰδοίου πρόσοψιν θηκάμενος putting on the aspect of a reverend man, Pi.P.4.29, cf. Hsch. s.v. θήκατο; πόνον πλέω τίθου work thyself the more annoy, A.Eu. 226; εὐκλεᾶ θέσθαι βίον S.Ph. 1422
, etc.

4 periphr. for a single Verb. μνηστήρων σκέδασιν θεῖναι make a scattering, Od.1.116; θέμεν κρυφόν, νέμεσιν, αἶνον, for κρύπτειν, νεμεσῦν, αἰνεῖν, Pi.O.2.97, 8.86, N.1.5; μὴ σχολὴν τίθει A. Ag. 1059
; ὑμῖν ἔθηκε σὺν θεοῖς σωτηρίαν (v.l. προμηθίαν) E.Med. 915:— also in [voice] Med., θέσθαι μάχην, for μάχεσθαι, Il.24.402; θέσθαι θυσίαν, γάμον, for θύειν, γαμεῖσθαι, Pi.O.7.42, 13.53; σπουδήν, πρόνοιαν θέσθαι, S.Aj.13, 536, cf. Pi.P.4.276; θ. ἐπιστροφὴν πρό τινος S.OT 134
; περὶ τούτων οἰκονομίας PEnteux.22.6
(iii B.C.); and c. gen., θ. λησμοσύναν, συγγνωμοσύνην τινῶν, S.Ant. 151 (lyr.), Tr. 1265 (anap.). (Cf. Lith. dēti 'lay (eggs, etc.)', Skt. dáti 'lay down, place', Lat. -do in con-do, etc., Engl. do, doom.)

Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > τίθημι
12 παρ-ίημι

παρ-ίημι (s. ἵημι), 1) act., herabsenden, daneben herablassen, παρείϑη μήρινϑος ποτὶ γαῖαν, hing herab zur Erde, Il. 23, 868; τοῦ νεανίσκου τὴν χεῖρα παρεικότος, Clearch. bei Ath. VI, 257 a; – vorbei, vorüberlassen, bes. von der Zeit, ενδεκα ἡμέρας παρέντες, Her. 7, 183. 8, 9; μηδὲ διαμέλλειν καιρὸν παριέντας, Thuc. 4, 27; τοὺς καιρούς, Plat. Rep. II, 374 e u. Folgde; τὸν ἑκάστου καιρὸν οὐ παρεϑέντα, Dem. 18, 303; Pol. 1, 33, 5 u. A.; – τοὺς βαρβάρους εἰς τὴν Ἑλλάδα, Her. 8, 15, zulassen, hineinlassen, wie τὸν Μαρδόνιον ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα, 9, 1; vorbei- oder durchlassen, wie Eur. ἀπαυδᾷ Ἄδραστον ἐς γῆν τήνδε μὴ παριέναι, Suppl. 468; εἰς τἡν ἀκρόπολιν, Xen. Hell. 5, 2, 29; – üdergehen, unterlassen, vernachlässigen, μὴ παρίει καλά, Pind. P. 1, 165; ὁ δ' οὔτι μέλλων οὐδ' ἀφρασμόνως ὕπνῳ νικώμενος παρῆκεν ἀγγέλου μέρος, Aesch. Ag. 282; παρεὶς τάδε, Ch. 912; εἰ μέν τι τῇδε λοιπὸν ῆ παρειμένον ἔχεις γεγωνεῖν, Prom. 821; παρῆκα ϑεσμῶν οὐδέν, Soph. Trach. 682; κοὐδὲν παρήσω τῆς ἀληϑείας ἔπος, Ant. 1193; ἄφϑογγός εἰμι καὶ παρεῖσ' ἐῶ στόμα, Eur. Troad. 690; u. in Prosa, τὰ αὐτῶν πλέω παρήσομεν, Her. 1, 177; ὃν τότε παρεῖμεν, Plat. Rep. VI, 503 e; μὴ παρῶμεν αὐτὸ ἄῤῥητον, Legg. VI, 754 a; Folgde; auch c. gen., ὅςτις τοῦ πλέονος μέρους χρῄζει τοῦ μετρίου παρεὶς ζώειν, Soph. O. C. 1212. wie Plat, Phaedr. 253 e; περί τινος, Pol. 2, 59, 3; vgl. Arist. eth. 10, 1, 2, ἥκιστα παρετέον ὑπὲρ τούτων εἶναι δόξειεν ἄν; – c. inf., Plut. Rom. 17 u. sonst; – zulassen, annehmen, συμμαχίαν, Plat. Rep. VIII, 560 d, übertr. gebraucht, vgl. λόγον ἀληϑῆ οὐ προςδεχόμενος, οὐδὲ παριεὶς εἰς τὸ φρούριον, ib. 561 b; dah. παριέναι εἰς τὴν ψυχήν, Plat. phaed. 90 d, eigtl. einen Gedanken ln die Seele ein-, zulassen, d. i. sich überreden; auch erlauben, ἀλλ' οὐδ' ὅτ' αὐτὸς ἤϑελον, παρίεσαν, Soph. O. C. 591; ἀλλὰ παρίημι, φάναι τὸν Φαῖδρον, ἀλλ' ἐρώτα, Plat. Conv. 199 c, vgl. 214 e; Eur. bei Schol. Ar. Vesp. 754 πάρες ὑπερβῶ κρηναῖα νάπη; c. inf., κόσμον πάρες μοι παισὶ προςϑεῖναι νεκρῶν, Eur. Herc. Fur. 393; vgl. Soph. El. 1482 u. Plat. Conv. 199 b; auch μὴ παρῇς τὸ μὴ οὐ φράσαι, Soph. O. R. 283; u. mit ὥςτε, O. C. 570, wie Her. 7, 161; – überlassen, τινί, Arist. pol. 7, 14; τὴν ἀρχήν τινι, Plut. Them. 7; Aesch. κράτος μέντοι πάρες γ' ἑκὼν ἐμοί, Ag. 917; in anderer Beziehung, ἑαυτὸν κυ-μάτων δρομήμασιν, Eur. Troad. 688, sich den Wogen überlassen, anvertrauen; – nachlassen, abspannen, τοῦ ποδὸς παριέναι, das Segeltau nachlassen, übertr. nachgeben, weichen, Ar. Equ. 437; u. pass. erschlaffen, γήρᾳ παρειμένος, Plat. Legg. XI, 931 d; ὕπνῳ, Eur. Cycl. 587; κόπου δ' ὕπο παρεῖται, Bacch. 635; von den Leidenschaften, τοὐμὸν παριεὶς καὶ καταμβλύνων κέαρ, Soph. O. R. 688; γόον, Eur. Suppl. 111; πόϑον, Troad. 645; von der Freude, χαίροντε ὀλίγον παρείϑησαν, Plat. Euthyd. 303 b; auch bei Plut. Eum. 7, πληγεὶς περὶ τὸν τράχηλον ἔπεσε καὶ παρείϑη; Pol. vrbdt τὴν δύναμιν παρελέλυντο καὶ παρεῖντο, 1, 58, 9. – Auch eine Strafe nachlassen, Lycurg. 9; ähnlich συμφοράν, Ar. Ran. 699. – 2) med., bei sich zulassen, οὓς εἰς τὰς ἀκροπόλεις παρεῖνται, Dem. 15, 15; Pol. 2, 15, 6. – Auch = παραιτοῦμαι, wie es die VLL. erklären, eigtl. Einen auf seine Seite herüberzuziehen, ihn sich zu gewinnen suchen, vgl. Ruhnk. Tim. 207; εἰ δὲ μὴ δοκῶ φρονῶν λέγειν, οὐκ ἂν παρείμην, οἷσι μὴ δοκῶ φρονεῖν, Soph. O. C. 1666; vgl. Eur. Med. 892, um Verzeihung bitten, παριέμεσϑα καί φαμεν κακῶς φρονεῖν; sich ausbitten, οὐδέν σου παρίεμαι, Plat. Rep. I, 341 b; neben δέομαι, Apol. 17 c, vgl. Legg. V, 742 b, wo die vulg. παραιτησάμενος für παρέμενος. – Sp. auch wie im act. überlassen, aufgeben, τὴν στρατηγίαν προςεποιήσατο ἐϑελοντὴς παρεῖσϑαι, D. Cass. 39, 23; παρήκατο, Ggstz von προςεδέξατο, 43, 14; auch vernachlässigen, 60, 2. – Bei den Gramm. ist παρεῖται es »ist ausgelassen und dazu zu verstehen«, Schol. Il. 9, 252.

Griechisch-deutsches Handwörterbuch > παρ-ίημι
13 θεωρία

θεωρία, ἡ, das Zuschauen, Anschauen eines Schauspiels, das Schauspiel; ἄλλην δ' ἄκουσον δυςχερῆ ϑεωρίαν Aesch. Prom. 804, mit Anspielung auf die Gesandtschaften, welche von den griechischen Staaten zur Theilnahme bes. an den vier großen, allgemeinen Festspielen Griechenlands geschickt wurden, ὃς ἡμῖν πομπὸς ἦν ϑεωρίας Eur. Bacch. 1045; auch das Anschauen der Festspiele selbst, wie Soph. O. R. 1491 sagt: ποίας δ' ἑορτὰς ἥξετε, ἔνϑεν οὐ κεκλαυμέναι πρὸς οἶκον ἵξεσϑ' ἀντὶ τῆς ϑεωρίας, wo der Schol. ἀντὶ τῆς ἀπὸ τῆς ϑεωρίας τέρψεως erkl. – Eine solche Gesandtschaft ist gemeint bei Xen. ἕως ἂν ἡ ϑεωρία ἐκ Δήλου ἐπανέλϑῃ Mem. 4, 8, 2; Plat. Phaed. 58 c ἑκάστου ἔτους ϑεωρίαν εἰς Δῆλον ἀπάξειν, ἣν δὴ κατ' ἐνιαυτὸν τῷ ϑεῷ πέμπουσιν; ἢ κατὰ ϑεωρίας ἢ κατὰ στρατείας Rep. VIII, 556 c; ἡ Ὀλυμπίαζε ϑεωρία Thuc. 6, 16; ϑεωρίας εἰς τὰς ἐν τᾷ Ἑλλάδι πανηγύριας ἀποστέλλειν Dem. 18, 91, im Dekret der Byzantier; Pol. 38, 16, 4 ϑεωρίαι δισσαί, μία μὲν ὑπὲρ τῶν Παναϑηναίων, ἡ δ' ἄλλη περὶ μυστηρίων. Auch die Festspiele, das Fest, ἡ τοῦ Διονύσου ϑεωρία Plat. Legg. I, 650 a; οὔτε ϑυσίαν, οὔτε ϑεωρίαν, οὔτ' ἄλλην ἑορτὴν ἤγαγεν Isocr. 19, 10; Plat. Legg. XII, 647 a; Xen. Hier. 1, 12. – Uebh. das Betrachten, in Augenschein Nehmen, γῆν πολλὴν ϑεωρίης εἵνεκα ἐπελήλυϑας Her. 1, 30, κατὰ ϑεωρίης πρόφασιν ἐκ πλώσας 1, 29; Thuc. 6, 24; οὔτ' ἐπὶ ϑεωρίαν πώποτε ἐκ τῆς πόλεως ἐξῆλϑες Plat. Crit. 25 b; ἐξέπεμψεν ὁ πατὴρ ἅμα κατ' ἐμπορίαν καὶ κατὰ ϑεωρίαν, um sich umzusehen, Isocr. 17, 4; vgl. Dem. 43, 18. – Seit Plat. bes. auf geistiges Anschauen übertr., Betrachtung, Untersuchung, wissenschaftliche Erkenntniß, ἐπὶ ϑεωρίαν τῆς διαφορᾶς ἔλϑωμεν Plat. Phil. 38 b, öfter; καὶ ἐπίστασις Pol. 6, 3, 4, wissenschaftliche Behandlung, 1, 5, 3, ἡ περὶ τὰ στρατόπεδα ϑ., 6, 42, 6; übh. Wissenschaft, Theorie, im Ggstz der Praxis, der Ausübung der aufgestellten Lehrsätze, Arist. u. Sp.

Griechisch-deutsches Handwörterbuch > θεωρία
14 μῦθος

μῦθος, ὁ, Wort, Rede; sehr häufig bei Hom.; ποῖον τὸν μῦϑον ἔειπες, was sprachst du da für ein Wort, Il. 4, 25, öfter; πρὸς μῦϑον ἔειπε, c. acc., zu Einem ein Wort sagen, zu ihm sprechen, sehr geläufige Verbindung, wie μύϑων ἦρχε, er fing an zu sprechen, sowohl von einer öffentlichen Rede in der Volksversammlung, Od. 1, 358, Hes. O. 196, als von einem Gespräche, einer Unterhaltung zwischen Mehreren, Od. 4, 214. 239. 11, 379 u. sonst; μῦϑον ἀκούειν, ein Wort, eine Rede, das Gesagte hören; ἔπος καὶ μῦϑος verbunden, Od. 11, 561; ἑκάστου μῦϑον ἄκουεν, hörte eines Jeden Rede, 20, 389; μῦϑος παιδός, die Erzählung vom Sohne, die von ihm handelt, ihn betrifft, 11, 492. Oft bestimmter, Auftrag, Geheiß, besonders ἐπὶ μῦϑον ἔτελλεν; Versprechen, ἅλιον τὸν μὖϑον ὑπέστημεν Μενελάῳ, Il. 5, 715; Rath, wie ἅδε δ' Ἕκτορι μῦϑος ἀπήμων 12, 80, u. sonst; auch Beschluß, Anschlag, οὐδ' ἄρα Πηνελόπεια – ἦεν ἄπυστος μύϑων, οὓς μνηστῆρες ἐνὶ φρεσὶ βυσσοδόμευον, Od. 4, 675; μὴ δὴ πάντας ἐμοὺς ἐπιέλπεο μύϑους εἰδήσειν, Il. 1, 545; u. so ist es auch Od. 21, 70, οὐδέ τιν' ἄλλην μύϑου ποιήσασϑαι ἐπισχεσίην ἐδύνασϑε, der Anschlag, wo schon Schol. erkl. τῆς στάσεως (vgl. μυϑιήτης). – Aus Stellen, wie ὁ μὲν ἂρ μύϑοισιν, ὁ δ' ἔγχεϊ πολλὸν ἐνίκα, Il. 18, 252, bildet sich der Begriff des Wortes im Ggstz zur That, μύϑων τε ῥητῆρ' ἔμεναι, πρηκτῆρά τε ἔργων, 9, 443; μῦϑον τελεῖν, ein Wort erfüllen, zur That werden lassen, Od. 4, 777; vgl. ἔργῳ κοὐκέτι μύϑῳ χϑὼν σεσάλευται, Aesch. Prom. 1082. – Erzählung, μῦϑον δ' ὡς ὅτ' ἀοιδὸς ἐπισταμένως κατέλεξας, 11, 368, wo noch nicht an Erdichtung zu denken ist, welchen Nebenbegriff das Wort nirgends bei Hom. hat, den es aber schon bei Pind. annimmt, wenn er sagt δεδαιδαλμένοι ψεύδεσι ποικίλοις ἐξαπατῶντι μῦϑοι, Ol. 1, 29; vgl. αἱμύλων μύϑων ὁμόφοιτος, N. 8, 33, σοφία κλέπτει μύϑοις παράγοισα, 7, 23. – Wort, Rede ist es noch oft bei den Tragg.; βραχεῖ δὲ μύϑῳ πάντα συλλήβδην μάϑε, Aesch. Prom. 503; σαφεῖ δὲ μύϑῳ πᾶν – πεύσεσϑε, 644; μήτι μακεστῆρα μῦϑον, ἀλλὰ σύντομον λέγων, Ch. 444; σὺ δ' ἐμῶν μύϑων ἐπάκουσον, Soph. Phil. 1463; Gespräch, σοῦ γὰρ βραχύν τιν' αἰτεῖ μῦϑον, O. C. 1164; das Gerücht, Ai. 188. 224; Meldung, Botschaft, ἐμοὶ μὲν οὐδεὶς μῦϑος ἵκετο, Ant. 11, vgl. O. C. 358; ὁ μῦϑος εἰςενήνεκται νέος, Eur. Ion 1340; ἁπλοῦς ὁ μῦϑος τῆς ἀληϑείας ἔφυ, Phoen. 472, öfter; der Inhalt der Rede, Geschichte, πάντα γὰρ ἀκούσῃ μῦϑον ἐν βραχεῖ λόγῳ, Aesch. Pers. 699; Ch. 732; τὸν ὄντα εἴσῃ μῦϑον, Eur. El. 346. – In Prosa hat es gew. den Nebenbegriff des Fabelhaften, Erdichteten, bes. im Ggstz von λόγος; πότερον ὑμῖν μῦϑον λέγων ἐπιδείξω ἢ λόγῳ διεξελϑών; Plat. Prot. 320 c; μὴ πλασϑέντα μῦϑον, ἀλλ' ἀληϑινὸν λόγον, Tim. 26 e; ὅτι τοὺς ποιητὰς δέοι ποιεῖν μύϑους, ἀλλ' οὐ λόγους, Phaed. 61 b; ὥςπερ ταῖς γραυσὶ ταῖς τοὺς μύϑους λεγούσαις, Rep. I, 350 e, wie man sie Kindern erzählt, Polit. 268 e; vgl. Legg. X, 887 d Rep. II, 377 a; bes. auch Göttergeschichten, τὸν περὶ τὸν Γανυμήδη μῦϑον, Legg. I, 636 c; οἱ λεγόμενοι μῠϑοι περὶ τῶν ἐν Ἅιδου, Rep. I, 330 d; so bes. bei Sp., wie Plut. u. Luc.; die Thierfabel des Aesop, Plat. Phaed. 60 c, vgl. διελέγοντο πρὸς ἀλλήλους καὶ τὰ ϑηρία μύϑους Polit. 272 d; zuweilen auch ausführliche Untersuchungen, Epinom. 980 a, vgl. Legg. VII, 790 c; – μύϑους λέγειν, so viel wie fabeln, die Unwahrheit sagen, Dem. 50, 40 u. Sp. – Auch die Fabel, die einer Tragödie zum Grunde liegt, Arist. – Die Rhett., bei denen das Verfertigen eines μὖϑος eine gewöhnliche Uebung war, erklären oft λόγος ψευδης εἰκονίζων ἀλήϑειαν. – Ein Garten des Hiero bei Syrakus hieß μῦϑος, vielleicht wegen seiner fabelhaften Schönheit, Ath. XII, 542 a. – [Erst bei sehr späten Dichtern findet sich υ kurz gebraucht, Jac. A. P. p. LXIV, 416.].

Griechisch-deutsches Handwörterbuch > μῦθος
15 ὡς

ὡς, dor. auch ὥ, B. A. 591, 22. 617, 31 (vgl. auch das vorige ὥς), adv. des relat. Pronomens ὅς, auf welche Art, Weise, wie, so wie, in wie fern; oft bei Hom.; im Allgemeinen immer eine erklärende Bestimmung enthaltend, und

1) beim vollständigen Ausdrucke sich auf ein demonstratives adv. beziehend, das sowohl darauf folgen, als vorhergehen kann; diese Beziehung findet aber nicht bloß Statt auf die eigtl. demonstrativen adv. ὥς (ll. 2, 326 u. öfter; Soph. O. C. 1244), τώς, ὧδε, οὕτως ( Hom. u. sonst; ὡς – τώς Aesch. Spt. 465; ὡς – οὕτω Il. 15, 825 ff., s. unten; Soph. Ant. 421 Trach. 1132; u. so auch mit besonderem Nachdruck in Prosa, μηδ' οὕτω σφόδρα φυλάξουσι μηδέν, ὡς τοὺς ἐκγόνους Plat. Rep. III, 415 b; Apol. 30 b u. sonst), sondern auch auf τόσον, Il. 4, 130; ταύτῃ ἰτέον, ὡς τὰ ἴχνη τῶν λόγων φέρει Plat. Rep. III, 365 d; ἀλλ' οὔτι πω τοιόνδ' ἐναργὲς εἰδόμην, ὡς τῆς πάροιϑεν εὐφρόνης Aesch. pers. 176, vgl. Ag. 841. In mehrern Vrbdgn könnte man dafür das pronom. relativ. erwarten, ἑλὼν κρέα, ὥς οἱ χεῖρες ἐχάνδανον, er nahm Fleisch, so wie die Hände faßten, für ἅ od. ὅσα ἐχάνδανον, Od. 17, 344; ὦκα δὲ μητρὶ ἔννεπον, ὡς εἶδόν τε καὶ ἔκλυον, ich sagte es der Mutter, wie ich es hörte, d. i. was ich sah und hörte, H. h. Cer. 172. 296. 416, vgl. Il. 2, 10. 14, 44. 18, 74. 75; Hes. O. 690; τὸ ῥῆμα μέμνημαι ὡς εἶπε Aeschin. 3, 72; vgl. Schäf. O. C. 1124; Lob. Phryn. 427. – Bei den homerischen Gleichnissen ist ὡς ὅτε zu merken, wo uns ὅτε oft überslüsstg erscheint u. der Ausdruck ewas Elliptisches hat, ἤριπε δ', ὡς ὅτε πύργος, ἐνὶ κρατερῇ ὑσμίνῃ, eigtl. ὡς ὅτε πύργος ἤριπε, Il. 4, 462, wie es auch 13, 389 vollständig heißt ἤριπε δ' ὡς ὅτε τις δρῠς ἤριπε, vgl. 12, 132. 15, 362. – Ueber die Umstellung πατὴρ ὥς für ὡς πατήρ und die damit verbundene Anastrophe vgl. das demonstrative ὥς am Ende. – Buttm. Lexil I p. 239 bemerkt, daß durch den ganzen Homer das einfach vergleichende ὡς, wenn es in der Bdtg wie dem Nomen vorangeht, nie anders, als zu Anfang eines ganzen Satzes mit ausgedrücktem Verbum od. Participium; steht, solche augenfällige elliptische Ausdrücke ausgenommen, wie eben erwähnt sind, od. wie Od. 14, 441 αἴϑ' οὕτως, Εὐμαῖε, φίλος Διῒ πατρὶ γένοιο, ὡς ἐμοί, sc. ἐγένου. In eigentlichen Vergleichungen dagegen, von einem einzelnen Worte, steht es nicht, die zweifelhafte Stelle Il. 2, 149 ὡς κύματα μακρὰ ϑαλάσσης allein ausgenommen, sondern entweder steht es dann nach, ϑεὸς ὥς u. ä., od. es wird ὥςτε, εὖτε od. ἠΰτε gebraucht. – Sehr gew. bleibt das Demonstrativum weg, ὡς κύων νεβρὸν ἐκμαστεύομεν, wie ein Hund das Hirschkalb, Aesch. Eum. 237; πρέπει γὰρ ὡς τύραννος εἰςορᾶν Soph. El. 654; u. in Prosa überall. – Besonders sind hier – a) Zwischensätze zu merken, welche die im Hauptsatz enthaltene Aussage irgendwie bedingen od. beschränken; ὡς ἐμοὶ δοκεῖ, wie mir scheint; ὡς ἔοικε, wie es scheint; ὡς ἐγῷμαι, wie ich meine, eigtl. das ist in so weit richtig, wie es mir scheint; ὡς τὰ γράμματα λέγει Aesch. Spt. 628; ὡς χρή, ὡς ὁρᾷς, Ag. 1537. 1579; ὡς λόγος τις Eum. 4; ὡς ἀκούω Soph. O. C. 531; ὡς δύνασαι Ai. 1164; Eur.; u. in Prosa sehr geläufig; οὐχ ὡς σὺ δοκεῖς Plat. Phaedr. 274 a; ὡς ἐμοὶ δοκεῖ, ὡς τὸ εἰκός u. ä. öfters; auch ὡς οἴκασι, Her. 3, 143; ὡς ἔοικας Plat. Rep. II, 372 c; Xen. Conv. 4, 53. Oft wird diese Beschränkung noch verstärkt durch γέ, ὥς γε τὸ εἰκός, Plat. u. A.; ὡς γοῠν ὁ λόγος σημαίνει, wie wenigstens die Rede lehrt, wobei γέ auch von ὡς durch zwischengestellte Wörter getrennt wird, s. Reisig comm. crit. de Soph. O. C. 45. – In der orat. obliqua steht so auch der infin., ὡς σφίσι δοκεῖν. – Der optat. potent. ermäßigt den Ausdruck noch mehr, ὡς ἡμεῖς φαῖμεν ἄν, wie wir sagen möchten. – Zuweilen bestimmt ein solcher Zwischensatz die Construction des Hauptsatzes od. führt eine Veränderung der einfachen Structur herbei, ὡς δὲ Σκύϑαι λέγουσι, νεώτατον ἁπάντων ἐϑνέων εἶναι τὸ σφέτερον, statt ἦν, ἐστίν, od. so, als ob ὡς nicht dastände; deutsch etwa »wie die Scythen erzählen, so wäre ihr Volk das jüngste von allen«; Her. 4, 5, vgl. 1, 58. 65. 2, 8. 4, 76. 95. 6, 37; in der Regel steht der Satz mit ὡς voran, doch wird er auch zuweilen dazwischen geschoben, wie 5, 44; ἀνὴρ ὅδ' ὡς ἔοικεν οὐ νέμειν, statt οὐ νέμει, ὡς ἔοικε, Soph. Trach. 1238; od. nachgesetzt, τυτϑὰ δ' ἐκφυγεῖν ἄνακτ' αὐτὸν ὡς ἀκούομεν Aesch. Pers. 557, vgl. 184. S. über diese Vermischung verschiedener Ausdrucksweisen Schäf. u. Erf. Soph. Ant. 736 u. Herm. Vig. p. 745. 894. – Daran reihen sich die abgekürzten Redensarten ὡς ἐμοί, ὥς γ' ἐμοί, nach meinem Urtheile, wo man in der Regel δοκεῖ ergänzen kann, B. A. 74, auch ὥς γ' ἐμοὶ κριτῇ u. ὥς γ' ἐμοὶ χρῆσϑαι κριτῇ, Valck. Hipp. 324, aber auch der Zusammenhang andere Uebersetzungen erlaubt, z. B. nach Maaßgabe meiner Kräfte; Κρέων γὰρ ἦν ζηλωτός, ὡς ἐμοί, ποτε Soph. Ant. 1146; μακρὰν γάρ, ὡς γέροντι, προὐστάλης ὁδόν O. C. 20 (s. unten); ταχεῖαν, ὡς ἐμοί, σκέψιν ἐπιτάττεις Plat. Soph. 226 c; ὡς ἐμῇ δόξῃ, so nach meiner Meinung, Xen. Vect. 5, 2. Aehnlich zu verstehen πύργοι μέν, ὡς ἀπ' ὀμμάτων, πρόσω Soph. O. C. 15, wo man εἰκάσαι zu ergänzen pflegt, so nach dem Augenschein, so wie man sieht; ὡς μὲν ἐν λόγοις ἀλγεινά El. 751. – b) ὡς ἔχει, wie es sich verhält, bekommt seine nähere Bestimmung im gen., ὡς ἔχει ποδῶν ἕκαστος ἡμῶν, d. i. so schnell ein Jeder kann, Plat. Gorg. 507 d; ὡς ἔχει τάξεως Legg. XII, 966 e, vgl. Rep. II, 365 a. – c) mit ἄν u. dem conj. erhält der Satz den Ausdruck großer Allgemeinheit, wie Einer auch, ἐν τῇ πράξει, ὡς ἂν πραχϑῇ, τοιοῦτον ἀπέβη Plat. Conv. 181 a; πάντως ὡς ἂν ἐϑέλωσι Legg. IX, 881 d; ὡς ἂν δοκῇ ἑκάστη ἡ εἰκων δεῖσϑαι ἑκάστου φαρμάκου Crat. 424 e; ὡς ἂν ποιήσῃς, πανταχῇ χρηστός γ' ἔσει Soph. Ai. 1348; ὡς ἂν ᾖς, οἷός περ εἶ 1117; προςφερέσϑω, ὡς ἂν αὐτῷ δοκῇ ἀσφαλές Xen. An. 7, 1,6. – Bei Hom. steht aber in den Gleichnissen der bloße conj. praes., u. häufiger aor. (wie auch ind. fut.), um den oftmals möglichen Fall, eine unbestimmte Allgemeinheit, nicht einen bestimmten einzelnen Fall anzuführen, ὡς δὲ λέων ἐξ αὐχένα ἄξῃ πόρτιος, ὥς Il. 5, 161, vgl. 9, 323. 10, 485. 22, 93, wo nachher die Vergleichung in den indic. übergeht; über ὡς εἰ c. opt. s. ὡςεί. – Auch der opt. pot. kann natürlich dabei stehen, Plat. Phaedr. 230 b Phaed. 87 b.

2) an diesen einfachsten Relativgebrauch reiht sich, wie bei andern Relativis (vgl. οἷος, ὅσος) – a) der des Ausrufs, wie, wie sehr, bes. bei adj. u. adv., ὡς ἄνοον κραδίην ἔχες, ein wie unverständiges Herz hattest du, Il. 21, 441; ὡς ἀγαϑὸν καὶ παῖδα λιπέσϑαι, wie gut ists, Od. 3, 196; ὡς ἀγαϑαὶ φρένες ἦσαν Πηνελοπείῃ, ὡς εὖ μέμνητ' Ὀδυσῆος, wie gut war ihr Sinn, wie treu gedachte sie des Odysseus, 24, 194. 195; so Tragg. auch ohne adj., ὡς ἐν μιᾷ πληγῇ κατέφϑαρται πολὺς ὄλβος, wie ist auf einen Schlag vernichtet, Aesch. Pers. 247. 254. 277 und sonst; in Prosa, ὡς ἡδὺς εἶ Plat. Gorg. 491 e; φεῦ, ὡς εὖ λέ γεις, ei, wie gut sprichst du, ὡς ἀστεῖος ὁ ἄνϑρωπος, wie sein ist der Mensch, u. ähnl., Plat. u. A. – Zuweilen steht es in dieser Vrbdg einem adv. nach, ϑαυμαστῶς ὡς ἐπείσϑην ὑπ' αὐτοῦ Plat. Phaed. 92 a, eigtl. entstanden aus der Vrbdg: es ist zu verwundern, wie ich überredet wurde, wundervoll, wie überaus wunderbar wurde ich überredet, ϑαυμαστῶς μοι εἶπες ὡς παρὰ δόξαν 95 a, ϑαυμαστῶς ὡς σφόδρα Rep. I, 331 a; ὑπερφυῶς ὡς ὁμολογῶ Gorg. 496 c; Conv. 173 c, über alle Maaßen wie! ὑπερφυῶς δὴ τὸ χρῆμα ὡς, Alc. II. – Auf den ganzen Satz bezieht sich der Ausruf ὥς μοι δέχεται κακὸν ἐκ κακοῠ αἰεί, wie doch folgt bei mir Unglück aus Unglück, Il. 19, 290; ὡς οὔ τίς με ϑεῶν ἐλεεινὸν ὑπέστη ἐκ ποταμοῖο σαῶσαι, wie erbarmte sich doch kein Gott meiner, mich zu retten! Il. 21, 273; ὡς οὐκ ἔστι χάρις μετόπισϑ' εὐεργέων, wie doch ist hinterdrein kein Dank für die Wohlthaten, Od. 22, 319; ὥς σ' ἀτιμάζει πατήρ Soph. Ant. 572, u. öfter, wobei man sich immer einen Gedanken, wie »es ist erstaunlich, entsetzlich« ergänzen kann. Vgl. noch Ar. Av. 1119 ἀλλ' ὡς ἀπὸ τοῦ τείχους πάρεστιν ἄγγελος οὐδείς, wo wir sagen »daß aber von der Mauer kein Bote da ist!«, ϑαυμαστόν ἐστιν, ὡς οὐδεὶς πάρεστιν. – b) bei Wünschen od. Betheuerungen, wo sich οὕτως – ὡς entsprechen, drückt der mit ὡς eingeleitete Vergleichungssatz den Gegenstand der Betheuerung aus, εἰ γὰρ ἐγὼν οὕτω γε Διὸς παῖς αἰ. γιόχοιο εἴην, ὡς νῦν ἡμέρη ἥδε κακὸν φέρει Ἀργείοισιν Il. 13, 825, vgl. Il. 8, 538; οὕτω νικήσαιμί τ' ἐγὼ καὶ νομιζοίμην σοφός, ὡς ἠξίωσα Ar. Nubb. 521; u. Sp., οὕτως ὀναίμην, ἔφη, τούτων, ὡς ἀληϑῆ πρὸς σὲ ἐρῶ Luc. Philops. 27. – Geradezu als Wunschpartikel, so, daß doch, wie εἴϑε, c. optat., ὡς ἔρις ἀπόλοιτο, daß doch der Zwist untergehen möge, Il. 18, 107; ὡς ἀπόλοιτο καὶ ἄλλος, daß doch ein Andrer unterginge, Od. 1, 47; ὡς δή μιν (ἔγχος) σῷ ἐν χροῒ πᾶν κομίσαιο Il. 22, 286; ὡς ὁ τάδε πορὼν ὄλοιτο Soph. El. 126; Eur. Hipp. 405 u. sonst. – Auch mit der Verneinung, ὡς μὴ ϑάνοι, daß er nicht sterben möchte, Od. 15, 359. – In Vrbdg mit anderen Wunschpartikeln, ὡς ὤφελον, oft bei Hom. (s. ὀφείλω). – Oft ist ὡς aber bei einem Wunsche nicht als Wunschpartikel zu nehmen, sondern durch denn, wie zu erklären, vgl. Herm. Soph. Ai. 904.

3) bei adverb., u. zwar zunächst – a) beim posit. hat es verstärkende Kraft, u. ist auf 2 a) zurückzuführen, ὡς ἀληϑῶς, wie wahr! od. so wahr, wie Etwas sein kann, ganz wahr, wie auch wir sagen: das ist so wahr; Plat. Phaedr. 234 e Theaet. 158 a; τούτων δὲ ἓν ὡς ὀρϑῶς ἅμα καὶ μουσικῶς ὠνόμασεν, ὅςτις ποτ' ἦν Legg. VII, 816 b, u. öfter; ὡς ἑτέρως, ganz anders, Phaedr. 276 c Soph. 266 a; ἤγγειλαν ὡς ἐτητύμως Soph. El. 1444; Aesch. Eum. 506. – So auch ὡς ἄτο πον, gar seltsam, Plat. Phaedr. 60 b; ὡς ἄξιος εἶ ἄγασϑαι τῆς ὁρμῆς Parm. 130 a; ἃ πρὸς τὸν Θυέστην ὡς ὠμὰ διεπράττετο Crat. 395 b; ὡς ἐναργές μοι τοῦτο τεκμήριον εἶπες Ion 535 c; Xen. u. A.; wo man es fast überall auch als einen Ausruf der Verwunderung nehmen kann. – Vor compar. finden sich einzelne, den obigen analoge Wendungen, ὡς ἀληϑεστέρως Plat. Rep. I, 347 e. – b) dagegen ist ὡς bei superl. sehr gewöhnlich, um den höchsten, möglichsten Grad auszudrücken, welche Vrbdg man am leichtesten auf den auch oft sich findenden vollständigen Ausdruck mit δύναμαι zurückführen kann, ὡς ἐδύνατο κάλλιστα, so schön er nur konnte, ὡς ἂν δυνώμεϑα κράτιστα Xen. An. 3, 2,6; aber auch einfach »so wie es am besten ist« erklärt, ὡς ῥᾷστα Aesch. Prom. 104, u. öfter, wie Soph., Eur., Ar. u. in Prosa überall; ὡς ἄριστα, ὡς τάχιστα, ὡς μάλιστα, so gut, schnell, sehr wie möglich, am schnellsten u. s. w.; ὅπως ὡς βέλτιστος ἔσται ὁ παῖς Plat. Prot. 325 d; Gorg. 513 e; τὴν πόλιν ὡς οἷοί τ' εἶμεν εὐδαιμονεστάτην ποιοῖμεν Rep. V, 466 a; ὡς οἷόν τε μάλιστα VII, 527 b; Plat. vrbdt damit noch sogar ὅτι, τοῦ ὡς ὅτι βέλτιστον ἐμὲ γενέσϑαι Conv. 218 d, vgl. Legg. X, 908 a; Jac. Ach. Tat. p. 673. 694; ὡς wird vom superlat. nur durch eine Präposition getrennt, ὡς ἐς ἐλάχιστον für ἐς ὡς ἐλάχιστον, Thuc. 1, 63; ὡς ἐν βραχυτάτοις für ἐν ὡς βραχυτάτοις, Antiph. 1, 18; vgl. Poppo observationes in Thuc. p. 223. – Hierher kann man auch noch die Verbindungen ὡς πολύ, ὡς ἐπὶ τὸ πολύ ziehen, eigtl. wie es am meisten ist, gewöhnlich, meistentheils. Vgl. πολύ.

4) wie die andern Relativa wird ὡς ferner in indirecter Frage gebraucht, zwar nicht unmittelbar für ὅπως, wenn wirklich nach der Art und Weise gefragt wird, aber doch nach Verbis des Wahrnehmens und Wissens, woran sich die des Sagens reihen, wo es dann einfacher Ausdruck des Objcctsatzes wird und statt ὅτι oder statt des acc. c. inf. gesetzt erscheint, wie auch wir unser wie (vgl. auch ut) für daß brauchen. Nicht selten wird ein mit ὡς angefangener Satz nach einer Unterbrechung mit ὅτι fortgesetzt, Poppo Xen. Cyr. 5, 3,30; oder ὅτι geht in ὡς über, Heindorf Plat. Hipp. mai. 281 c; vgl. Jac. Ach. Tat. 566; oder der Satz mit ὡς geht in den acc. c. inf. über, Her. 1, 82. 8, 118. – Man kann dabei von Sätzen ausgehen, wie Θουκυδίδης ξυνέγραψε τὸν πόλεμον, ὡς ἐπολέμησαν, wie sie Krieg führten, Thuc. 1, 1; Ὅμηρος ἐποίησε ἐν Ἰλιάδι πλάνην τὴν Ἀλεξάνδρου, ὡς ἀπηνείχϑη ἄγων Ἑλένην Her. 2, 116, wo es auch ist »wie er verschlagen wurde«. – Es steht dann, wie bei ὅτι, der indic., od. der optat. pot., oder um die orat. obliqua bestimmter anzudeuten, nach tempp. der Vergangenheit der opt. der indirecten Rede. So nach ἀκούω, μανϑάνω, οἶδα u. ä., Aesch. Prom. 441 Eum. 627 Soph. O. R. 547; ὥς εἰσ' ἀληϑεῖς, οἶδα Phil. 320; u. in Prosa überall. Dabei ist die Umstellung des Subjects zu bemerken, daß nämlich das subj. des abhängigen Satzes als obj. in den Hauptsatz gesetzt wird, εἰςορᾶς μ' ὡς ἔκδικα πάσχω, du siehst mich, wie ich leide, d. i. du siehst wie oder daß ich Ungerechtes leide, Aesch. Prom. 1095 Ch. 1030; γένος δὲ τοὐμὸν ὡς ἔχει, πεύσῃ τάχα Eum. 432; ϑαυμάζομέν σου γλῶσσαν ὡς ϑρασύστομος Ag. 1372; γνώσῃ δὲ τάδ' ὡς ἔτυμα Prom. 293, u. sonst. So ist auch zu erkl. Ar. Av. 651 ὅρα νυν, ὡς ἐν Αἰσώπου λόγοις ἐστὶν λεγόμενον δή τι, τὴν ἀλώπεχ', ὡς φλαύρως ἐκοινώνησεν αὐτῷ ποτε. – Ὥς με καὶ μάϑῃς ὥς τ' ἔφυν εὐκάρδιος Soph. Phil. 531; u. in Prosa überall; in Fällen, wie αἰσϑάνεσϑε, ὡς ἀϑύμως ἦλϑον Xen. An. 3, 1,40, ist es bestimmt wie. – Und nach εἰπεῖν u. ä., μηδέποτ' εἴπηϑ', ὡς Ζεὺς ὑμᾶς εἰςέβαλεν Aesch. Prom. 1076; οἱ λεγόμενοι μῦϑοι ὡς δεῖ Plat. Rep. I, 330 d, u. sonst. – Opt. pot., ἐπίστασ', ὡς ἐγὼ σοὶ μὲν νέμοιμι ἂν τῆςδε καὶ μείζω χάριν Soph. Ai. 1370; Ant. 875 El. 339; βοᾷ δὲ οὗτος γραμμάτων ἐν συλλαβαῖς, ὡς οὐδ' ἂν Ἄρης σφ' ἐκβάλοι Aesch. Spt. 451. – Bloßer Optat., ἤκουσεν, ὡς ταύτης πόϑῳ πόλις δαμείη Soph. Trach. 431; λέγοντες, ὡς οὐ ϑέμις γίγνοιτο Phil. 346; ἤδη καὶ ἄλλων ἤκουσα, ὡς οὐ δέοι τοῦτο ποιεῖν Plat. Phaed. 61 e; ἦλϑε ἀγγελίη, ὡς ἡλώκοι τὸ τεῖχος Her. 1, 83, u. sonst; auch δια βάλλει τὸν Κῦρον, ὡς ἐπιβουλεύοι αὐτῷ, Xen. An. 1, 1,3, um bestimmter diesen Gedanken als Inhalt der Verleumdung hinzustellen; vgl. κατηγόρουν μέν μου πρὸς Λακεδαιμονίους, ὡς σὲ περὶ πλείονος ποιοίμην ἢ Λακεδαιμονίους 7, 7,44. – a) eine besondere Umstellung ist οἶσϑ' ὡς ποίησον, s. ΕΙΔΩ zu Ende. – b) wie in οἷος u. ὅσος bemerkt ist, findet sich auch ὡς, wo man ὅτι, οὕτως erwarten sollte, nur daß wir hier auch im Deutschen mit dem einfachen wie auskommen können; ϑαυμάζω, ὡς ἡδέως καϑεύδεις, wie süß du schläfst, daß du so süß schläfst, Plat. Crit. 43 b; Theaet. 142 c; εὐδαίμων γάρ μοι ἀνὴρ ἐφαίνετο, ὡς ἀδεῶς καὶ γενναίως ἐτελεύτα, wie er so, daß er so edel starb, Phaed. 58 e, vgl. Phaedr. 230 b Prot. 315 b; Eur. I. T. 1188 Troad. 895.

5) Wie ὅπως (w. m. vgl.) dient ὡς auch zum Ausdrucke der Absicht, damit, auf daß, und wird wie jenes construirt; – a) nach einem praes. od. fut., auf die Gegenwart od. Zukunft gehend, mit dem conj., κρῖν' ἄνδρας, ὡς φρήτρη φρήτρηφιν ἀρήγῃ Il. 2, 363; λέγ' αὖϑις, ὡς μάϑω Aesch. Ch. 756; συμβουλεύω τοῦτον ἐκποδὼν ποιεῖσϑαι, ὡς μηκέτι δέῃ τοῦτον φυλάττεσϑαι Xen. An. 1, 6,9; ταῦτ' ἐγὼ ἀπολογοῦμαι, ὡς εἰκότως οὐ χαλεπῶς φέρω, um zu beweisen, daß ich, Plat. Phaed. 69 d. Auch wenn der imperat. oder ein von einem praes. abhängiger andrer mod. des aor. vorhergeht, ἀκούσαϑ', ὡς μάϑη τε διὰ τέλους τὸ πᾶν Aesch. Prom. 273, vgl. 662; Soph. Phil. 359 u. sonst. – Mit der den Griechen so geläufigen lebhaften Darstellung des Vergangenen als Gegenwärtigen, und dem Uebergange ins Directe auch nach Präteritis, ἀλλ' ὅγε μερμήριζε, ὡς Ἀχιλῆα τιμήσῃ Il. 2, 3; ἐκέλευε ἐμβάλλειν, ὡς μὴ πεινῶντες ἄγωσιν Xen. An. 1, 9,27, denn so sprach Kyros; u. sonst. – Bei Hom. hat dieser conj. auch noch ἄν oder κέ bei sich, μή μ' ἐρέϑιζε, σαώτερος ὥς κε νέηαι Il. 1, 32, eigtl. damit du in dem Falle dann, wenn du mich nicht reizest, gesund heimkehrest; vgl. 16, 84. 271 (s. Schäf. mel. p. 109); βουκόλον ἠδὲ συβώτην προὔπεμψ', ὡς ἂν δεῖπνον ἐφοπλίσσωσι τάχιστα Od. 24, 359; selten so u. nicht recht sicher in Prosa; in ἐπιμελεῖσϑαι, ὡς ἂν πραχϑῇ Xen. Hipparch. 9, 2 ist an die Construction von 1 c) zu denken; aber bei den Tragg., bes. Aesch., s. Prom. 10. 657 Ag. 885 Ch. 20 Suppl. 448. 513. 908; Eur. Phoen. 92 I. A. 620; Ar. Eccl. 57 Vesp. 178 u. öfter. – b) nach Präteritis cum optat., ἱκόμην, ὡς μάϑοιμι Soph. El. 33, vgl. 561; ἔπεμψα, ὡς πύϑοιτο O. R. 71; δορυσσόους ἔταξαν, ὡς ἔχοιμι τίμιον γέρας Aesch. Suppl. 964; εἶχον δρέπανα, ὡς διακόπτοιεν Xen. An. 1, 8,10, u. sonst; auch nach einem praes., um den Ausdruck der orat. obliq. zu geben, oder nach einem andern optat.; vgl. noch Ἀϑήνη σιωπᾶν λαὸν ἀνώγει, ὡς μῦϑον ἀκούσειαν, damit, dies war ihre Absicht, Alle hören möchten, Il. 2, 280. – Selten tritt ἄν dazu, also opt. pot., wie πάσσονα ϑῆκεν ἰδέσϑαι, ὥς κεν Φαιήκεσσι φίλος πάντεσσι γένοιτο, Od. 8, 20, vgl. 13, 102; Her. 5, 37. 7, 176; Xen. Cyr. 1, 6,13. – c) mit dem indic. der Nichtwirklichkeit, imperf. od. aor., abhängig von einem eben solchen hypothetischen Satze, zum Ausdrucke, daß Etwas habe geschehen sollen, was nicht geschehen ist od. nicht geschehen kann; τί μ' οὐ λαβὼν ἔκτεινας εὐϑύς, ὡς ἔδειξα μήποτ' ἐμαυτόν Soph. O. R. 1392; ἔδει τὰ ἐνέχυρα τότε λαβεῖν, ὡς μηδὲ εἰ ἐβούλετο ἐδύνατο [ἂν ταῦτα] ἐξαπατᾶν Xen. An. 7, 6,23, wo Schneider die eingeklammerten Wörter hinzusetzte aus einem cod.; man vgl. Ἀριάδνη ἀκούσασα τοιοῦτόν τι ἐποίησεν, ὡς πᾶς ἂν ἔγνω, ὅτι ἀσμένη ἤκουσεν Conv. 9, 3; es ist aber wohl eigtl. = so daß, wenn er auch wollte, er nicht konnte. – d) mit ind. praes. u. fut., nach den Aufforderungen getrost od. ohne Furcht zu sein; μηκέτ' ἐκφοβοῦ, μητρῷον ὥς σε λῆμ' ἀτιμάσει ποτέ, fürchte nicht, daß dich der mütterliche Uebermuth je entehren wird, Soph. El. 1426; μὴ δείσητε, ὡς οὐχ καϑευδήσετε, eigentlich, fürchtet euch nicht, als ob ihr nicht schlafen werdet, Xen. Cyr. 6, 2,30; vgl. Schäf. mel. p. 113. – e) in einigen Wendungen cum inf., wie unser um zu, ὡς εἰπεῖν, daß ich so sage, so zu sagen, Her. 6, 95. 7, 24; ὡς λόγῳ εἰπεῖν 2, 53. 134, u. öfter ὡς ἔπος εἰπεῖν (s. ἔπος); ὡς τορῶς φράσαι Aesch. Ag. 1566; Ch. 887; auch ὡς συντόμως, ὡς συνελόντι εἰπεῖν, um es kurz zu sagen, Xen. An. 3, 1,38 Mem. 3, 8,10 u. A.; ὡς ἐν πλέονι λόγῳ δηλῶσαι Her. 2, 25; ὡς μικρὸν μεγάλῳ εἰκάσαι Thuc. 4, 36; ὡς εἰκάσαι, um eine Vermuthung auszusprechen, vermuthungsweise, Her. 1, 32. 9, 32. 34, vgl. das Folgde.

6) die Art u. Weise durch den Erfolg näher bestimmend steht ὡς auch im Folgesatze (wie das viel häufigere ὥςτε), so daß; und zwar gew. cum infin.; oft bei Her., εὖρος ὡς δύο τριήρεις πλέειν ὁμοῦ, so breit, daß zwei Galeeren zugleich darauf fahren können, 7, 24, vgl. 2, 135. 4, 184; c. indic., 1, 263. 2, 135 u. sonst; der indic. steht so Aesch. Prom. der inf., τοιάδ' ἐπ' αὐταῖς ἦλϑε συμφορά, ὡς τοῖςδε καὶ δὶς ἀντισηκῶσαι ῥοπῇ Aesch. Pers. 429, vgl. 503 Ag. 349; οὐδ' ὑπὸ ζυγῷ λόφον δικαίως εἶχον, ὡς στέργειν ἐμέ Soph. Ant. 292, u. öfter; εἰ δ' Ὀρφέως μοι γλῶττα καὶ μέλος παρῆν, ὡς τὴν κόρην Δήμητρος κηλήσαντά σ' ἐξ Ἅιδου λαβεῖν Eur. Alc. 358; ἐνετύγχανον τάφροις πλήρεσιν ὕδατος, ὡς μὴ δύνασϑαι διαβαίνειν, so daß sie nicht durchgehen konnten, Xen. An. 2, 3,10, vgl. 3, 5,7, u. öfter; ἀτοπώτατοί τινές εἰσιν, ὡς γ' ἐν φιλοσόφοις τιϑέναι Plat. Rep. V, 475 d, wenigstens um sie zu setzen; u. so auch nach einem comparat., wie im lat. quam ut, οἱ ἀκοντισταὶ βραχύτερα ἠκόντιζον ἢ ὡς ἐξικνεῖ. σϑαι τῶν σφενδονητῶν Xen. An. 3, 3,7, vgl. Mem. 1, 4,10; ἀμαϑέστεροι γάρ εἰσιν ἢ ὡς ὑπ' ἐμοῦ ἐξαπατᾶσϑαι Simonds. bei Plut. de aud. poet. 1; μαλακώτεροι αὖ γίγνονται, ἢ ὡς κάλλιον αὐτοῖς Plat. Rep. III, 410 d. – Doch werden auch andere Bestimmungen so im inf. mit ὡς hinzugesetzt, bes. die den Gedanken des Hauptsatzes einschränken, ὡς ἐμὲ εὖ μεμνῆσϑαι, so viel, in so fern ich mich recht erinnere, Her. 2, 125; ὡς μὲν ἐμὲ συμβαλλόμενον εὑρίσκειν, so viel ich errathen kann, 7, 24; χῶρος ὅδ' ἱερός, ὡς σάφ' εἰκάσαι Soph. O. C. 17; ὥς γ' ἐμοὶ χρῆσϑαι κριτῇ Eur. Alc. 810; ὥς γέ μοι δοκεῖν Ar. Plut. 736; vgl. Plat. Rep. IV, 432 b; ὥς γε ἐντεῦϑεν ἰδεῖν, von hier aus wenigstens betrachtet, IV, 430 e; ὡς ἐν εἴδεσι λαβεῖν μετ' ἀριϑμοῦ Legg. X, 894 a. – Aehnlich ist auch μεγάλα ἐκτήσατο χρήματα ὡς ἂν εἶναι Ῥοδῶπιν, ἀτὰρ οὐχ ὥς γε ἐς πυραμίδα τοσαύ-την ἐξικέσϑαι Her. 2, 135, für die Rhodopis, da sie nichts Besseres als eine Rhodopis war, insofern dies das Vermögen einer Privatperson war.

7) wie im Deutschen wie, als, ist ὡς auch Zeitpartikel, und zwar – a) mit dem Indic., bei einfacher Angabe einer Zeitbestimmung, Hom. u. Folgende überall, z. B. ὁ δ' εὐϑὺς ὡς ἤκουσεν, πᾶσιν προφωνεῖ τόνδε ναυάρχοις λόγον, Aesch. Pers. 353. 405. 446 u. sonst; ὡς ἑώρων, ϑᾶττον δὴ ἐπῄεσαν Xen. An. 4, 3,27. – b) c. opt., in Beziehung auf die Vergangenheit, eine oftmalige, wiederholte Handlung ausdrückend, so oft als, ὡς δὲ εἰς τὴν Μιλησίην ἀπίκοιτο, οἰκήματα οὔτε κατέβαλλεν, οὔτε ἐνεπίμπρη, so oft er in das Milesische Gebiet kam, zerstörte er weder –, Her. 1, 17, u. sonst, obwohl viel seltener als ὅτε. – c) cum ἄν u. conj., die wiederholte Handlung in Beziehung auf die Gegenwart oder ohne alle Rücksicht auf eine bestimmte Zeit auszudrücken; auch ohne ἄν, τῶν δὲ ὡς ἕκαστος οἱ μιχϑῇ, διδοῖ δῶρον Her. 4, 172, wo auch ὅταν gewöhnlicher ist. – d) cum inf. in der indirecten Rede, Her. 1, 29. 86. 94. 141 u. öfter, wie bei andern Geschichtschreibern; ὡς δὲ ἀκοῦσαι Dem. 19, 195.

8) wie die andern Zeitpartikeln, wird dann ὡς auch Causalpartikel, da, weil, da doch, kann aber bes. nach imperat. oft besser im Deutschen, einen demonstrativen Satz anfangend, mit denn übersetzt werden, πρὸς ταῦτα βούλευ', ὡς ὅδ' οὐ πεπλασμένος ὁ κόμπος Aesch. Prom. 1032, da dieser Lärm nicht erdichtet ist, od. denn der Lärm ist wahr; u. so oft bei Tragg. u. in Prosa, παρακαλῶν ἐπὶ τὸ δεῖν γίγνεσϑαι μηχανοποιούς, ὡς οὐδὲν τἄλλα ἐστίν Plat. Gorg. 512 c; ὡς ἐγὼ φοβοῦμαι Conv. 189 b; vgl. Gorg. 455 c 481 b, u. sonst.

9) sehr ausgedehnt ist der aus der ursprünglichen Bdtg des ὡς sich ergebende Gebrauch dieser Partikel zur Anfügung der Apposition, der von den einfachsten Fällen, προςεκύνεον τὸν Δαρεῖον ὡς βασιλ ῆα Her. 3, 86, sie verehrten ihn als König, eine vielfache Anwendung gestattet, und dem Ausdrucke dadurch eine große Kürze giebt, daß die Ansicht des Subjects ausgedrückt wird, wie hier: sie verehrten ihn, den sie für ihren König erkannten. Es liegt aber darin sowohl, wie in dem unter 1 b) u. in dem unter 6) bemerkten Falle eine Einschränkung, φρονεῖ γὰρ ὡς γυνὴ μέγα Soph. O. R. 1078, als eine Frau, so viel für eine Frau sich schickt, od. man urtheilt so, wenn man bedenkt, daß sie eine Frau ist, – als auch ein Grund, wie quippe qui, εἰς τὸ πᾶν ἔπραξας ὡς παναίτιος Aesch. Eum. 191; φρονήματος πλέως ὁ μῦϑός ἐστιν ὡς ὑπηρέτου ϑεῶν Prom. 956; ἦν δὲ οὐδὲ ἀδύνατος, ὡς Λακεδαιμόνιος, εἰπεῖν, für einen Lacedämonier, Thuc. 4, 84. – Am mannichfaltigsten ist dieser Gebrauch bei Participien; – a) bei denen, die sich auf das subj. od. ein Nomen in einem andern Casus beziehen, unter welchen am geläufigsten ὡς mit partic. fut. die Absicht ausdrückt, ἐξ ὀμμάτων δ' ἤστραπτε γοργωπὸν σέλας, ὡς τὴν Διὸς τυραννίδ' ἐκπέρσων βίᾳ, als wollte er, wie Einer, der da zerstören wollte, Aesch. Prom. 357; ἐλάμβανε τὸ τόξον ὡς κατατοξεύσων αὐτόν, als wollte er ihn erschießen, od. um ihn zu erschießen, Her. 3, 36; συλλαμβάνει Κῦρον ὡς ἀποκτενῶν Xen. An. 1, 1,3, u. öfter; doch ist auch zuweilen das ὡς mehr zu betonen, wie An. 7, 8,16, ἀπῄεσαν ὡς περὶ τῶν χρημάτων μαχούμενοι, indem sie sich stellten, als wollten sie kämpfen; u. unbestimmter, ὁρῶσιν ἱππέας πέραν τοῦ ποταμοῦ ἐξωπλισμένους ὡς κωλύσοντας, als wollten sie verhindern, 4, 3,3; ἔλεγον Κοιρατάδῃ μὴ ϑύειν, ὡς οὐχ ἡγησόμενον τῇ στρατιᾷ, εἰ μὴ δώσει τὰ ἐπιτήδεια, als Einer, der nicht das Heer führen solle, od. denn er werde das Heer nicht führen, wenn er nicht, 7, 1,40 (über diesen Uebergang in den accus., der bei weiterer Ausdehnung eines solchen Satzes sehr gewöhnlich ist, vgl. 7, 1,10 ἐγώ σοι συμβουλεύω, ἐξελϑεῖν μὲν ὡς πορευσόμενον); οἱ δὲ εἵποντο ἄσμενοι ὡς διαβησόμενοι, in der Hoffnung, sie würden übersetzen, 7, 2,9, wie συνεγυμναζόμην ὥς τι ἐνταῦϑα περανῶν Plat. Conv. 217 c; ἔτι πρὸς αὐτὸν ἔβλεπον ὡς ἐροῦντά τι, in der Erwartung, er werde Etwas sagen, Prot. 328 d. – Vgl. noch ὡς οὐχὶ συνδράσουσα νουϑετεῖς τάδε, mit dem Vorsatze, mir nicht beizustehen, Soph. El. 1025; ὅ τ' ἐχϑρὸς ἡμῖν ἐς τοσόνδ' ἐχϑραντέος ὡς καὶ φιλήσων αὖϑις (so daß man immer denkt, er werde wieder Freund werden), ἔς τε τὸν φίλον τοσαῦϑ' ὑπουργῶν ὠφελεῖν βουλήσομαι, ὡς αἰὲν οὐ μενοῦντα Ai. 679 ff.; Eur. Phoen. 902; Thuc. 4, 5; δηλοῖς ὥς τι σημανῶν νέον Soph. Ant. 242, wie Plat. ὡς τίς γενησόμενος ἔρχει παρὰ τὸν Πρωταγόραν, um was für Einer zu werden, Prot. 312 a; ἀνεστήκη ὡς ἐξιών 335 d. – Bei den andern partic. der andern Zeiten sind eben so verschiedene, aus dem Zusammenhange leicht hervorgehende Uebersetzungen möglich; ϑαυμάζονται ὡς σοφοί τε καὶ εὐτυχεῖς γεγενημένοι Xen. Cyr. 1, 1, 1; ἀγανακτοῦσιν ὡς μεγάλων τινῶν ἀπεστερημένοι, als wären sie beraubt, da sie nach ihrer Meinung beraubt sind, Plat. Rep. I, 329 a; αὐτοὶ ἐνταῠϑα ἔμενον ὡς κατέχοντες τὸ ἄκρον, in der Meinung, sie hätten die Spitze besetzt, Xen. An. 4, 2,5; διεμάχετο ὡς κάμνων, indem er sich stellte, als ob er müde würde, 5, 8,23, vgl. 8, 1,11; τὴν χώραν ἐπέτρεψε διαρπάσαι τοῖς Ἕλλησιν ὡς πολεμίαν οὖσαν 1, 2,19, als feindliches, weil es, wie er sagte, feindlich sei; ὡς οὖν ἀπηλλαγμένοι τούτων ἡδέως ἐκοιμήϑησαν 4, 3,2; u. mit ἄν (die Stelle eines opt. pot. vertretend), αἰτεῖ αὐτὸν μισϑόν, ὡς οὕτω περιγενόμενος ἂν τῶν ἀντιστασιωτῶν, indem er sagte, daß er so wohl obsiegen werde, 1, 1,10; τὸν ἐκβαίνοντα κολάζουσιν ὡς παρανομοῦντα, als Einen, der da übertrete, Plat. Rep. I, 338 c; ἵνα μὴ ἀγανακτῇ ὑπὲρ ἐμοῦ ὡς δεινὰ ἄττα πάσχοντος, in der Meinung, als ob ich etwas Schreckliches litte, Phaed. 115 e; τὸ μαντεῖον τοῖς μὲν οὐδὲν ἀνεῖλεν ὡς οὐ δικαίαν ποιουμένοις τὴν αἴτησιν Isocr. 6, 31, da sie nämlich nach der Ansicht des Orakels. Zuweilen findet sich auch ἡγεῖσϑαι od. ein ähnliches Verbum daneben, τοὺς κόσμους εἴασε χαί. ρειν ὡς ἀλλοτρίους τε ὄντας καὶ πλέον ϑάτερον ἡγησάμενος ἀπεργάζεσϑαι Plat. Phaed. 114 e, wo es auch ὡς ἀπεργαζομένους heißen könnte; vgl. Xen. Cyr. 1, 5,9; στειπτή γε φυλλὰς ὡς ἐναυλίζοντί τῳ, wie von Einem, der darin wohnt, Soph. Phil 33, wo der dat. mit στειπτή zu vrbdn; vgl. Plat. Legg. XI, 921 d. – b) bei gen. absolutis, wo die Bdtg des ὡς erst dann recht erfaßt wird, wenn man es durch »in der Meinung, Ansicht« u. ä. übersetzt; ὡς οὕτως ἐχόντων στρατιὴν ἐκπέμπετε, d. i. ἡγούμενοι, ὅτι οὕτως ἔχει, seid überzeugt, daß die Sache sich so verhält und schicket, Her. 8, 144; ὡς ὧδ' ἐχόντων, χαίροιτ' ἄν Aesch. Ag. 1366; Eum. 645; Soph. Ai. 274. 888; ὡς οὐκέτ' ὄντος γὰρ τὰ συμβόλαιά σου ἐφαίνετο Phil. 872; ὡς διδόντος σοι, οὐκ ἂν φϑάνοις περαίνων, d. i. ἡγούμενος, ὅτι δίδωμί σοι, Plat. Phaed. 100 c; ἐρώτα, ὅ, τι βούλει, ὡς τἀληϑῆ ἐροῠντος, frage was du willst, in der Ueberzeugung, daß ich dir die Wahrheit sagen werde, Xen. Cyr. 3, 1,9; παρήγγειλεν ἑκάστοις λαμβάνειν ἄνδρας ὅτι πλείστους, ὡς ἐπιβουλεύοντος Τισσαφέρνους ταῖς πόλεσιν, indem er vorgab, daß Tiss., An. 1, 1,6; ὅτι οὐχ ὡς τοῖς Ἕλλησι πολεμησόντων σφῶν εἴποι 5, 6,3; παρήγγειλαν αὐτοῖς παρασκευάζεσϑαι, ὡς μάχης ἐσομένης Hell. 7, 5,20, vgl. 5, 4,7; οὐκοῠν ὡς διανοουμένου σου ταῦτα ἐρωτῶ, unter der Voraussetzung, daß, Plat. Alc. I, 106 b; vgl. Xen. An. 5, 7,31. – Bes. ist diese Vrbdg bei ἐπίστασϑαι, εἰδέναι u. ähnl. zu merken, wo sie die Stelle des Objectsatzes vertritt, ὡς ἐμοῠ οὖν ἰόντος, ὅπη ἂν καὶ ὑμεῖς, οὕτω τὴν γνώμην ἔχετε, eigtl. in der Ueberzeugung also, daß ich gehen werde, wohin ihr immer gehen möget, so bildet euch eure Ansicht von mir, d. i. glaubt also, daß ich gehen werde; vgl. Xen. Cyr. 1, 6,11; ὡς τοίνυν μὴ ἀκουσομένων, οὕτω διανοεῖσϑε Plat. Rep. I, 327 e; ὑποϑέμενοι ὡς τούτου οὕτω ἔχοντος IV, 437 a; ὡς οὐκέτ' ὄντων σῶν τέκνων φρόντιζε δή Eur. Med. 1311. – Aehnlich auch ὡς πολέμου ὄντος ἀπαγγελῶ Xen. An. 2, 1,21, u. sonst. – c) aber auch andere Casus des partic. finden sich so absolut gebraucht; zunächst der acc. der imperson., welcher dem gen. übh. entspricht; τούτων δὲ γενομένων, ὡς ἐξὸν ἤδη αὐτοῖς ποιεῖν, ὅ τι βούλοιντο, ἀπέκτειναν Xen. Hell. 2, 3,21; ὡς οὐδὲν δέον An. 6, 2,22; Plat. Phil. 66 a u. sonst; u. bei ähnlichen Structuren, ὡς ἀδύνατον ὄν Rep. IV, 425 a, σὺ. γὰρ ὑπέσχου ζητήσειν ὡς οὐχ ὅσιον ὄν μὴ οὐ βοηϑεῖν δικαιοσύνῃ ib. 427 e. – Aber auch in freierer Vrbdg, ἥδεσϑε τοῦδε εἵνεκα, ὡς περιεσομένους ἡμέας Ἑλλήνων Her. 9, 42, in der Meinung, daß wir besiegen werden; vgl. Soph. O. R. 101 O. C. 380; οὐχ ὕβρει λέγω τάδ', ἀλλ' ἐκεῖνον ὡς παρόντα νῷν, weil ich weiß, daß er hier ist, El. 881; Eur. Ion 983. – Besonders vertritt dieser absol. acc. mit ὡς die Stelle des Objectsatzes bei den Verbis des Sagens, wie Aesch. Ag. 683 einfach sagt λέγουσιν ἡμᾶς ὡς ὀλωλότας, sie sprechen von uns. wie von, sie sagen, daß wir; so Xen. An. 1, 3,15 ὡς μὲν στρατηγήσοντα ἐμὲ ταύτην τὴν στρατηγίαν μηδεὶς ὑμῶν λεγέτω, Keiner spreche von mir als Einem, spreche so, als ob ich, od. daß ich –. Vgl. noch εὔχετο πρὸς τοὺς ϑεοὺς ἁπλῶς ἀγαϑὰ διδόναι ὡς τοὺς ϑεοὺς κάλλιστα εἰδότας Xen. Mem. 1, 3,2, da ja die Götter am besten wüßten; διὸ καὶ τοὺς υἱεῖς οἱ πατέρες εἴργουσι τῶν πονηρῶν ἀνϑρώπων, ὡς τὴν χρηστῶν ὁμιλίαν ἄσκησιν οὖσαν 1, 2,20; προαγορεύουσι τοῖς πολίταις, τὴν κατάστασιν ὅλην μὴ κινεῖν, ὡς ἀποϑανούμενον, ὃς ἂν τοῦτο δρᾷ, mit der Drohung, Plat. Rep. IV, 426 c; μισϑὸν αἰτοῠσιν, ὡς οὐχὶ αὐτοῖσιν ὠφέλειαν ἐσομένην ἐκ τοῠ ἄρχειν I, 345 e, u. sonst. – Der acc. scheint statt des gen. oft nur wegen der nahe liegenden Beziehung auf ein verbum dicendi gewählt zu sein.

10) Hieran reihen sich ähnliche nähere Bestimmungen, bes. durch eine Präposition; καὶ γὰρ ἦσαν ὡπλισμένοι ὡς ἐν ὄρεσιν ἱκανῶς πρὸς τὸ ἐπιδραμεῖν Xen. An. 4, 3,31, für eine Gebirgsgegend hinlänglich bewaffnet; ἄπιστον τὸ πλῆϑος λέγεται ἀπολέσϑαι ὡς πρὸς τὸ μέγεϑος τῆς πόλεως Thuc. 3, 113; ὡς ἐκ τῶν δυνατῶν, ὡς ἐκ τῶν ὑπαρχόντων, nach Möglichkeit, wie es sich nach den Zeitumständen thun ließ; παρασκευασάμενος ὡς ἐπὶ ναυμαχίαν ist = ὡς ναυμαχήσων, ὡς εἰς μάχην, Xen. An. 1, 8,1; κόσμος ὡς εἰς πόλεμον 1, 9,23; ὡς εἰς κύκλωσιν, = κυκλώσων, 1, 8,23; ἀϑροίζει ὡς ἐπὶ τούτους, unter dem Vorwande eines Zuges gegen diese, 1, 2,1, u. öfter; δοκεῖ στρατεύεσϑ αι ὡς ἐπὶ Τισσαφέρνην 7, 6,1; φεύγουσιν ὡς πρὸς τὴν ἔκβασιν 4, 3,21, u. öfter, wo die Bdtg des ὡς schon oft sehr schwach erscheint (4, 3,11); – ὡς ἐκ κακῶν ἐχάρη, meinend, er sei aus der Noth entronnen, Her. 8, 101; ὡς ἐς Ἀϑήνας Thuc. 1, 61; πλεῖν ὡς πρὸς οἶκον Soph. Phil. 58; ὡς ἐπὶ τυραννίδα Thuc. 1, 126; ὡς ἐν εἰδόσιν ἱκανῶς εἴρηται, wie sichs für Kundige gehört; τοὺς πολεμίους ἐπίσταμαι ἰδιώτας ὄντας ὡς πρὸς ἡμᾶς ἀγωνίζεσϑαι, im Vergleich mit uns, wenn ich den Maaßstab nach uns nehme, Xen. Cyr. 1, 5,11; auch der einfache dat. kann oft ähnlich gefaßt werden, wie das obige μακρὰν γὰρ ὡς γέροντι προὐστάλης ὁδόν Soph. O. C. 20; ἐπεί περ εἶ γενναῖος ὡς ἰδόντι 76; σωφροσύνης, ὡς πλήϑει, οὐ τὰ τοιάδε μέγιστα Plat. Rep. III, 389 d.

11) bes. merke man noch – a) ὡς statt ἤ nach dem compar., μή μου προκήδου μᾶσσον ὡς ἐμοὶ γλυκύ Aesch. Prom. 632; selten noch bei Sp. Man kann dabei auf folgde Vbdg zurückgehen: οὐκ ἐσϑ' ὅ τι μᾶλλον πρέπει οὕτως, ὡς τὸν τοιοῦτον ἄνδρα ἐν Πρυτανείῳ σιτεῖσϑαι Plat. Apol. 36 d, wo zwei Constructionen verbunden, oder vielmehr aus μᾶλλον ἤ in οὕτως, ὡς übergegangen ist; vgl. ib. 30 a; s. auch Ren. VII, 526 c. – b) bei Zahlwörtern bezeichnet es, daß die genannte Zahl nicht nach ihrem strengen Werthe, sondern als eine ungefähre Angabe zu nehmen sei, ungefähr, etwa, gegen, ἀπέϑανον ὡς πεντακόσιοι, ungefähr 500 blieben, vgl. Xen. An. 1, 6,1. 3, 5,4. 7, 8,15, u. sonst; s. Böckh Ath. Staatshaush. II p. 201. – Einige erklären so auch das oben berührte ὡς τὸ πολύ, ὡς ἐπὶ τὸ πολύ u. s. w. – c) ὡς ἕκαστοι, sc. τυγχάνουσιν, jeder einzeln, Thuc. u. A.; ὡς ἑκάτεροι, jeder von beiden für sich allein, Thuc. 3, 74. – d) bei Sp. steht es in Vrbdgen wie ὡς οἷον pleonastisch, von Plut. an, s. Lob. Phryn. 427; auch οἷον ὡς οἱονεί, Bast ep. crit. p. 57, Schäf. ib. p. 277.

12) eigenthümlich ist endlich der Gebrauch von ὡς als Präposition c. accus., die Richtung zu einer Person oder einem wenigstens persönlich gedachten Object ausdrückend, welchen Gebrauch man gewöhnlich aus dem häufigen Vorkommen des ὡς vor πρός, εἰς, ἐπί τινα (s. 10 a E.) zu erklären pflegt; obwohl die überwiegende Mehrzahl jener Beispiele eine dem ὡς eigenthümliche Auffassung und Absonderung von der Präposition erfordert; einfacher ist der accus. als ein Ueberbleibsel des ursprünglich im Griechischen das Ziel einer Bewegung Ausdrückenden zu nehmen, zu dem ὡς gesetzt wird, um die Absicht des Subjects auszudrücken, ὡς τὸν βασιλέα ἐπορεύϑη, um zu dem Könige zu gelangen; so ist es von Her. 2, 121. 135 u. öfter gebraucht; bei Hom. nur einmal, Od. 17, 218 ὡς αἰεὶ τὸν ὁμοῖον ἄγει ϑεὸς ὡς τὸν ὁμοῖον, zu dem Gleichen hin; öfter bei den Tragg., ϑυραῖος ἦλϑον ὡς ὑμᾶς Soph. Trach. 530; O. R. 1481; ὡς τὸν Δία εἰς τὸν οὐρανόν Ar. Pax 104; in Prosa nicht selten bei Personen; auch bei Städten, ἥκοντα ὡς τὴν Μίλητον Thuc. 8, 36, ὡς Ἄβυδον 103, u. öfter. Döderlein philol. Beiträge aus der Schweiz p. 303 – 326 hat eine Menge Beispiele für ὡς von der Richtung auf leblose Dinge hin gesammelt und bemerkt, daß sich – a) ὡς übh. selten im Vergleich mit den verwandten Präpositionen εἰς, ἐπί, πρός finde, daß es – b) häufiger bei der Richtung zu Personen hin gebraucht werde, daß – c) ὡς, mit einer Präposition verbunden, häufiger bei Sachen, viel seltener bei Personen stehe, und – d) ὡς und ὡς πρός bleiben auf die Verhältnisse von Raum und Handlung eingeschränkt, ὡς τοῦτον τὸν χρόνον findet sich nitgends. Vergleiche noch Herm. Soph. Tr. 365, der zugiebt, es könne ὡς auch bei leblosen Gegenständen gebraucht werden, wenn diese für belebte gesetzt seien, wie bei Ländern, Städten und dergl.; ὡς τὸ πρόσϑεν Ar. Ach. 242.

Griechisch-deutsches Handwörterbuch > ὡς
16 διαλεκτικός

διαλεκτ-ικός, ή, όν,

A conversational, χορός Demetr.Eloc. 167
.

2 δ. ὄργανα organs of articulate speech, opp. φωνητικά, Gal.16.204.

II skilled in dialectic, ὁ ἐρωτᾶν καὶ ἀποκρίνεσθαι ἐπιστάμενος Pl.Cra. 390c
; ἦ καὶ δ. καλεῖς τὸν λόγον ἑκάστου λαμβάνοντα τῆς οὐσίας; Id.R. 534b
; dialectical, Arist. Metaph. 995b23; δ. συλλογισμός Id.Top. 100a22
; πρὸς τοὺς δ., title of work by Metrodorus, D.L.10.24, cf. Phld.Rh.1.279 S., al.

III ἡ διαλεκτική (sc. τέχνη) dialectic, discussion by question and answer, invented by Zeno of Elea, Arist.Fr.65; philosophical method, ὥσπερ θριγκὸς τοῖς μαθήμασιν ἡ δ. ἐπάνω κεῖται Pl.R. 534e
: τὸ -κόν Id.Sph. 253e
; περὶ -κῆς, title of work by Cleanthes, D.L.7.174.

2 the logic of probabilities, ἡ δ. πειραστικὴ περὶ ὧν ἡ φιλοσοφία γνωριστική Arist.Metaph. 1004b25
, cf. Rh. 1354a1.

IV Adv.
- κῶς
dialectically, Pl.Phlb. 17a
, etc.; for the sake of argument, opp. κατ' ἀλήθειαν, Arist. Top. 105b31, cf. de An. 403a2; by argument on general principles, opp. scientifically, Phld.Rh.2.134 S., Mus.p.89 K.: [comp] Comp. - ώτερον Pl.Men. 75d
; more logically, Dam.Pr.97.

Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > διαλεκτικός
17 σῶμα

σῶμα, ατος, τό (Arc. dat. pl.

A σωμάτεσι IG5(2).357.156
(Stymphalus, iii B.C.)), body of man or beast, but in Hom., as Aristarch. remarks (v. Apollon.Lex.), always dead body, corpse (whereas the living body is δέμας) , ὥς τε λέων ἐχάρη μεγάλῳ ἐπὶ σώματι κύρσας Il.3.23
, cf. 18.161; [full] ς. δὲ οἴκαδ' ἐμὸν δόμεναι πάλιν 7.79
; σ. κατελείπομεν ἄθαπτον Od.11.53
; ὦν.. σώματ' ἀκηδέα κεῖται 24.187
; so also in Hes.Sc. 426, Simon.119, Pi.O.9.34, Hdt.7.167, Posidon.14 J., Ev.Marc.15.43, etc.; τὸ σ. τοῦ τεθνεῶτος Pl.R. 469d
, cf. Grg. 524c, D.43.65; σ. νεκρόν POxy.51.7
(ii A.D.); νεκρὸν ς. Gal.18(2).93, cf. νεκρός 11.1
; μέγιστον σ... σποδου, = σ. μέγιστον ὃ νῦν σποδός ἐστι, S.El. 758; also later, Wilcken Chr. 499 (ii/iii A.D.).

2 the living body, Hes.Op. 540, Batr.44, Thgn.650, Pi.O.6.56, P.8.82, Hdt.1.139, etc.; δόμοι καὶ σώματα A.Th. 896
(lyr.); γενναῖος τῷ ς. S.Ph.51; εὔρωστος τὸ ς. X.HG6.1.6; τὸ σ. σῴζειν or - εσθαι save one's life, D.22.55, Th.1.136; διασῴζειν or - εσθαι Isoc.6.46
, X.An.5.5.13; περὶ πολλῶν σ. καὶ χρημάτων βουλεύειν Th.1.85
; περὶ τοῦ σ. ἀγωνίζεσθαι for one's life, Lys.5.1; ἔχειν τὸ σ. κακῶς, ὡς βέλτιστα, etc., to be in a bad, a good state of bodily health, X.Mem.3.12.1, 3.12.5.

3 body, opp. spirit ([etym.] εἴδωλον), Pi.Fr. 131; opp. soul ([etym.] ψυχή), Pl.Grg. 493a, Phd. 91d; τὰ τοῦ σ. ἔργα bodily labours, X.Mem. 2.8.2; αἱ τοῦ σ. ἡδοναί, αἱ κατὰ τὸ σ. ἡδ., ib.1.5.6, Pl.R. 328d; τὰ εἰς τὸ σ. τιμήματα bodily punishments, Aeschin.2.139; τὰ εἰς τὸ σ. ἀδικήματα PHal.1.193
(iii B.C.).

4 animal body, opp. plants, Pl.R. 564a (pl.); but of plants, 1 Ep.Cor.15.38.

5 civic rights (like Lat. caput), Lys.23.12; ἄτιμοι τὰ ς. And.1.74; μέρος ἠτιμῶσθαι τοῦ ς. D.51.12.

6 in NT, of the sacramental body of Christ, τοῦτό ἐστι τὸ σ. μου Ev.Matt.26.26
, cf. 1 Ep.Cor.10.16.

b of the body of Christ's church, οἱ πολλοὶ ἓν σ. ἐσμεν ἐν Χριστῷ Ep.Rom.12.5
; ἡ ἐκκλησία ἥτις ἐστὶ τὸ σ. [τοῦ Χριστοῦ] Ep.Eph.1.23.

II periphr., ἀνθρώπου σ. ἓν οὐδέν, = ἄνθρωπος οὐδὲ εἷς, Hdt.1.32; esp. in Trag., σῶμα θηρός, = θήρ, S.OC 1568 (lyr.); τεκέων σώματα, = τέκνα, E.Tr. 201 (lyr.); τὸ σὸν σ., = σύ, Id.Hec. 301; rarely in sg. of many persons, σῶμα τέκνων Id.Med. 1108
(anap.).

2 a person, human being, τὰ πολλὰ σ., = οἱ πολλοί, S.Ant. 676; λευκὰ γήρᾳ ς. E. HF 909 (lyr.); σ. ἄδικα Id.Supp. 223
, cf. Pl.Lg. 908a, PSI 4.359.9 366.7 (iii B.C.), etc.; ἑκάστου τοῦ σώματος, IG12.22.14;
κατὰ σῶμα
per person, PRev.Laws50.9
(iii B.C.); καταστήσαντες τὸ σ. ἀφείσθωσαν τῆς ἐγγύης PMich.Zen.70.12
(iii B.C.); ἐργαζομένη αὑτῇ τῷ ἰδίῳ ς. working for her self, earning her own living, PEnteux.26.7 (iii B.C.); τὰ φίλτατα ς., of children, Aeschin.3.78; freq. of slaves, αἰχμάλωτα ς. D.20.77, IG12(7).386.25 (Amorgos, iii B.C.), SIG588.64 (Milet., ii B.C.), etc.; οἰκετικὰ ς. Lexap.Aeschin.1.16, cf. SIG633.88 (Milet., ii B.C.); δοῦλα Poll.3.78
; ἐλεύθερα ς. X.HG2.1.19, Plb.2.6.6, etc.; later, σῶμα is used abs. for a slave, PHib.1.54.20 (iii B.C.), Plb.12.16.5, Apoc.18.13, etc.; σ. γυναικεῖον, ᾇ ὄνομα.. GDI2154.6
(Delph., ii B.C.); a usage censured by Poll.l.c. and Phryn.355; also of troops, τὴν τῶν σ. σύνταξιν Aen.Tact.1.1
; μηχανήμασιν ἢ σώμασιν ἐναντιοῦσθαι ὧδε Id.32.1
.

III generally, a body, i.e. any corporeal substance, δεῖ αὐτὸ (sc. τὸ ὄν) σ. μὴ ἔχειν Meliss.9
; ἢ μέγεθός ἐστιν ἢ σ. ἐστιν Gorg.3
; σ. ἄψυχον, ἔμψυχον, Pl.Phdr. 245e, cf. Plt. 288e, Arist.Ph. 265b29, al.; ὁ λίθος σ. ἐστι Luc.Vit.Auct.25
; φασὶν οἱ μὲν σ. εἶναι τὸν χρόνον, οἱ δὲ ἀσώματον S.E.M.10.215
; κυκλικὸν ς., of one of the spheres, Jul.Or.5.162b, al.; τὸ πέμπτον ς. the fifth element, Philol.12, Placit.1.3.22, Jul.Or.4.132c; metallic substance, Olymp. Alch.p.71 B.

2 Math., figure of three dimensions, solid, opp. a surface, etc., Arist.Top. 142b24, Metaph. 1020a14, al.

IV the body or whole of a thing, esp. of complete parts of the body, τὸ σ. τῶν νεφρῶν Id.HA 497a9
; τὰ σ. τῶν αἰσθητηρίων Id.GA 744b24
; τὸ σ. τῆς γαστρός, τῆς κοιλίας, Gal.15.667,806; σ. παιδοποιόν Ael.NA17.42
: generally, the whole body or frame of a thing, ὑπὸ σώματι γᾶς A.Th. 947
(lyr.); τὸ σ. τοῦ παντός, τοῦ κόσμου, Pl.Ti. 31b. 32c; ὕδωρ, ποταμοῦ ς. Chaerem.17; τὸ σ. τῆς πίστεως the body of the proof, i.e. arguments, Arist.Rh. 1354a15; τῆς λέξεως Longin.Rh.p.188
H.; of a body of writings, Cic.Att.2.1.4; text of a document, opp. ὑπογραφή, BGU187.12 (ii A.D.), cf. PFay.34.20 (ii A.D.); of a will, POxy.494.30 (ii A.D.).

2 ξύλα σώματα logs, opp. κλάδοι, POxy.1738.3 (iii A.D.); σ. μέγα περσέας CPHerm. 7 ii 27
, cf. iii 8 (iii A.D.).

Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > σῶμα
18 σῶμα

σῶμα, ατος, τό (Hom.+) ‘body.’

① body of a human being or animal, body

ⓐ dead body, corpse (so always in Hom. [but s. HHerter, σῶμα bei Homer: Charites, Studien zur Altertumswissenschaft, ELanglotz Festschr., ed. KvonSchauenburg ’57, 206–17] and oft. later, e.g. Memnon: 434 Fgm. 1, 3, 3 Jac. καίειν τὸ ς.=burn the corpse; ins, pap, LXX; PsSol 2:27; TestJob 52:11; ApcMos 34 al.; Philo, Abr. 258; Jos., Bell. 6, 276, Ant. 18, 236; Ar. 4, 3; Mel., P. 28, 196) Mt 14:12 v.l.; 27:59; Mk 15:45 v.l.; Lk 17:37; Ac 9:40; GPt 2:4; pl. J 19:31. W. gen. Mt 27:58; Mk 15:43; Lk 23:52, 55; 24:3, 23; J 19:38ab, 40; 20:12; Jd 9; GPt 2:3. Pl. Mt 27:52; Hb 13:11. AcPlCor 2:27.

ⓑ the living body (Hes. et al.) of animals Js 3:3.—Mostly of human beings Mt 5:29f; 6:22f; 26:12; Mk 5:29; 14:8; Lk 11:34abc; J 2:21; Ro 1:24; 1 Cor 6:18ab; IRo 5:3. τὰ τοῦ σώματος the parts of the body 4:2. Of women αἱ ἀσθενεῖς τῷ σώματι 1 Cl 6:2; cp. Hv 3, 11, 4.—W. and in contrast to πνεῦμα (4 Macc 11:11) Ro 8:10, 13; 1 Cor 5:3; 7:34; Js 2:26. W. and in contrast to ψυχή (Pla., Gorg. 47, 493a; Diod S 34 + 35 Fgm. 2, 30; Appian, Bell. Civ. 5, 112 §467; Ael. Aristid. 45, 17f K.=8 p. 88f D.; Lucian, Imag. 23; PGM 7, 589; Wsd 1:4; 8:19f; 2 Macc 7:37; 14:38; 4 Macc 1:28; ApcEsdr 7:3 p. 32, 13 Tdf.; EpArist 139; Philo; Jos., Bell. 3, 372–78; 6, 55; Just., A I, 8, 4; D. 6, 2 al.; Tat. 13, 1; Ath. 1, 4; Did., Gen. 56, 4; Theoph. Ant. 1, 5 [p. 66, 2]) Mt 6:25ab; 10:28ab; Lk 12:4 v.l., 22f; 2 Cl 5:4 (a saying of Jesus, fr. an unknown source); 12:4; MPol 14:2; AcPl Ha 1, 4. τὸ πνεῦμα καὶ ἡ ψυχὴ καὶ τὸ σῶμα (s. the Christian POxy 1161, 6 [IV A.D.]) 1 Th 5:23. W. and in contrast to its parts (ApcSed 11:13; Mel., P. 78, 563) Ro 12:4; 1 Cor 12:12abc (Ltzm. ad loc.), 14–20 (PMich 149, 4, 26 [II A.D.] ἧπαρ … ὅλον τὸ σῶμα); Js 3:6; 1 Cl 37:5abcd. The body as the seat of sexual function Ro 4:19; 1 Cor 7:4ab (rights over the σῶμα of one’s spouse as Artem. 1, 44 p. 42, 14f; Iren. 1, 13, 3 [Harv. I 119, 10]).—The body as seat of mortal life εἶναι ἐν σώματι be in the body = alive, subject to mortal ills (TestAbr A 9 p. 87, 3 [Stone p. 22]; Poryphr., Abst. 1, 38) Hb 13:3. ἐνδημεῖν ἐν τῷ σώματι 2 Cor 5:6 (s. ἐνδημέω). ἐκδημῆσαι ἐκ τοῦ σώματος vs. 8 (s. ἐκδημέω). διὰ τοῦ σώματος during the time of one’s mortal life (cp. Lucian, Menipp. 11, end, Catapl. 23) vs. 10 (s. κομίζω 3, but s. also below in this section). Paul does not know whether, in a moment of religious ecstasy, he was ἐν σώματι or ἐκτὸς (χωρὶς) τοῦ σώματος 12:2f (of Epimenides [A2: Vorsokrat.⁵ I p. 29] it was said ὡς ἐξίοι ἡ ψυχὴ ὁπόσον ἤθελε καιρὸν καὶ πάλιν εἰσῄει ἐν τῷ σώματι; Clearchus, Fgm. 7: καθάπερ ὁ Κλέαρχος ἐν τοῖς περὶ ὕπνου φησίν, περὶ τῆς ψυχῆς, ὡς ἄρα χωρίζεται τοῦ σώματος καὶ ὡς εἴσεισιν εἰς τὸ σῶμα καὶ ὡς χρῆται αὐτῷ οἷον καταγωγίῳ [a resting-place]. In Fgm. 8 Clearchus tells about Cleonymus the Athenian, who seemed to be dead, but awakened after 3 days and thereupon reported everything that he had seen and heard ἐπειδὴ χωρὶς ἦν τοῦ σώματος. His soul is said finally to have arrived εἴς τινα χῶρον ἱερὸν τῆς Ἑστίας; Maximus Tyr. 38, 3a–f Ἀριστέας ἔφασκεν τὴν ψυχὴν αὐτῷ καταλιποῦσαν τὸ σῶμα in order to wander through the universe. He finds faith everywhere. Similarly 10, 2f. See also the story of Hermotimus in Apollon. Paradox. 3 as well as Lucian, Musc. Enc. [The Fly] 7.—On the two kinds of transcendent vision [with or without the body] s. Proclus, In Pla. Rem Publ. II p. 121, 26ff Kroll: οἱ μὲν μετὰ τοῦ σώματος τῶν τοιούτων [like Ἐμπεδότιμος] ἵστορες [=eyewitnesses], οἱ δὲ ἄνευ σώματος [like Κλεώνυμος]. καὶ πλήρεις αἱ παραδόσεις τούτων.). ἀπὼν τῷ σώματι (παρὼν δὲ τῷ πνεύματι) 1 Cor 5:3. ἡ παρουσία τοῦ σώματος 2 Cor 10:10 (παρουσία 1). The body is the instrument of human experience and suffering 4:10ab; Gal 6:17 (allusion AcPlCor 2, 35); Phil 1:20; the body is the organ of a person’s activity: δοξάσατε τὸν θεὸν ἐν τῷ σώματι ὑμῶν glorify God through your body, i.e. by leading an upright life 1 Cor 6:20; cp. Ro 12:1. This may be the place (s. above in this section) for διὰ τοῦ σώματος 2 Cor 5:10 which, in that case, would be taken in an instrumental sense with or through the body (cp. Pla., Phd. 65a; Ps.-Pla., Axioch. 13, 371c; Aelian, NA 5, 26 τὰ διὰ τοῦ σώματος πραττόμενα). In some of the last-named passages (such as Ro 12:1; Phil 1:20; also Eph 5:28 w. parallel in Plut., Mor. 142e: s. HAlmqvist, Plut. u. d. NT ’46, 116f) the body is almost synonymous w. the whole personality (as Aeschin., Or. 2, 58; X., An. 1, 9, 12 τὰ ἑαυτῶν σώματα=themselves. Appian, Syr. 41 §218 παρεδίδου τὸ σῶμα τοῖς ἐθέλουσιν ἀπαγαγεῖν=[Epaminondas] gave himself up to those who wished to take him away, Mithr. 27 §107 ἐς τὸ σῶμα αὐτοῦ=against his person, Bell. Civ. 2, 106 §442 Caesar’s person [σῶμα] is ἱερὸς καὶ ἄσυλος=sacred and inviolable; 3, 39 §157 ἔργον … σῶμα=course of action … person; Mitt-Wilck. I/2, 55, 7 [III B.C.] ἑκάστου σώματος=for every person. See Wilcken’s note).—Because it is subject to sin and death, man’s mortal body as τὸ σῶμα τῆς σαρκός (σάρξ 2cα) Col 2:11 is a σῶμα τῆς ἁμαρτίας Ro 6:6 or τοῦ θανάτου 7:24; cp. 8:11. In fact, σῶμα can actually take the place of σάρξ 8:13 (cp. Herm. Wr. 4, 6b ἐὰν μὴ πρῶτον τὸ σῶμα μισήσῃς, σεαυτὸν φιλῆσαι οὐ δύνασαι; 11, 21a.—Cp. Hippol., Ref. 5, 19, 6). As a σῶμα τῆς ταπεινώσεως lowly body it stands in contrast to the σῶμα τῆς δόξης glorious body of the heavenly beings Phil 3:21. In another pass. σῶμα ψυχικόν of mortals is opposed to the σῶμα πνευματικόν after the resurrection 1 Cor 15:44abc.—Christ’s earthly body, which was subject to death (Orig., C. Cels. 2, 9, 13) Ro 7:4; Hb 10:5 (Ps 39:7 v.l.), 10; 1 Pt 2:24; AcPlCor 2:16f. τὸ σῶμα καὶ τὰ ὀστᾶ καὶ τὸ πνεῦμα Χριστοῦ 2:32. τὸ σῶμα τῆς σαρκὸς αὐτοῦ Col 1:22. Esp. in the language of the Eucharist (opp. αἷμα) Mt 26:26; Mk 14:22; Lk 22:19; 1 Cor 10:16 (GBornkamm, NTS 2, ’56, 202–6); 11:24, 27, 29. S. the lit. s.v. ἀγάπη 2 and εὐχαριστία 3, also JBonsirven, Biblica 29, ’48, 205–19.—ἓν σῶμα a single body 1 Cor 6:16 (cp. Jos., Ant. 7, 66 Δαυίδης τήν τε ἄνω πόλιν κ. τὴν ἄκραν συνάψας ἐποίησεν ἕν σῶμα; Artem. 3, 66 p. 196, 9; RKempthorne, NTS 14. ’67/68, 568–74).

② pl. σώματα slaves (Herodas 2, 87 δοῦλα σώματα; Polyb. et al.; oft. Vett. Val.; ins, pap; Gen 36:6; Tob 10:10; Bel 32; 2 Macc 8:11; Jos., Ant. 14, 321; cp. our colloq. ‘get some bodies for the job’) Rv 18:13 (cp. Ezk 27:13; the abs. usage rejected by Atticists, s. Phryn. 378 Lob.).

③ plant and seed structure, body. In order to gain an answer to his own question in 1 Cor 15:35 ποίῳ σώματι ἔρχονται; (i.e. the dead after the resurrection), Paul speaks of bodies of plants (which are different in kind fr. the ‘body’ of the seed which is planted.—Maximus Tyr. 40, 60e makes a distinction betw. the σώματα of the plants, which grow old and pass away, and their σπέρματα, which endure.—σώματα of plants also in Apollon. Paradox. 7 [after Aristot.]) vs. 37f, and of σώματα ἐπουράνια of the heavenly bodies vs. 40 (cp. Ps.-Aristot., De Mundo 2, 2 the stars as σώματα θεῖα; Maximus Tyr. 21, 8b οὐρανὸς κ. τὰ ἐν αὐτῷ σώματα, acc. to 11, 12a οἱ ἀστέρες; 40, 4h; Sallust. 9 p. 18, 5).

④ substantive reality, the thing itself, the reality in imagery of a body that casts a shadow, in contrast to σκιά (q.v. 3) Col 2:17.

⑤ a unified group of people, body fig. ext. of 1, of the Christian community or church (cp. Cyr. Ins. 58, ‘body of the Hellenes’; Polyaenus, Exc. 18, 4 of the phalanx; Libanius, Or. 1 p. 176, 25 F. τὸ τῆς πόλεως ς.; Plut., Philop. 360 [8, 2]), esp. as the body of Christ, which he fills or enlivens as its Spirit (in this case the head belongs with the body, as Appian, Bell. Civ. 3, 26 §101, where a severed head is differentiated from τὸ ἄλλο σῶμα=the rest of the body), or crowns as its Head (Hdt. 7, 140; Quint. Smyrn. 11, 58; SIG 1169, 3; 15 κεφαλή w. σῶμα as someth. equally independent; Orig., C. Cels. 6, 79, 27): οἱ πολλοὶ ἓν σῶμά ἐσμεν ἐν Χριστῷ Ro 12:5. Cp. 1 Cor 10:17; 12:13, 27; Eph (s. Schlier s.v. ἐκκλησία 3c) 1:23; 2:16; 4:12, 16; 5:23, 30; Col 1:18, 24; 2:19; 3:15; ISm 1:2; Hs 9, 17, 5; 9, 18, 3f. ἓν σῶμα καὶ ἓν πνεῦμα Eph 4:4; cp. Hs 9, 13, 5; 7 (Iambl., Vi. Pyth. 30, 167: all as ἓν σῶμα κ. μία ψυχή; also Just., D. 42, 3) διέλκομεν τὰ μέλη τοῦ Χριστοῦ καὶ στασιάζομεν πρὸς τὸ σῶμα τὸ ἴδιον 1 Cl 46:7.—T Schmidt, Der Leib Christi (σῶμα Χριστοῦ) 1919; EKäsemann, Leib u. Leib Christi ’33 (for a critique s. SHanson, Unity of the Church in the NT ’46, 113–16); ÉMersch, Le Corps mystique du Christ² ’36; AWikenhauser, D. Kirche als d. myst. Leib Christi, nach dem Ap. Pls² ’40; EPercy, D. Leib Christi in d. paulin. Homologumena u. Antilegomena ’42; RHirzel, Die Person: SBMünAk 1914 H. 10 p. 6–28 (semantic history of σῶμα); WKnox, Parallels to the NT use of σῶμα: JTS 39, ’38, 243–46; FDillistone, How Is the Church Christ’s Body?: Theology Today 2, ’45/46, 56–68; WGoossens, L’Église corps de Christ d’après St. Paul² ’49; CCraig, Soma Christou: The Joy of Study ’51, 73–85; JRobinson, The Body: A Study in Pauline Theol. ’52; RBultmann, Theol. of the NT, tr. KGrobel ’51, 192–203; HClavier, CHDodd Festschr. ’56, 342–62; CColpe, Zur Leib-Christi Vorstellung im Eph, ’60, 172–87; KGrobel, Bultmann Festschr. ’54, 52–59; HHegermann, TLZ 85, ’60, 839–42; ESchweizer, ibid. 86, ’61, 161–74; 241–56; JMeuzelaar, D. Leib des Messias, ’61; MDahl, The Resurrection of the Body, ’62; RJewett, Paul’s Anthropological Terms, ’71, 201–304; JZiegler, NovT 25, ’83, 133–45 (LXX); JDunn: JSNT Suppl. 100, ’94, 163–81 (Col.).—B. 198. New Docs 4, 38f. DELG. M-M. TW. Sv.

Ελληνικά-Αγγλικά παλαιοχριστιανική Λογοτεχνία > σῶμα
19 ἀρετή

ἀρετή ( ἀρι –, ἀρείων, ἄριστος, Ἄρης, vgl. ἀρεί. ων), ἡ, Tugend, nicht im christl., sondern im Griech. Sinne; Vortrefflichkeit, Güte, Vorzug, von Geist u. Leib. Hom. Od. 17, 322 ἥμισυ γάρ τ' ἀρετῆς ἀποαίνυται εὐρυόπα Ζεὺς ἀνέρος, εὖτ' ἄν μιν κατὰ δούλιον ἦμαρ ἕλῃσιν. In diesem Sinne Hom. öfters von den Heroen; Iliad. 13, 237 συμφερτὴ δ' ἀρετὴ πέλει ἀνδρῶν καὶ μάλα λυγρῶν, Zenodot u. Aristophanes Byz. συμφερτὸς δὲ βίη, Aristarch συμφερτὴ δ' ἀρετή, s. Scholl. Nicanor. u. Didym.; die Götter haben ἀρετή Iliad. 9, 498, Pferde 23, 276 (vgl. Aristot. Eth. 2, 5 Xen. Hier. 2, 2), Penelope Od. 2, 206. 24, 197, die Füße eines Mannes Iliad. 20, 411; ὄφρ' ἀρετὴν παρέχωσι ϑεοὶ καὶ γούνατ' ὀρώρῃ Od. 18, 133; κρείσσων ἀρετῇ τε βίῃ τε Iliad. 23, 578; τῶν περ καὶ μείζων ἀρετὴ τιμή τε βίη τε 9, 498; ἐμὴν ἀρετὴν εἶδός τε δέμας τε ὤλεσαν ἀϑάνατοι Od. 18, 251. 19, 124; ἀλλὰ καὶ ἔνϑεν ἐμῇ ἀρετῇ βουλῇ τε νόῳ τε ἐκφύγομεν 12, 211; οὕτω γάρ κέν μοι ἐυκλείη τ' ἀρετή τε εἴη ἐπ' ἀνϑρώπους 14, 402; auffallende Vbdg σὺν μεγάλῃ ἀρετῇ ἐκτήσω ἄκοιτιν Od. 24, 193; Plural dreimal: πόσιν παντοίῃς ἀρετῇσι κεκασμένον Od. 4, 725. 815; τοῦ γένετ' ἐκ πατρὸς πολὺ χείρονος υἱὸς ἀμεί-νων παντοίας ἀρετάς, ἠμὲν πόδας ἠδὲ μάχεσϑαι, καὶ νόον ἐνπρώτοισι Μυκηναίων ἐτέτυκτο Iliad. 15, 642. Auch bei Herod. Tapferkeit, Muth, 8, 92; ἀρετὰς ἀποδείκνυσϑαι, Heldenthaten vollbringen, 1, 176. 9, 40; ἀρετὰς πράσσειν, Großthaten verrichten, Pind. I. 5, 11; vgl. Plat. Rep. X, 618 b; ἐπὶ γένεσι καὶ προγόνων ἀρεταῖς καὶ ῥώμῃ τῆς πόλεως Menex. 243 c; Xen. Cyr. 4. 1, 5, u. sonst auch Sp. Vorzüglichkeit, Trefflichkeit, χώρη ἀρετὴν ἄκρη Her. 7, 5, wie γῆς Thuc. 1, 2; Plat. Critia 110 e 117 b u. Sp., wie Pol. 2, 15, 1 u. öfter; ἅρματος Xen. Hier. 11, 5; σώματος ἀρετή, ὑγίεια Plat. Gorg. 479 b; Arist. rhet. 1, 3; Schönheit, Xen. Cyr. 5, 1, 4; ὀφϑαλμῶν, ὤτων Plat. Rep. 1, 353 b; ἑκἀστου σκεύους καὶ ζώου X, 601 d; κυνῶν, ἵππων I, 335 b u. sonst. Bei den Att. wird aber die moralische Bedeutung, Tugend, vorherrschend, u. bleibt es bei den Spätern; bes. Tüchtigkeit des Sinnes u. des Handelns vereinigt. Dah. geistiger Vorzug, ἀρεταί, vortreffliche Eigenschaften übh.; Plat. spricht auch von ἀρετὴ τεκτονική, πολιτική, Kunst u. Fertigkeit, Prot. 322 d; κυβερνητική Alc. I, 135 a; δικαστοῦ Apol. 18 a. d. i. die Pflicht. Bei Thuc. 3, 58 ἡ ἀρετὴ ἡ ἐς τοὺς Ἕλληνας, Verdienst; ebenso ἡ περὶ ἐμὲ ἀρετή Xen. An. 1, 4, 8; ἀρετῆς καὶ δόξης λόγος Dem. 19, 142; Auszeichnung, φέρει εἰς τοὺς πολλοὺς ἀρετήν Thuc. 1, 38; Harpocr. erkl. dah. εὐδοξία; vgl. B. A. 443 u. Soph. Phil. 1420 ἀϑάνατον ἀρετὴν ἔσχον.

Griechisch-deutsches Handwörterbuch > ἀρετή
20 ἌΧΘομαι

ἌΧΘομαι ( ἄχϑος), eigtl. pass., fut. ἀχϑέσομαι Ar. Nubb. 852. 1432; Plat. Rep. X. 603 e, v. l. ἀχϑεσϑήσομαι; Hipp. mai. 292 e; nach den Atticisten unattisch ἀχϑεσϑήσομαι, Andoc. 3, 21; Plat. Gorg. 506 c; Xen. Cyr. 8, 4, 10; Aeschin. u. Folgde; aor. ἠχϑέσϑην; – 1) belastet, beschwert sein; νηῠς ἤχϑετο τοῖσι νέεσϑαι, ihr Schiff war zur Abfahrt befrachtet, Od. 15, 457; übertr., ἀχϑομένην ὀδύνῃσι, mit Schmerzen beladen, Il 5, 354; ἄχϑομαι ἕλκος, ich bin (in Beziehung auf) durch die Wunde belästigt, 5, 361; ἤχϑετο κῆρ, er empfand Schmerz im Herzen, 11, 274. 400; von Gemüthszuständen, sich belästigt fühlen, unwillig, betrübt sein über etwas, zürnen auf Einen, neben βαρέως φέρω Ar. Eccl. 174; Ggstz ἥδομαι Xen. Hell. 5, 2, 7; am gewöhnlichsten τινί, τοῖς παροῠσι, Soph. Phil. 970; τῇ πλάνῃ Her. 2, 103; τῷ δεσπότῃ Plat. Gorg. 510 d; τοῖς πρέσβεσι Ar. Ach. 62; οἱ μάλιστα τῷ Ἀλκιβιάδῃ ἀχϑόμενοι Thuc. 6, 28; τοῖς γεγενημένοις Xen. An. 7. 6, 10; ἐπί τινι; von Sachen, ἐπὶ τῷ φρονήματι Hell. 7, 1, 32, wie Mem. 2, 4. 3 u. oft Plut.; seltener ἐφ' ἑκάστου, Plat. Parm. 130 a; περί τινος Her. 8, 99; ὑπέρ τινος. sich in Jemandes Namen ärgern, Ar. Lys. 10; Plat. Apol. 23 e; mit acc., wie oben ἕλκος, so τοῦτο, ὅτι, Xen. An. 3, 2, 20, wozu noch ein partic. tritt, ἤχϑετο δαμναμένους. er betrübte sich, daß sie besiegt würden, Il. 13, 352; Ἀρίσταρχον στρατηγοῠντα Eupol. beim Schol. zu d. St.; τοιούτους κωμῳδουμένους Xen Ath. 2, 18; mit gen. abs., ἤχϑετο ἐκείνων πολεμούντων An. 1, 1. 8; ἄχϑομαι ἰδών, es ist mir unangenehm zu sehen, daß ich sehe, Soph. 671; ἄχϑομαι ἁμαρτάνων, ich ärgere mich, daß ich verfehle, Thuc. 1, 92; ἄχϑομαι εἰςιών Ar. Plut. 234; λάϑρα συγγινόμενοι Plat. Prot. 342 c; vgl. Xen. Cyr. 3, 3, 20; umgekehrt, οὐκ ἀχϑόμενοι πλανώμεϑα, nicht ungern, 1, 3, 5. Sonst folgen noch ὅτι, Ar. Plut. 899; Xen. Cyr. 3, 3, 13; εἰ, ἐάν, Xen. Cyr. 8, 4, 9; Eur. I. A. 1414. Erst Sp., wie Plut., haben auch den bloßen gen.

Griechisch-deutsches Handwörterbuch > ἌΧΘομαι

Страницы

См. также в других словарях:

παραχρώμαι — άομαι, ΜΑ μσν. 1. κάνω ερωτικές καταχρήσεις («παραχράται πολύ σφοδρῶς συνουσιάζει, ἀκολάστως μίγνυται εἴρηται δὲ καὶ περὶ ἐκάστου πράγματος ὅ ἐκ περιουσίας γίνεται», λεξ. Σούδα) 2. κάνω κατάχρηση λέξεως («Σοφοκλής παραχρᾱται τῇ λέξει… … Dictionary of Greek
υπάτοπος — ον, Α [ἄτοπος] κάπως απρεπής, κάπως άκοσμος («ταύτῃ δ ἔστιν ὑπάτοπον καὶ μακρὸν τὸ περὶ ἑκάστου λέγειν χωρίς», Αριστοτ.) … Dictionary of Greek
Epistula ad Carpianum — Der Epistula ad Carpianum (Brief an Carpian) ist die traditionelle Bezeichnung eines Briefes, den Eusebius an einen Christen namens Carpianus geschrieben hat und der mitunter im Kanon der Evangelien auftaucht. In diesem Text erklärt Eusebius sein … Deutsch Wikipedia
Ελλάδα - Επιστήμες — ΑΡΧΑΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Η επιστήμη και η τεχνολογία καθορίζουν σήμερα, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη στιγμή στην ιστορία, την καθημερινή ζωή. Η ίδια όμως η έννοια της επιστήμης, όπως τη χρησιμοποιούμε στις μέρες μας, οφείλει την ύπαρξή… … Dictionary of Greek
Ελλάδα - Τέχνη (Σύγχρονη) — Η ΕΙΚΑΣΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΙΚΑΣΤΙΚΗ ΣΚΕΨΗ ΤΟΥ 19ου & ΤΟΥ 20ού αι. Εξετάζοντας την ελληνική εικαστική δημιουργία σήμερα, μπορούμε να καταλήξουμε στις εξής παραδοχές: α) παρουσιάζει έργα με μεγάλο… … Dictionary of Greek
АРИСТОТЕЛЬ — Стагирит [греч. ̓Αριστοτέλης Σταγειρίτης], философ, ученый энциклопедист. Биографические сведения Род. в 385/84 г. до Р. Х. в греч. г. Стагира на вост. побережье п ова Халкидика в семье Никомаха, врача из рода, возводимого к богу врачевания… … Православная энциклопедия
Codex Nanianus — New Testament manuscripts papyri • uncials • minuscules • lectionaries Uncial 030 Mark 5:18 (Tregelles facsimile edition) … Wikipedia
Heraclitus — Heraklit in der Gestalt Michelangelos, Detailansicht aus Raphaels Die Schule von Athen (1510–1511), Fresko in der Stanza della Segnatura (Vatikan) Heraklit von Ephesos (griechisch … Deutsch Wikipedia
Herakleitos — Heraklit in der Gestalt Michelangelos, Detailansicht aus Raphaels Die Schule von Athen (1510–1511), Fresko in der Stanza della Segnatura (Vatikan) Heraklit von Ephesos (griechisch … Deutsch Wikipedia
Heraklit — in der Gestalt Michelangelos, Detailansicht aus Raphaels Die Schule von Athen (1510–1511), Fresko in der Stanza della Segnatura, Vatikan Heraklit von Ephesos (griechisch Ἡράκλειτος ὁ Ἐφέσιος Herákleitos ho … Deutsch Wikipedia
Heraklit von Ephesos — Heraklit in der Gestalt Michelangelos, Detailansicht aus Raphaels Die Schule von Athen (1510–1511), Fresko in der Stanza della Segnatura (Vatikan) Heraklit von Ephesos (griechisch … Deutsch Wikipedia

Словари и энциклопедии на Академике

Перевод: с греческого на все языки

περὶ ἑκάστου

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Словари и энциклопедии на Академике

Перевод: с греческого на все языки

περὶ ἑκάστου

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка: